KONFERENCJE METODYCZNE DLA NAUCZYCIELI GEOGRAFII
2 października 2017 r. w Kujawsko-Pomorskim Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy odbyła się konferencja metodyczna dla nauczycieli geografii szkół ponadgimnazjalnych Podniesienie jakości kształcenia geograficznego w szkole ponadgimnazjalnej. Organizatorem konferencji była Wiesława Kitajgrodzka nauczyciel konsultant KPCEN w Bydgoszczy.
Głównym prelegentem konferencji była Dorota Burczyk, ekspert OKE, koordynator egzaminu maturalnego z geografii. Tematem swojego wystąpienia wpisała się w realizację jednego z kierunków polityki oświatowej państwa – podniesienie jakości edukacji przyrodniczej. Przedstawiła wyniki egzaminu maturalnego z geografii, zarówno w kontekście ilościowym, jak i jakościowym, przeprowadzonego w województwie kujawsko-pomorskim w 2017 roku.
Arkusz egzaminacyjny z geografii zawierał 36 zadań otwartych i zamkniętych. Niektóre zadania składały się z części sprawdzających różne umiejętności. Zadania sprawdzały wiadomości oraz umiejętności w sześciu obszarach:
- dostrzeganie prawidłowości dotyczących środowiska przyrodniczego, życia i gospodarki człowieka oraz wzajemnych powiązań i zależności w systemie człowiek – przyroda − gospodarka (19 zadań)
- analiza i wyjaśnianie problemów demograficznych społeczeństw (4 zadania)
- proponowanie rozwiązań problemów występujących w środowisku geograficznym, zgodnie z koncepcją zrównoważonego rozwoju i zasadami współpracy, w tym międzynarodowej (1 zadanie)
- pozyskiwanie, przetwarzanie oraz prezentowanie informacji na podstawie różnych źródeł informacji geograficznej, w tym również technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz Geograficznych Systemów Informacyjnych (17 zadań)
- wykorzystanie różnych źródeł informacji do analizy i prezentowania współczesnych problemów przyrodniczych, gospodarczych, społecznych, kulturowych i politycznych (5 zadań)
- korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej (1zadanie).
Za rozwiązanie wszystkich zadań zdający mógł otrzymać 60 punktów.
Spośród wszystkich zadań w arkuszu egzaminacyjnym najwyższy wynik (poziom wykonania ‒ 80%) uzyskano w zadaniu 2. sprawdzającym opanowanie umiejętności korzystania z załączonego źródła informacji. W tym zadaniu należało wskazać miejsce na powierzchni Ziemi, z którego jest widoczne całkowite zaćmienie Słońca. Do poprawnego rozwiązania zadania wystarczyła uważna analiza schematycznego rysunku. Wysoki wynik za to zadanie jest potwierdzeniem tezy, zgodnie z którą zdający geografię dobrze sobie radzą z czynnościami wymagającymi prostego odczytywania informacji z podanych źródeł.
W grupie zadań o najniższym poziomie wykonania znalazły się zadania z geografii fizycznej sprawdzające znajomość związków przyczynowo-skutkowych i wymagające umiejętności wyjaśniania. Zadania z czasownikiem operacyjnym „wyjaśnij”, wymagają formułowania odpowiedzi o odpowiedniej strukturze i powinny zawierać zarówno przyczyny, jak i skutki procesu oraz chronologiczny opis etapów tego procesu.
W trakcie powtarzania materiału przed maturą należy poświęcić większą uwagę na analizę procesów i zjawisk, które mają złożone przyczyny, a ich wyjaśnienie wymaga korelacji treści z innymi działami geografii.
Na tegorocznym egzaminie zdający mieli problemy z interpretacją takich źródeł informacji, jak: horyzontarium oraz rysunki z zakresu geologii i klimatologii. Korzystając z klimatogramów, należy zwracać uwagę uczniom na zależności między cechami klimatu a czynnikami geograficznymi, które determinują te cechy.
Kolejnym punktem konferencji było przedstawienie zmian organizacyjno-programowych w szkołach od września 2017 r. oraz wskazówek dotyczących planowania dydaktycznego z uwzględnieniem kierunków polityki oświatowej państwa i priorytetów Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty.
4 października 2017 r. w Kujawsko-Pomorskim Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy odbyła się konferencja metodyczna dla nauczycieli geografii szkół podstawowych (VII kl.) i gimnazjów. Geografia zmian wyzwaniem nauczyciela przedmiotu. Organizatorem konferencji była Wiesława Kitajgrodzka nauczyciel konsultant KPCEN w Bydgoszczy.
Założenia edukacji geograficznej i oczekiwane efekty kształcenia geograficznego w szkole podstawowej przedstawiła Blandyna Zajdler konsultant w zakresie opracowania podstawy programowej z geografii. Szczególną uwagę zwróciła na warunki i sposób realizacji wymagań szczegółowych.
Realizacja celów kształcenia geograficznego powinna odbywać się przez:
- stosowanie metod umożliwiających kształtowanie umiejętności obserwacji (krajobrazów, zjawisk, procesów naturalnych i antropogenicznych) podczas zajęć w terenie (obowiązkowych i realizowanych w znacznie większym wymiarze niż dotychczas)
- traktowanie mapy (w tym cyfrowej) jako podstawowego źródła informacji oraz pomocy służącej kształtowaniu umiejętności myślenia geograficznego
- wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych do pozyskiwania, gromadzenia, analizy i prezentacji informacji o środowisku geograficznym i działalności człowieka
- stosowanie metody projektu w celu stworzenia warunków do podejmowania przez uczniów badań terenowych oraz konfrontowania informacji pozyskanych z różnych źródeł wiedzy geograficznej (w tym zasobów cyfrowych) z samodzielnie zgromadzonymi danymi
- organizowanie debat, seminariów, konkursów, wystaw fotograficznych, opracowywanie przewodników, folderów, portfolio, w tym z wykorzystaniem środków informatycznych i nowoczesnych technik multimedialnych
- stosowanie w większym zakresie strategii wyprzedzającej, która polega na wcześniejszym przygotowywaniu się uczniów do lekcji, przez zbieranie informacji, wykonywanie zadań oraz samodzielne uczenie się przed lekcją z wykorzystaniem
in. odpowiednich aplikacji komputerowych i zasobów internetu - wprowadzenie takich metod i środków, które stwarzają warunki do dostrzegania piękna otaczającego świata w różnych jego aspektach, sprzyjających kontemplacji wartości przyrody i obiektów dziedzictwa kulturowego
- stosowanie w jak największym zakresie pracy w grupach, stwarzającej warunki do kształtowania umiejętności komunikacji, współpracy, odpowiedzialności.
Kolejne zagadnienie, konkursy Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty – zmiany wynikające z przepisów prawa oświatowego, przedstawiła Iwona Andrzejewska, starszy wizytator Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy.
Poza przybliżeniem aktów prawnych regulujących przeprowadzanie konkursów przedmiotowych organizowanych przez kuratorów oświaty, szczegółowo omówiono organizację i przebieg poszczególnych etapów tegorocznego konkursu z geografii.
W konferencjach udział wzięło:
- szkoły ponadgimnazjalne – 31 nauczycieli
- szkoły podstawowe i gimnazja – 42 nauczycieli
Materiał opracowała Wiesława Kitajgrodzka nauczyciel konsultant KPCEN w Bydgoszczy.
Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy jest jednostką oświatową, dla której organem prowadzącym jest Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Departament Edukacji i Kształcenia Ustawicznego Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu