Dobre praktyki projektów międzynarodowych. GreenSPAS – Terytorialny Projekt Żywnościowy
Jedną z interesujących dobrych praktyk zaprezentowanych w regionie Owernia we Francji podczas wizyty studyjnej w ramach projektu GreenSPAS (Interreg Europa) jest realizowany przez Wspólnotę Gmin Massif du Sancy Terytorialny Projekt Żywnościowy. Jest to inicjatywa mająca na celu rozwój zrównoważonych praktyk rolniczych, wspieranie lokalnej produkcji rolnej, promocję krótkich łańcuchów dostaw, redukcję marnotrawstwa żywności, edukację żywieniową i rolniczą.
Projekt ten jest realizowany we współpracy z licznymi interesariuszami lokalnego systemu żywnościowego i rolnictwa: producentami, przetwórcami, restauratorami, organizacjami zajmującymi się rozwojem rolnictwa, stowarzyszeniami, związkami, obywatelami, przedstawicielami edukacji, itp. Kładzie się też bardzo duży nacisk na edukację. W lokalnych szkołach dzieci uczą się o pochodzeniu żywności, zdrowym odżywianiu i szacunku dla środowiska, a w stołówkach serwowane są potrawy przygotowane z użyciem produktów od lokalnych wytwórców. Ponadto utworzono modelowe gospodarstwo z produkcją roślinną.
Realizacja Terenowego Projektu Żywnościowego rozpoczęła się od przeprowadzenia diagnozy rolniczej i żywnościowej terytorium. Ta diagnoza posłużyła jako podstawa do wspólnego opracowania wieloletniego planu działania, dzięki mobilizacji około 80 osób podczas Forum Żywnościowego.
Kluczowe aspekty tego projektu to:
- Szeroka współpraca: Projekt angażuje różnorodnych interesariuszy, co zapewnia holistyczne podejście do rozwoju lokalnego systemu żywnościowego.
- Zrównoważony rozwój: Skupienie się na zrównoważonych praktykach w rolnictwie i produkcji żywności (Instalacja-przekazanie i grunt rolny, dywersyfikacja produkcji rolniczej na terytorium)
- Lokalna gospodarka: Wspieranie lokalnych producentów, przetwórców i restauratorów, co może przyczynić się do wzmocnienia lokalnej gospodarki (zaopatrzenie terytorium w lokalne i zrównoważone produkty w cateringu zbiorowym, cateringu komercyjnym i lokalnej dystrybucji)
- Edukacja i świadomość: Włączenie sektora edukacji i obywateli wskazuje na silny nacisk na podnoszenie świadomości i edukację w zakresie zrównoważonej żywności.
- Turystyka kulinarna: Potencjalne wykorzystanie lokalnych tradycji kulinarnych do promocji regionu i rozwoju turystyki.
- Ochrona środowiska (Ochrona zasobów wodnych, redukcja i zarządzanie bioodpadami).
W 2023 roku rozpoczęto 6 kluczowych działań, które będą kontynuowane w 2024 roku:
- Badanie możliwości utworzenia centralnych kuchni: Projekt analizuje wykonalność stworzenia jednej lub kilku centralnych kuchni na terenie Massif du Sancy. Takie rozwiązanie mogłoby zoptymalizować przygotowywanie posiłków dla szkół, szpitali i innych instytucji publicznych, przy jednoczesnym wykorzystaniu lokalnych produktów.
- Edukacja o zrównoważonej żywności w szkołach podstawowych: Program ma na celu kształtowanie świadomych konsumentów od najmłodszych lat, ucząc o znaczeniu lokalnej produkcji, sezonowości i zdrowego odżywiania.
- Utworzenie modelowej farmy w Saint-Diéry: specjalna farma zajmująca się małą produkcją roślinną. Ta inicjatywa ma służyć jako modelowe gospodarstwo, demonstrując zrównoważone praktyki rolnicze i inspirując innych lokalnych rolników.
- Przewodnik po krótkich łańcuchach dostaw: dla producentów, którzy chcą korzystać z krótkich łańcuchów dostaw w Massif du Sancy. Dokument ten zawiera praktyczne wskazówki, informacje o lokalnych rynkach i najlepsze praktyki w bezpośredniej sprzedaży produktów.
- Walka z marnotrawstwem żywności w gastronomii: Stworzono specjalny przewodnik antymarnotrawczy i solidarnościowy dla restauratorów i handlowców. Publikacja ta oferuje praktyczne rozwiązania minimalizujące marnowanie żywności oraz sugestie dotyczące współpracy z lokalnymi organizacjami charytatywnymi w celu redystrybucji nadwyżek.
- Lokalna jednostka zarządzania gruntami: Ustanowiono lokalną jednostkę gruntową, której zadaniem jest łączenie różnych interesariuszy technicznych w zakresie gruntów, instalacji i przekazywania gospodarstw. Ta inicjatywa ma kluczowe znaczenie dla ułatwienia młodym rolnikom rozpoczęcia działalności i zapewnienia ciągłości lokalnej produkcji rolnej.
Projekt, choć młody, już przynosi pierwsze owoce. Wzrasta liczba młodych rolników decydujących się na ekologiczną produkcję, powstają nowe, innowacyjne produkty łączące tradycję z nowoczesnością, a świadomość mieszkańców na temat znaczenia lokalnej żywności stale rośnie.