Zakończyliśmy inwentaryzację gniazd w ramach Wojewódzkiej Kampanii VIII Spisu Bociana Białego w Parkach Krajobrazowych Województwa Kujawsko-Pomorskiego

W 2024 roku przypada VIII Międzynarodowy Spis Bociana Białego, który realizowany jest na obszarze Europy i Afryki Północnej co 10 lat.

Pierwsze Międzynarodowe Liczenie Gniazd Bociana Białego odbyło się w 1934 roku i obejmowało swym zasięgiem znaczną część Europy. Kolejne liczenia to rok 1958, 1974, 1984-1985, 1994-1995, 2004, 2014.

Pierwszą kompleksową inwentaryzację gniazd bociana białego na obszarze byłego województwa bydgoskiego przeprowadzono w latach 1994-1995 w ramach V Międzynarodowego Liczenia Bociana Białego. Badania te zorganizowano w Katedrze Zoologii ATR w Bydgoszczy, a wzięło w nim udział ponad 70 osób. Na podstawie zgromadzonych danych przygotowano monograficzne opracowanie wydane pod redakcją Piotra Indykiewicza pt.: „Bocian biały (Ciconia ciconia (L.) w województwie bydgoskim w latach 1994-1995”.

Tucholski Park Krajobrazowy pierwszy raz włączył się w akcję w 2014 r.

Spisem objęto dwie gminy: Cekcyn i Tuchola. Łącznie 37 gniazd.

W tym roku w miesiącach: marcu i kwietniu pracownicy parku i jednocześnie koordynatorzy: Rafał Borzyszkowski oraz Bartłomiej Szamocki zinwentaryzowali wszystkie bocianie gniazda i platformy na obszarze gmin: Cekcyn, Lubiewo i Tuchola.

To działanie ma na celu przygotowanie się do spisu, dotyczącego liczebności populacji bociana białego, który odbędzie się w dniach od 1 do 15 lipca.

Termin podyktowany jest względami merytorycznymi, ponieważ w pierwszej połowie lipca większość młodych bocianów stoi już w gniazdach i ćwiczy swoją sprawność fizyczną, a także próbuje podlatywać nieco ponad gniazdo, którego jednak jeszcze nie opuszcza. Dlatego to najlepszy czas na ich policzenie.

Pracownicy parku na ujednoliconych w Polsce kartach obserwacji uzupełniać będą dane dotyczące między innymi:

Czy gniazdo jest zajęte przez parę lęgową?

Czy przez jednego bociana przez cały sezon?

Czy nie było zajęte wcale?

Czy para lęgowa jest z młodymi bocianami na gnieździe czy może bez?

Ile jest młodych bocianów na gnieździe?

Czy nastąpiła strata na etapie jaj lub piskląt?

Jaka jest wysokość bocianiego gniazda?

Czy gniazdo jest uszkodzone i wymaga interwencji?

Czy dorosłe bociany są zaobrączkowane?

Czy podjęto próbę odczytu obrączek?

Ponadto do każdej karty wykonana zostanie dokumentacja fotograficzna.

To tylko część informacji, które w miarę możliwości trzeba uzupełnić na karcie jak najbardziej szczegółowo.

Bocian biały jest ptakiem uznawanym za gatunek wskaźnikowy, odzwierciedlający stan środowiska. Tereny podmokłe o niezbyt wysokiej roślinności są najchętniej wykorzystywane przez nie jako miejsca do zdobywania pokarmu. Mniej terenów wilgotnych i podmokłych, a więcej pól z intensywną uprawą zbóż, powoduje, że bocianów na danym obszarze będzie mniej.

Dlatego od kilkudziesięciu już lat liczone są bociany po to by sprawdzić, czy jego populacja rośnie, czy maleje i w jakim stanie jest otaczające nas środowisko.

Zebrane dane są niezbędne do praktycznej ochrony gatunku.

W trakcie wiosennego liczenia gniazd bociana białego na terenie trzech w/w gmin łącznie zinwentaryzowano 67 gniazd oraz 27 platform.

Podział na poszczególne gminy:

Gmina Cekcyn: 20 gniazd i 8 platform.

Gmina Lubiewo: 25 gniazd i 8 platform.

Gmina Tuchola: 22 gniazda i 11 platform.

Największa ilość gniazd w sołectwach:

Sołectwo Cekcyn, gmina Cekcyn – 5 gniazd

Sołectwo Bysław, gmina Lubiewo – 5 gniazd i 3 platformy

Sołectwo Sucha, gmina Lubiewo – 5 gniazd

Sołectwo Kiełpin, gmina Tuchola – 6 gniazd i 1 platforma

Bardzo dziękujemy wszystkim sołtysom z w/w gmin za informacje dot. lokalizacji bocianich gniazd i platform na terenie swoich sołectw.

Szczególne podziękowania za ogromne zaangażowanie przekazujemy Pani Marii Grynda oraz Panu Wojciechowi Słupińskiemu.

W akcji biorą udział wszystkie parki krajobrazowe województwa kujawsko-pomorskiego oraz uczniowie szkół podstawowych, którzy w trakcie przeprowadzonych przez nas zajęć edukacyjnych dot. bociana białego wyrazili chęć obserwacji bocianich gniazd w swojej miejscowości.

Tekst Rafał Borzyszkowski