Tak mieszkali olędrzy
W Wielkiej Nieszawce w powiecie toruńskim trwa ostatni etap prac nad odtworzeniem tradycyjnej wsi olęderskich osadników z przełomu XIX i XX wieku. W powstającym tu parku etnograficznym stoją już trzy pełne zagrody, uporządkowano lokalny historyczny cmentarz menonicki, specjaliści z Muzeum Etnograficznego w Toruniu przygotowują aranżację wnętrz. Kujawsko-Pomorskie będzie mieć nową oryginalną atrakcję turystyczną.
Olęderski park etnograficzny, część Muzeum Etnograficznego w Toruniu (MET), został poświęcony społeczności przybyszów z zachodu Europy, przede wszystkim z Holandii, którzy w XVI wieku przynieśli do Polski wysoką kulturę rolną i wiejską samoorganizację społeczną. Pierwsi olęderscy osadnicy, wyznawcy jednego z surowych odłamów protestantyzmu (menonici), byli uchodźcami religijnymi którzy znaleźli schronienie w naszym kraju.
– Lokalizacja skansenu została wybrana nieprzypadkowo. Historia Wielkiej Nieszawki jest ściśle z osadnictwem olęderskim związana. Menonici przybyli tu w XVI wieku, zakładając wieś z domem modlitwy i jednocześnie gminę wyznaniową. Jeszcze w początkach XX wieku był to jeden z głównych ośrodków tej społeczności – przypomina marszałek Piotr Całbecki.
Skansen jest rekonstrukcją wsi określanej przez etnografów jako mała rzędówka bagienna. Składa się z trzech siedlisk złożonych z sześciu zabytkowych budynków starannie przeniesionych z różnych miejsc w Dolinie Dolnej Wisły. Pierwszym z odtworzonych obiektów była drewniano-murowana chata przeniesiona z Gutowa w gminie Zławieś Wielka, kolejnym będąca wysokiej klasy zabytkiem zagroda olędrów z Niedźwiedzia w powiecie świeckim. Imponująco prezentuje się zagroda z Kaniczek w Pomorskiem, z charakterystycznymi podcieniami, piękną proporcją spadzistego dachu i malowanymi okiennicami. Jako jedne z ostatnich zmontowano spichlerz z Wielkiego Zajączkowa (pow. świecki) i stodołę z Wielkiego Wełcza (pow. grudziądzki).
W parku trwają obecnie prace nad aranżacja wnętrz domostw. Muzealnicy wykonują też drobne prace konserwatorskie. Otwarcie planowane jest w przyszłym roku.
Realizacja przedsięwzięcia jest możliwa dzięki porozumieniu samorządowych władz województwa, toruńskiego MET i gminy Wielka Nieszawka. Projekt finansuje samorząd województwa.
Czytaj też:
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
14 czerwca 2017 r.
