PORTAL INFORMACYJNY URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W TORUNIU

Do 31 października 2024 roku przewidziano zakończenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych w ramach Projektu „Wsparcie opieki nad zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego w 2024 roku”. Kolejni beneficjenci  przeprowadzą prelekcje na temat zabytków i wykonanych prac. Listopadowe kalendarium prelekcji przedstawia się następująco:

 

• 3 listopada o godz. 10.00 w kościele pod wezwaniem św. Wita w Słupach, nazwa zadania: „Remont zabytkowego ogrodzenia kościoła w Słupach,  zbudowanego na bazie kraty fortecznej w 1903 roku – II etap (strona zachodnia)”,
• 6 listopada o godz. 17.00 w kościele pod wezwaniem Świętego Krzyża w Inowrocławiu, nazwa zadania: „Remont elewacji budynku kościoła p.w. Świętego Krzyża w Inowrocławiu – remont elewacji prezbiterium wraz z zakrystiami – etap VI”,
• 7 listopada o godz. 15.00 w kościele pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła w Wielkim Komorsku, nazwa zadania: „Konserwacja konfesjonału z kościoła parafialnego w Wielkim Komorsku”,
• 7 listopada o godz. 17:30 w kościele pod wezwaniem  św. Mikołaja w Kruszynach, nazwa zadania: „III etap prac konserwatorsko-restauratorskich przy ścianach wewnętrznych kościoła św. Mikołaja w Kruszynach”,
• 10 listopada o godz. 10:00 w kościele pod wezwaniem   św. Prokopa w Kłóbce, nazwa zadania: „Remont ogrodzenia wokół kościoła p.w. św. Prokopa w Kłóbce – etap VI”,
• 10 listopada o godz. 11:15 w kościele pod wezwaniem  Podwyższenia Krzyża Świętego w Przecznie, nazwa zadania: „Konserwacja feretronu z obrazem Matki Bożej Różańcowej w kościele w Przecznie – etap I”,
• 10 listopada o godz. 11:30 w kościele pod wezwaniem  Najświętszego Serca Pana Jezusa w Lubieniu Kujawskim, nazwa zadania: „Prace konserwatorskie na elewacjach kościoła w Lubieniu Kujawskim – etap VIII”,
• 10 listopada o godz. 12:15 w kościele pod wezwaniem  św. Michała Archanioła w Błędowie, nazwa zadania: „Błędowo, kościół p.w. św. Michała Archanioła: konserwacja wnętrz – polichromie ściany północnej”,
• 10 listopada o godz. 12:15 w kościele pod wezwaniem  Opieki Matki Bożej w Osięcinach, nazwa zadania: „Remont elewacji kościoła p.w. Opieki Matki Bożej w Osięcinach – etap II”,
• 24 listopada o godz. 12:00 w kościele pod wezwaniem  św. Dominika w Chodczu, nazwa zadania: „Remont konserwatorski zabytkowego kolumbarium (1733 r.) w Chodczu”,
• 24 listopada o godz. 12:00 w kościele pod wezwaniem św. Sebastiana w Rywałdzie Królewskim, nazwa zadania: „Prace konserwatorskie przy rzeźbie Chrystus Frasobliwy z kościoła p.w. św. Sebastiana w Rywałdzie Królewskim”.

 

Na potencjał kulturowy województwa składają się przede wszystkich uwarunkowania historyczne i związane z tym zachowane materialne dziedzictwo kulturowe oraz uwarunkowania przyrodnicze.

Cechą szczególną dziedzictwa województwa kujawsko-pomorskiego jest bogactwo jego różnorodności, z Wisłą, jako granicą geograficzną i kulturową. Wyjątkowa wartość wyróżnia nasze dziedzictwo na tle kraju. Jest ona zakorzeniona w dziejach i kształtuje naszą tożsamość lokalną, która wyrasta pośród wielu regionów historyczno-kulturowych województwa kujawsko-pomorskiego.

Niniejszy projekt stanowi kontynuację działań samorządu województwa prowadzonych w latach poprzednich.

 

Ogrodzenie kościoła pw. św. Wita w Słupach zbudowane zostało na bazie kraty fortecznej w 1903 roku. Stan muru fundamentowego oraz słupków murowanych ogrodzenia jest w złym stanie technicznym. Ponadto elementy metalowe ogrodzenia uległy częściowej korozji.

 

Kościół p.w. Świętego Krzyża w Inowrocławiu został wybudowany w 1863 r. Budynek kościoła został wykonany w technologii tradycyjnej murowanej. Od frontu centralnie umieszczona jest czteroboczna wieża zwieńczona ceglaną ośmioboczną iglicą. Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej w kolorze żółtym oraz czerwonym. Spoiny między cegłami są wypełnione zaprawą wapienną. Cegła jest ułożona w wątku nowożytnym – siedem warstw cegły żółtej jest przedzielone pasem cegły czerwonej ułożonej wozówkowo. Poszczególne kondygnacje są oddzielone od siebie dekoracyjnymi gzymsami zbudowanymi z czerwonych profilowanych kształtek ceramicznych. Cokół kamienny wokół budowli jest zbudowany z dużych, prostokątnych, różnokolorowych ciosów granitowych. Cokół szkarp jest wykonany z żółtej cegły i otynkowany zaprawą cementową z boniowaniem nawiązującym do ciosów kamiennych na cokole. Ościeża okienne oraz wejściowe, podobnie jak cały detal architektoniczny, są zbudowane z czerwonych profilowanych kształtek ceramicznych, zamknięte od góry łagodnym łukiem. Parapety okienne są wykonane zaprawą cementową.

Objęte projektem odcinki ścian, z uwagi na zły stan techniczny i estetyczny, wymagają podjęcia szybkich prac konserwatorskich, które zabezpieczą budynek przed dalszą destrukcją.

 

Konfesjonał w kościoła parafialnego p.w. św. Bartłomieja Apostoła w Wielkim Komorsku to obiekt w złym stanie technicznym. Widoczne są uszkodzenia w konstrukcji, drewno zostało zaatakowane przez owady. W wielu miejscach widoczne są ubytki monochromii i gruntu. Warstwa malarska łuszczy się, występuje kilka warstw przemalowań. Ubytki w elementach snycerskich. Na warstwie oryginalnego złocenia leży warstwa wtórnej, nieszlachetnej pozłoty, widoczne są przetarcia oraz ślady korozji.

 

Kościół św. Mikołaja w Kruszynach zbudowany został na planie prostokąta z kwadratową wieżą od zachodu, jednonawowy, jednoprzestrzenny. Prezbiterium wyodrębnione jedynie stopniem i wyższym poziomem podłogi. Od północy kaplica, również kwadratowa. Wewnątrz ściany tynkowane z zachowaniem falującej powierzchni charakterystycznej dla murów kamiennych, jednobarwne, z wyjątkiem lamperii obiegającej całe wnętrze nawy i prezbiterium. Sklepienia w kaplicy i zakrystii polichromowane wtórnie (ornament wici roślinnej). Planowane prace mają na celu przywróceniu pełni wartości estetycznych i artystycznych wnętrza nawy i prezbiterium oraz odtworzenie dekoracji malarskiej z około 1900 roku.

 

Kościół p.w. św. Prokopa w Kłóbce pochodzi z XVIII w. Wraz z kościołem w rejestrze zabytków figuruje zabytkowe ogrodzenie. Osadzone jest na fundamencie z kamienia. Część naziemna ogrodzenia wykonana została z cegły. Przęsła ogrodzenia wykonano z metalu. Obecnie ogrodzenie jest w bardzo złym stanie technicznym. Korozja spowodowała pęknięcia i częściowe odpadniecie cegieł. Spoina cementowa pochłania wilgoć co powoduje rozsadzanie i pudrowanie cegieł. W ogrodzeniu osadzone są furtki i brama wykonana z metalu.

 

Gotycka świątynia p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Przecznie powstała około 1300 roku. Od 25 lat zabytkowa świątynia poddawana jest kompleksowym pracom konserwatorskim. W latach 1997-2013 dokonano m.in. konserwacji pochodzących z XVII wieku: drewnianego sufitu kasetonowego, podłogi fryzowej oraz instrumentu organowego. W latach 2011-19 przeprowadzono konserwację murów kościoła oraz więźby dachowej z 1360 r. wraz z wymianą pokrycia dachu. W latach 2015-2022 przeprowadzono konserwację kolejnych elementów barokowego wyposażenia kościoła z XVII wieku: trzech ołtarzy, ławy kolatorskiej, empory wraz z prospektem organowym, konfesjonału, monstrancji, barokowej Grupy Ukrzyżowania wiszącej na łuku tęczowym oraz odwodnienia otoczenia świątyni wraz z usunięciem betonowego chodnika wokół kościoła i zastąpienie go granitem.

Obecnie konserwacji poddano feretron różańcowy z obrazem Matki Bożej Różańcowej – poł. XIX w. Warsztat lokalny, olej, blacha, rama drewniana, srebrzona ze złoceniami.

 

Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa  w Lubieniu Kujawskim został wybudowany w latach 1884-1886. Kościół wzniesiony na rzucie wydłużonego prostokąta z przybudówkami, prezbiterium trójprzęsłowe z wydzielona apsydą zamkniętą z dwoma przybudówkami prostokątnymi, od zachodu wieża założona u podstawy na planie kwadratu ujęta po bokach wieżyczkami schodowym. Kościół posadowiony na podwalinie kamienno-cementowe, cokół wzniesiony z regularnych ciosów kamiennych, ściany murowane cegły pełnej ceramicznej-licówki na zaprawie wapiennej, gzymsy okapowe, obramowania okienne i portale otworów wejściowych tynkowane. Na elewacji widoczne ubytki cegły, jej łuszczenie, ubytki spoin. Istotnym problemem są spoiny wykonane z zaprawy cementowej. Powoduje to przedostawanie się wilgoci w mury i do wnętrza kościoła.

 

Kościół gotycki p.w. św. Michała Archanioła w Błędowie wzmiankowany w 1320 roku. W 1410 zniszczony i odbudowany. Po pożarze w 1922 odbudowany z zachowaniem murów obwodowych pierwotnego kościoła salowego. Orientowany, murowany, w częściach gotyckich mur mieszany z kamienia polnego z użyciem cegły. W południowej ścianie nawy zamurowany portal gotycki z XIV wieku, ostrołukowy profilowany z formowanej cegły. Dzwoniłeś do tego taty. Wy zadzwoń.

Malowidła ścienne i polichromia stropu osypują się, są mocno spudrowane, miejscami wymagają rekonstrukcji, widoczne są nawarstwienia, wtórne przemalowania.

 

Neogotycki kościół p.w. Opieki Matki Bożej w Osięcinach został wybudowany w latach 1845-1855 wraz z ogrodzeniem. Świątynia jest orientowana, murowana z cegły na cokole kamiennym. Prezbiterium kryte pozornym sklepieniem ostrołukowym, w nawie – dwuspadowym.

Najbardziej zniszczone są dolne partie ścian, czego przyczyną jest zawilgocenie. Występują uszkodzenia, rozwarstwienia, złuszczenia i spękania.

 

Kaplica cmentarna pw. Św. Jakuba w Chodczu została wybudowana w 1799 roku. W latach 1849- 1852 pełniła rolę kościoła parafialnego. W tym okresie dobudowano zakrystię i przebudowano część katakumb, by utworzyć przejście do zakrystii. W latach 80-tych XX wieku zakrystię rozebrano.

Zawilgocenie podwaliny i fatalny stan dachu widoczny jest szczególnie od strony północnej. Konstrukcja dachu i więźby nadwyrężona. Zapadnięta połać dachu. Bardzo mocne zniszczenia konstrukcji drewnianej dachu. W krypcie znaczne ubytki podwaliny, brak głazów w ścianie północnej. Znaczne zawilgocenie strefy cokołowej, a w nawie zawilgocenie ścian i sufitu. Zniszczona klatka schodowa.

 

Rzeźba Chrystus Frasobliwy z połowy XVII wieku z kościoła p.w. św. Sebastiana w Rywałdzie Królewskim jest jednym z najstarszych i cennych zabytków w kościele w Rywałdzie. Figura wykonana jest z drewna i polichromowana. Rzeźba późnogotycka. Postać Chrystusa umieszczona jest na walcowatym, górą półokrągłym cokole, wyobrażającym wzniesienie. Chrystus przedstawiony jest w całej postaci, frontalnie, w pozycji siedzącej. Prawą, wspartą na kolanie ręką, podpiera pochyloną głowę, w lewej trzyma trzcinę.

W przeszłości była poddawana przynajmniej dwukrotnej renowacji. Dowolność warstw chronologicznie wtórnych, zniszczenia drewnianego podłoża powodują konieczność wykonania zabiegów konserwatorskich, mających na celu pozyskanie warstw oryginalnych, a także wzmocnienie drewna oraz przywrócenie pierwotnej estetyki dzieła.