VII Rajd im. kpt. Pawła Cymsa – relacja
Tym razem oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Inowrocławiu zorganizował VII Rajd im. kpt. Pawła Cymsa, w którym postanowił przybliżyć młodzieży inowrocławskich szkół kolejne wydarzenia związane z Powstaniem Wielkopolskim. Szlak rajdu pieszego wiódł z Pakości do Janikowa, dwóch miejscowości bezpośrednio związanych z powstaniem przełomu 1918/1919.
„Przejrzałem, że w pierwszej linii koniecznem sposobić się na zacnych obywateli,
abyśmy się stać mogli silnym narodem.
Biada ludowi, który woli brać wolność szturmem,
niż stać się jej godnym przez rozum i wychowanie.”
Tomasz Zan
Turyści na rowerach pokonali trasę: Inowrocław – Dziarnowo – Kościelec – Pakość – Giebnia – Janikowo. Rajd zakończono nad jeziorem w Janikowie gdzie został przeprowadzony konkurs z wiedzy o kpt. Pawle Cymsie. O kampanii pakoskiej opowiadał Andrzej Jarecki – przewodnik i członek fundacji Kalwaria Pakoska oraz Małgorzata Dzióbkowska – Zastępca Dyrektora SP im. Powstańców Wielkopolskich w Pakości. W spotkaniu towarzyszył Rafał Cyms – prezes inowrocławskiego oddziału Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, a jednocześnie wnuk kapitana Pawła Cymsa, wyzwoliciela miasta Inowrocławia, Naczelnik Wydziału Kultury Promocji i Komunikacji Społecznej Miasta Inowrocławia – Agnieszka Chrząszcz, członek zarządu koła nr.7 ZŻWP przy 56.Bazie Lotniczej w Inowrocławia – Zbigniew Doros, Prezes – Andrzej Dargacz i Wiceprezes – Radosław Balmowski z Oddziału PTTK W Inowrocławiu, którzy wręczyli nagrody dla najlepszych uczestnikom konkursu: Dominice Łukomskiej, Martynie Pobłockiej ze SP-4, Oliwii Wójtowicz, Kindze Ręczkowskiej, Mikołajowi Mrozek, Dari Florczak ze SP-6, Mateuszowi Wozniak z Gimnazjum nr 1 oraz Zosi Głowackiej – najmłodszej uczestniczce rajdu. W rajdzie uczestniczyła młodzież inowrocławskich szkół, turyści indywidualni oraz kolarze z KTR „KUJAWIAK”. W rajdzie udział wzięło 315 uczestników.
Kampania pakoska miała swoje zasługi w walkach. Warto wspomnieć chociażby o działającym tutaj Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, którego aktywność poprzedzał zryw niepodległościowy. Sokoły w całym kraju kształtowały hart ducha, poprzez dbałość o rozwój umiejętności sportowych.Za działalnością propagującą kulturę fizyczną, stało wpajanie wartości patriotycznych i miłości do ojczyzny. W Pakości działa koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, a miejscem pamięci o żołnierzach wielkopolskich jest pomnik i zbiorowa mogiła Powstańców Wielkopolskich, znajdujące się na Cmentarzu Parafialnym. W mogile zbiorowej spoczywa 12 poległych Powstańców Wielkopolskich z Kompanii Pakoskiej:
1.Frąszczak Stanisław,
2.Giza Michał,
3.Kamiński Walenty,
4.Kijewski Stanisław,
5.Koźmiński Aleksander,
6.Łuczak Stanisław,
7.Nowak Józef,
8.Malak Franciszek,
9.Płaszczykowski Stanisław,
10.Popławski Jan,
11.Wesołowski Franciszek,
12.Ziółkowski Feliks.
Swoje zasługi w Powstaniu Wielkopolskim mieli również ówcześni mieszkańcy Janikowa. Walki toczyły się o most kolejowy w kierunku Mogilna i w dniu 4 stycznia 1919 r. udało się doprowadzić do kapitulacji wojsk niemieckich. Dla upamiętnienia tego wydarzenia ufundowano obelisk. Warto odnotować, że gen. Stanisław Taczak, pierwszy dowódca powstania wielkopolskiego, mieszkał w Janikowie (na domu, w którym mieszkał wmurowano tablicę, upamiętniającą ten fakt, a jego imieniem nazwano obwodnicę miasta). Gen. Taczak najpierw stanął na czele manifestacji w Warszawie, idąc na czele pochodu, niosącego napis „Łączmy się” ,później podjął się zadania zintegrowania oddziałów w jedną armię, co wykonał z powodzeniem, formując 9 wielkopolskich okręgów wojskowych. Względy personalne i polityczne odsunęły go od dowodzenia powstaniem, które przeszło w ręce gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego. Paweł Cyms to postać, której warto poświęcić więcej miejsca w historii lokalnej, tym bardziej, że wzorce życia, jakimi jest upór, bezkompromisowość i konsekwencja warto dziś również propagować. Hasło Tomasza Zana, umieszczone na początku, jest do dziś aktualne. Warto dodać, że w Towarzystwie Tomasza Zana ideały pracy organicznej, wzorce niepodległościowe oraz swoje umiejętności doskonalili m.in. gen. Taczak, kapitan Cyms, jak i inni dowódcy i działacze niepodległościowi.
źródło:
Iwona Przybyła
Andrzej Dargacz
Oddział PTTK w Inowrocławiu
