14 listopada – Światowy Dzień Cukrzycy
Światowy Dzień Cukrzycy został ustanowiony w 1991 r. przez Międzynarodową Federację Diabetologiczną (International Diabetes Federation – IDF) oraz Światową Organizacją Zdrowia (World Health Organization – WHO) jako odpowiedź na wyraz obaw związanych z nasilającym się występowaniem przypadków cukrzycy na całym świecie.
Cukrzyca jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną. Możesz ograniczać jej skutki, jednak musisz się stale kontrolować i obserwować swój organizm. Zmień tryb życia, zadbaj o właściwą dietę i ruch.
Zgodnie z raportem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) cukrzyca jest główną przyczyną ślepoty, niewydolności nerek, zawałów serca, udaru mózgu i amputacji kończyn dolnych. Jest też siódmą najczęściej występującą przyczyną zgonów. Pocieszające jest to, że jako pacjenci mamy wpływ na to, jak cukrzyca się rozwija i w tym przypadku nie jesteśmy bezradni.
Jeśli masz cukrzycę, możesz nauczyć się z nią żyć i powstrzymywać jej rozwój. Przestrzegaj zaleceń na temat przyjmowania doustnych leków oraz insuliny (jeśli zostanie Ci przepisana), systematycznie się badaj i zmień tryb życia.
Cukrzycą określa się schorzenie metaboliczne, które wynika z nieprawidłowej przemiany węglowodanów w organizmie. Przyczyną tego stanu jest zaburzona produkcja insuliny – hormonu, który odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie. Wytwarza go trzustka, a właściwie komórki β wysp Langerhansa. Głównym zadaniem insuliny jest obniżenie poziomu glukozy we krwi, a także dostarczenie cukru do komórek obwodowych ciała.
Jeżeli insulina wydzielana jest w zbyt małej ilości, dochodzi do podwyższenia stężenia glukozy we krwi. Stan ten określany jest jako hiperglikemia. Bardzo często jest podstawą do rozpoznania cukrzycy.
Jakie są rodzaje cukrzycy? Podstawowe typy to:
cukrzyca typu 1 (cukrzyca insulinozależna) – szacuje się, że stanowi ok. 10% przypadków zachorowań na cukrzycę. Schorzenie wykrywane jest zazwyczaj u dzieci, młodzieży i dorosłych do 30 roku życia. Co ważne, choroba pojawia się nagle i rozwija dość szybko. Główna przyczyna cukrzycy typu 1 to zniszczenie komórek β trzustki przez przeciwciała produkowane przez organizm;
cukrzyca typu 2 (cukrzyca insulinoniezależna) – dotyczy ok. 90% chorych na cukrzycę. Pojawia się najczęściej po 40 roku życia, choć bywa diagnozowana również u osób młodych. Choroba rozwija się stosunkowo wolno, w związku z czym początki cukrzycy są trudne do rozpoznania. Za główne przyczyny cukrzycy typu 2 uznaje się zaburzone wydzielanie insuliny wynikające z czynników genetycznych, a także insulinooporność będącą skutkiem uwarunkowań genetycznych lub trybu życia;
cukrzyca ciążowa – jej pierwsze symptomy pojawiają się dopiero w ciąży. Cukrzyca ciężarnych rozpoznawana jest najczęściej między 24 a 28 tygodniem ciąży, zanika zazwyczaj po porodzie. Nie należy jej jednak lekceważyć, ponieważ nieleczona może doprowadzić do wielu groźnych powikłań.
Jakie są objawy cukrzycy?
Jak rozpoznać cukrzycę? Wszystko zależy od typu choroby, ponieważ poszczególne jej odmiany mogą dawać nieco inne symptomy.
Za objawy cukrzycy typu 1 uznaje się:
- nadmierne pragnienie,
- częste oddawanie moczu,
- zmęczenie objawiające się ciągłą sennością,
- tendencja do nawracających infekcji,
- obniżona aktywność psychofizyczna,
- rozdrażnienie i rozkojarzenie,
- utrata masy ciała.
Podstawowe objawy cukrzycy typu 2 to:
- wzmożona potrzeba przyjmowania płynów,
- tendencja do infekcji, zwłaszcza układu moczowo-płciowego,
- wielomocz,
- osłabienie organizmu,
- napady głodu,
- nieuzasadnione chudnięcie.
Liczne badania potwierdzają, że zmiana stylu życia związana z dietą opartą na Zasadach Zdrowego Żywienia oraz regularną aktywnością fizyczną to niezmiernie istotne narzędzie w walce z cukrzycą. Pozwala zmniejszyć ryzyko zachorowania oraz redukuje zagrożenia związane jej powikłaniami. Promocja zdrowego sposobu żywienia i zwiększenie aktywności fizycznej to podstawowa metoda nie tylko profilaktyki, ale również leczenia cukrzycy.