Innowacje geotermalne i zrównoważona turystyka uzdrowiskowa – inspiracje z wizyty studyjnej w Montegrotto Terme (Włochy) w ramach projektu GreenSpas (Interreg Europa)

W dniach 7 – 9 października 2025 r. partnerzy i interesariusze projektu GreenSpas spotkali się we włoskim Montegrotto Terme, jednym z najbardziej znanych europejskich kurortów termalnych, które prezentując swoje dobre praktyki udowodniło, że tradycję uzdrowiskową można połączyć z nowoczesną energią geotermalną.

Geotermia i dziedzictwo termalne

Pierwszego dnia uczestnicy zapoznali się z projektem BIOCE (Homogeniczny Basen Hydrotermalny Euganejskich Wzgórz), czyli kompleksowym systemem zarządzania i monitorowania zasobów geotermalnych w regionie. Obejmuje on rozbudowę sieci pomiarowej, analizę danych i finansowanie badań naukowych nad zrównoważonym wykorzystaniem wód termalnych w sektorze zdrowia, turystyki i energii.

Lokalni eksperci zaprezentowali również projekt TREASURE, realizowany w ramach inicjatywy UNESCO World Heritage, którego celem jest: monitorowanie i ochrona zasobów geotermalnych, budowa kompleksowej bazy danych, zrównoważone zarządzanie złożami wód termalnych.

Plan geotermalny – lokalna energia dla mieszkańców

Największy akcent włoscy partnerzy położyli na przedstawienie uczestnikom inicjatywy, z której są najbardziej dumni, tj. Planu Geotermalnego Montegrotto Terme, opracowanego przez Uniwersytet w Padwie i władze miejskie. Jego główne założenia to:

budowa sieci ciepłowniczej łączącej hotele i budynki publiczne z wykorzystaniem pomp ciepła,
transformacja energetyczna w kierunku pełnej neutralności klimatycznej,
tworzenie wspólnot energetycznych oraz włączanie mieszkańców w proces decyzyjny,
finansowanie w ramach programów odbudowy po COVID-19.

Podczas wizyty partnerzy mogli zobaczyć pierwsze geotermalne rurociągi, a więc kolejną fazę wdrożenia ambitnego projektu.

Wspólnoty energetyczne:

Partnerzy oraz interesariusze poznali również funkcjonujący w Montegrotto Terme model Wspólnoty Energii Odnawialnej (CER), w którym mieszkańcy i lokalni przedsiębiorcy wspólnie produkują i zużywają energię odnawialną z paneli fotowoltaicznych.

Ideą projektu jest dzielenie się energią i korzyściami – zarówno ekonomicznymi, jak i społecznymi. Dzięki tzw. „wirtualnemu zużyciu” członkowie wspólnoty mogą korzystać z energii wytwarzanej przez innych uczestników, obniżając swoje rachunki i otrzymując dodatkowe zachęty finansowe.

Projekt otrzymał wsparcie z funduszu pocovidowego, który pokrywa 40% kosztów instalacji fotowoltaicznych. Gmina pełni rolę „inkubatora” – zapewniła pomoc administracyjną, techniczną i pierwsze inwestycje. W ramach wspólnoty powstaje pięć elektrowni słonecznych o łącznej mocy 237 kWp, z czego 60% energii będzie zużywane lokalnie, a reszta trafi do sieci wspólnoty. Już po roku działania planowany jest zysk ok. 11 tys. euro, który zostanie przeznaczony na projekty społeczne. Dodatkowo wspólnota przyczyni się do redukcji emisji CO₂ o 72 tony rocznie.

To przykład energetycznej samowystarczalności i współodpowiedzialności za środowisko, który może inspirować inne uzdrowiska biorące udział w projekcie GreenSPAS (Interreg Europa).