Językowe dylematy – rozmowa z prof. Jerzym Bralczykiem
Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego oraz Światowego Tygodnia Mózgu Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy zaprosiło nauczycieli z naszego województwa na spotkanie z prof. Jerzym Bralczykiem, znakomitym językoznawcą i niekwestionowanym autorytetem w tej dziedzinie. Przedsięwzięcie miało miejsce 25 lutego 2021 o godz. 15.30 roku i odbyło się w formie online.
Szacownego gościa oraz licznie zgromadzonych nauczycieli wszystkich typów szkół oraz przedszkoli i placówek oświatowych przywitał Robert Preus dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy.
Następnie rozpoczęła się niezwykle ciekawa rozmowa z prof. Jerzym Bralczykiem, którą prowadzili Robert Preus oraz Iwona Rostankowska nauczyciel konsultant KPCEN w Bydgoszczy. Po raz kolejny okazało się, że o języku polskim można mówić w sposób niezwykle ciekawy, a nawet najtrudniejsze zagadnienia da się wyjaśnić w sposób jasny i klarowny.
Rozmowa dotyczyła m.in. tendencji rozwojowych współczesnej polszczyzny. Istotnym zagadnieniem był wpływ Internetu na nasz język. Nauczyciele wyrażali swoję opinie na ten temat na czacie. Zastanawiali się, czy Internet stanowi zagrożenie dla polszczyzny, czy może daje szanse na rozwój, wzbogacenie zasobów leksykalnych. Wskazywali na ubożenie słownictwa, niepoprawność ortografii, interpunkcji, nadmiar anglicyzmów i emotikonów. Podkreślali zróżnicowanie pokoleniowe języka.
Do wszystkich kwestii odniósł się prof. Bralczyk, który w niezwykle przystępny sposób wyjaśniał zawiłe dylematy językowe. Zwrócił uwagę na to, jak ważną sprawą jest poprawność językowa, używanie polskich znaków diakrytycznych, bo przecież nadal aktualne są postulaty kampanii społecznej z 2013 roku Język polski jest ą-ę. Prof. Bralczyk zwrócił też uwagę na zróżnicowanie polszczyzny wynikające z przynależności pokoleniowej. Podkreślił, że jest to proces naturalny, ale warto mieć na uwadze znajomość norm grzecznościowych obowiązujących w każdej sytuacji.
Kolejny wątek rozmowy dotyczył humoru i sposobów jego wyrażania w języku polskim. Prof. Bralczyk podkreślił, że zarówno komizm słowny, jak i sytuacji oraz ironia, groteska, sarkazm nie są nam obce. Humor wpisany jest też w wypowiedzi bohaterów utworów literackich, dzieł filmowych, tekstów piosenek. Do tej kwestii prof. Bralczyk odniósł się w kontekście książki 500 zdań polskich. Podkreślił, że znajomość określonych zdań, kwestii bohaterów stanowi swoisty wyróżnik pokoleniowy, pewien kod kulturowy.
Rozmowa przebiegała w niezwykle przyjaznej atmosferze, a czas mijał bardzo szybko. Licznie zgromadzeni nauczyciele (niemal 800) wirtualnymi brawami nagrodzili wystąpienie prof. Jerzego Bralczyka. Po zakończeniu części oficjalnej długo jeszcze trwały dyskusje na czacie, co świadczy o dużym zainteresowaniu sprawami związanymi z zagadnieniami poprawności językowej.
Oprac. I. Rostankowska