Wsparcie opieki nad zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego w roku 2018
Projekt zatytułowany „Wsparcie opieki nad zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego w roku 2018” obejmuje prace budowlane oraz konserwatorskie dotyczące 178 przedsięwzięć, realizowanych w obiektach zabytkowych zlokalizowanych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. W projekcie uczestniczy 166 partnerów, z których 164 to kościelne osoby prawne (parafie, klasztory, diecezje, wyższe seminarium duchowe, zakon). Pozostałe dwa to fundacja i instytucja kultury.
Projekt zatytułowany „Wsparcie opieki nad zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego w roku 2018” obejmuje prace budowlane oraz konserwatorskie dotyczące 178 przedsięwzięć, realizowanych w obiektach zabytkowych zlokalizowanych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. W projekcie uczestniczy 166 partnerów, z których 164 to kościelne osoby prawne (parafie, klasztory, diecezje, wyższe seminarium duchowe, zakon). Pozostałe dwa to fundacja i instytucja kultury.
Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego uchwałą nr XXXI/518/17 z dnia 24.04.2017 r. przyjął „Program Opieki nad Zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2017-2020. Rolą i zadaniem tego dokumentu jest wzmocnienie pozytywnych tendencji w opiece nad dziedzictwem kulturowym regionu. Celem strategicznym będzie dalsze ugruntowanie poczucia tożsamości lokalnej i regionalnej.
Projekt realizowany jest w trybie partnerstwa na podstawie art. 33 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020.
Całkowita zakładana wartość projektu dla w/w 166 partnerów wyniosła 13 787 970,18 zł. Wartość realizowanych prac budowlanych i konserwatorskich wynosiła: 13 211 090,74 zł, w tym 69% środków pochodzących z RPO w wysokości 9 184 651,59 zł, 1% dotacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego w wysokości 162 110,88 zł oraz 30% środków stanowiących wkład własny partnerów w wysokości 3 933 327,35 zł.
Nasze województwo charakteryzuje się bogactwem materialnego dziedzictwa kulturowego wynikającego m.in. z wydarzeń historycznych. Do rejestru zabytków wpisanych jest 3.050[1] obiektów nieruchomych, co stanowi 4,29% wszystkich zabytków nieruchomych w Polsce wpisanych do rejestru zabytków. Większość stanowią obiekty sakralne . W regionie występuje kilka obszarów specyficznych pod względem cech kulturowych. Słynącą z architektury gotyckiej jest ziemia chełmińska, którą reprezentują pozostawione przez Krzyżaków liczne zamki obronne wzniesione z czerwonej cegły, obwarowania miejskie (Chełmno, Toruń, Grudziądz), budowle sakralne i ratusze. Obszar związany z dziedzictwem Piastów i zabytkami architektury romańskiej to Kujawy i Pałuki.
Na potencjał kulturowy województwa składają się przede wszystkich uwarunkowania historyczne i związane z tym zachowane materialne dziedzictwo kulturowe oraz uwarunkowania przyrodnicze. Zgodnie z analizą SWOT przeprowadzoną w ramach przygotowania Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2020 jedną z mocnych stron województwa są unikalne w skali kraju miejskie średniowieczne zespoły urbanistyczne, obiekty zabytkowe i kolekcje muzealne. Z drugiej stron wskazano, iż słabą stroną jest niezadawalający stan techniczny zabytkowej architektury.
Oprócz zabytków kulturowych atrakcją regionu jest również przyroda. Na terenie regionu znajduje się drugi po Puszczy Białowieskiej zespół leśny w Polsce, którym są Bory Tucholskie.
Ogromny potencjał kulturowy będący efektem wydarzeń historycznych stanowi przedmiot zainteresowania turystów. Część obiektów stanowiących charakterystyczne dla województwa budowle została objęta zakresem niniejszego Projektu. Ponadto w krajobraz kultury województwa doskonale wpisują się mniejsze obiekty sakralne, posiadające bogatą historię i wielowiekową tradycję, które uzupełnią ofertę kulturalno-turystyczną województwa.
Potencjał ten jest wykorzystywany tylko częściowo. Wiele obiektów, stanowiących o charakterze regionu, znajduje się w złym stanie technicznym, niejednokrotnie zagrażającym życiu i zdrowiu osób korzystających. Potencjał kulturowy regionu to również wiele cennych zabytków ruchomych, stanowiących wyposażenie obiektów sakralnych, które również ulegają dewastacji, na skutek braku podstawowych zabezpieczeń. Problemem głównym jest niewystarczająca ochrona i zachowanie obiektów sakralnych i kulturalnych województwa kujawsko-pomorskiego.
Uzasadnieniem projektu jest konieczność podjęcia działań na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego województwa kujawsko-pomorskiego. Samorząd województwa od wielu lat prowadzi regularne działania wspierające właścicieli obiektów zabytków. Jednakże w dalszym ciągu konieczne jest podejmowanie wysiłku celem zabezpieczenia substancji zabytkowej. Dostępne środki finansowe powodują, iż tylko część prac wykonywana jest co roku. W tym celu wnioskodawca prowadzi analizę stanu zachowania obiektów i dokonuje wyboru właściwego zakresu koniecznych prac remontowych i konserwatorskich. Tylko systematyczne działania konserwatorskie mogę przyczynić się do osiągnięcia stanu zadawalającej ochrony zabytków. Ponadto uzasadnieniem dla projektu jest wykorzystanie posiadanego przez województwo potencjału kulturowego i turystycznego, który docelowo może stanowić dźwignię rozwoju województwa, wpływając na rynek pracy, a także wzrost jakości życia mieszkańców.
[1] Na podstawie danych Narodowego Instytutu Dziedzictwa, stan na 31.12.2017r.