12 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Reumatyzmu.
Został on ustanowiony w 1996 r. przez Arthritis and Rheumatism International (ARI) – międzynarodową organizację zrzeszającą chorych na schorzenia reumatyczne. Celem Światowego Dnia Reumatyzmu jest propagowanie wiedzy na temat chorób reumatycznych i podnoszenie świadomości na temat ich skutków.
Reumatyzm nie jest uznawany za konkretną jednostkę chorobową, a jako potoczne określenie grupy schorzeń, które mają ścisły związek z dolegliwościami bólowymi w obszarze układu kostno-stawowego, a także ze zmianami zwyrodnieniowymi tkanki łącznej oraz zaburzeniami czynnościowymi narządu ruchu. Pod pojęciem reumatyzmu kryje się ponad dwieście różnych rodzajów schorzeń
o zróżnicowanej genezie, specyficznym przebiegu oraz swoistych lub nieswoistych objawach. Wszystkie choroby łączy jednak nawracający, przewlekły ból reumatyczny oraz zaburzenia ruchomości stawów w różnych partiach ciała.
Chociaż reumatyzm określany jest jako dolegliwość, z którą zmagają się wyłącznie osoby starsze, to zdarza się, że cierpią na nią także osoby młode oraz dzieci.
Na choroby reumatyczne cierpi ponad 120 milionów Europejczyków, w tym około 10 milionów Polaków (z czego aż 70% przypadków stanowią kobiety).
Jak do tej pory nie zostały wyjaśnione dokładne przyczyny chorób reumatycznych. Uważa się jednak, że na pojawienie się i rozwój chorób reumatycznych mogą jednak wpływać takie czynniki jak: uwarunkowania genetyczne, niedobór witaminy D i wapnia w organizmie, brak aktywności fizycznej lub nadmierna aktywność, która przeciąża stawy; niezdrowa dieta (nadmiar soli w diecie), palenie papierosów, długotrwałe przebywanie w chłodnym i wilgotnym otoczeniu, niedoleczone choroby wieku dziecięcego, jak np. angina oraz wady postawy; infekcje wirusowe i bakteryjne, zaburzenia immunologiczne i endokrynologiczne, pogoda – reumatyzm dłoni i nóg może być uzależniony od zmieniających się warunków atmosferycznych.
Jak rozpoznać reumatyzm?
Pomimo tego, że objawy reumatyzmu są łatwe do rozpoznania, to diagnostyka tych schorzeń nie jest prosta i wymaga konsultacji u reumatologa. Pomocne jest także wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych oraz analizy obrazowej, które pozwalają lekarzowi na postawienie ostatecznej diagnozy.
Na reumatyzm mogą wskazywać następujące parametry:
- wysoki poziom OB;
- wysokie stężenie białka ostrej fazy (CRP);
- obniżony poziom białych krwinek;
- niedokrwistość;
- widoczne zmiany w stawach i tkankach okołostawowych podczas badania RTG.
W niektórych sytuacjach konieczne jest także wykonanie badania histopatologicznego, aby wykluczyć potencjalne zmiany nowotworowe w stawach.
Profilaktyka chorób reumatycznych
Ważnym elementem profilaktyki jest odpowiednia dieta bogata w kolagen i kwasy omega-3, jak również spożywanie produktów z dużą ilością białka i antyoksydantów.
Chorzy powinni wyeliminować bądź ograniczać spożycie wysokoprzetworzonej żywności, mocnej kawy i herbaty, tłuszczów nasyconych, podrobów, soi, octu i alkoholu.
Należy pamiętać także o aktywności fizycznej, która poprawia ogólny stan pacjenta chorego na choroby reumatyczne, usprawnia stawy, zapobiega powstawaniu przykurczów oraz wzmacnia mięśnie. Wybierając aktywność fizyczną należy kierować się przede wszystkim stanem pacjenta, a także tym, żeby dana aktywność fizyczna nie obciążała nadmiernie stawów. Do najbardziej odpowiednich aktywności należą: pływanie, ćwiczenia w wodzie, nordic walking, jazda na rowerze, taniec, pilates, joga. Natomiast należy unikać ćwiczeń siłowych w stawach objętych procesem zapalnym. Trzeba pamiętać także o tym, aby w ostrym okresie choroby, kiedy nasila się stan zapalny w stawach powstrzymać się ćwiczeń fizycznych.