W hołdzie Żołnierzom Wyklętym
Szczątki działaczy antykomunistycznego podziemia Ludwika Augustyniaka, Floriana Dutkiewicza, Tadeusza Ośki i Zbigniewa Rostka zostały złożone w niedzielę (26 września), w przeddzień święta Polskiego Państwa Podziemnego, w Kwaterze Żołnierzy Wyklętych na bydgoskim cmentarzu komunalnym. W ceremonii pogrzebowej samorząd województwa reprezentował wicemarszałek Zbigniew Ostrowski.
– Komunistycznym władzom chodziło o to, by po tych ludziach zaginął słuch, a miejsca ich spoczynku na zawsze pozostały tajemnicą. Aby przyprawić im miano bandytów, którzy kierowali się niskimi pobudkami, którzy działali w osamotnieniu. Nie udało się im! Po kilkudziesięciu latach od tamtych tragicznych wydarzeń nasi bohaterowie będą dziś pochowani z honorami wojskowymi. Dzisiaj ich walka się zakończy. Byli wyklęci. Pozostali niezłomni! Cześć ich pamięci! Chwała Bohaterom! – zakończył swoje wystąpienie wicemarszałek Zbigniew Ostrowski.
Uroczystości rozpoczęła msza święta w bydgoskiej bazylice pod przewodnictwem biskupa seniora diecezji włocławskiej Wiesława Meringa. Ceremonia pogrzebowa odbyła się na cmentarzu komunalnym przy ulicy Kcyńskiej. Jako bezimienne zostały pochowane także szczątki żołnierza, którego identyfikacja nie została jeszcze zakończona. Miejsce pochówku działaczy zostało odnalezione przez pracowników Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej.
Starszy sierżant Ludwik Augustyniak „Cygan”, „Adam” (1898-1946) – powstaniec wielkopolski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, w latach międzywojennych służył w Wojsku Polskim, od 1942 roku był wywiadowcą Armii Krajowej w Bydgoszczy, przez przynależność do konspiracji niepodległościowej aresztowany po wkroczeniu Armii Czerwonej przez NKWD. W lutym 1945 roku udało mu się zbiec z transportu do Jastrowia (w powiecie złotowskim, Wielkopolska). Po kilku miesiącach ukrywania się wrócił do Bydgoszczy. W kwietniu 1946 roku aresztowany przez funkcjonariuszy UB i oskarżony o współudział w morderstwie milicjantów, za co został skazany na karę śmierci. Stracony 27 listopada 1946 roku w Więzieniu Karno-Śledczym przy Wałach Jagiellońskich w Bydgoszczy.
Starszy sierżant Florian Dutkiewicz „Jawor”, „Wiktor” (1913-1946) – walczył w powstaniu wielkopolskim na terenie Poznania, a podczas wojny polsko-bolszewickiej wziął udział w wyprawie na Kijów. W marcu 1942 wstąpił do Armii Krajowej. Pełnił funkcję komendanta Rejonu Kolejowego AK Bydgoszcz, a następnie kierownika I Wydziału Komendy Garnizonu AK w Bydgoszczy – od 1944 roku był oficerem organizacyjnym i zastępcą komendanta. W jego mieszkaniu przy ulicy Bielany 6 (obecnie Rondo Grunwaldzkie) prowadzone były szkolenia wojskowe. W 1945 roku został aresztowany przez NKWD i przetransportowany do więzienia w Koronowie, a stamtąd do Bydgoszczy. Odbity razem z innymi więźniami przez członków AK. W 1946 roku oskarżony o udział w zabójstwie milicjantów i skazany na karę śmierci, którą wykonano 27 listopada 1946 roku.
Porucznik Tadeusz Antoni Ośko vel Wojciech Kossowski „Sęp” (1913-1946) – funkcjonariusz Straży Granicznej, członek Polskiej Organizacji Zbrojnej w Łowiczu. W 1944 roku mianowany dowódcą plutonu artylerii, jego oddział brał udział w licznych udanych zasadzkach. Po wkroczeniu wojsk sowieckich włączony do partyzanckiej kampanii sztabowej. Jesienią 44’ wstąpił do Armii Wojska Polskiego. Na początku 1945 roku przybył do Bydgoszczy. Posługując się fałszywymi dokumentami, inwigilował komisariaty MO i przekazywał zdobyte informacje Pomorskiej Komendzie Okręgu AK. Po zamordowaniu milicjantów, którzy eskortowali AK-owców na miejsce ich rozstrzelania, ukrywał się w leśniczówce w Boluminie koło Ostromecka, gdzie został odnaleziony i aresztowany przez UB-MO. Wyrok śmierci usłyszał 14 października 1946 roku. Został stracony razem z żołnierzami, którym rok wcześniej uratował życie 27 listopada 1946 roku.
Zbigniew Rostek „Piotr” (1930-1952) – dowódca młodzieżowej siatki wywiadowczej działającej na Kujawach i Pomorzu. W czasie niemieckiej okupacji został przydzielony do robót przymusowych w kopalni rudy miedzianej w Niemczech. W 1945 roku zgłosił się do służby w wojsku amerykańskim, patrolował teren Berlina Zachodniego – pilnował magazynów z bronią i żywnością. W 1949 roku został skazany na areszt za nielegalne przekraczanie granicy. Aktywnie działał i rozbudowywał siatkę wywiadowczą. Za „współpracę z obcym wywiadem” został aresztowany w grudniu 1950 roku. Na karę 15 lat więzienia skazał go Wojskowy Sąd Rejonowy w Bydgoszczy. Podczas próby rozbrojenia strażnika i ucieczki został złapany i skazany na karę śmierci. Pluton egzekucyjny rozstrzelał go 10 marca 1952 roku.
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
27 września 2021 r.
Ostatnia aktualizacja: 28 września 2021 r.
