Kujawsko-pomorskie zabytki – dbamy i chronimy. Kończymy prelekcje w 2024 roku
Do 15 listopada 2024 roku nasi beneficjenci zobowiązani byli do złożenia wniosków o płatność dotacji w ramach Projektu „Wsparcie opieki nad zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego w 2024 roku”.
Ostatnie w 2024 roku prelekcje na temat zabytków i wykonanych prac zostaną przeprowadzone:
- 29 grudnia o godz. 12:45 w Klasztorze Braci Mniejszych p.w. Wszystkich Świętych we Włocławku, nazwa zadania: „Remont konserwatorski wnętrz krużganków klasztoru Ojców Franciszkanów we Włocławku”,
- 29 grudnia o godz. 12:00 w kościele pod wezwaniem św. Jadwigi Śląskiej w Nieszawie, nazwy zadań: „Remont elewacji kościoła parafialnego p.w. św. Jadwigi w Nieszawie”, „Konserwacja ołtarza bocznego p.w. NMP Chełmińskiej z kościoła w. śś. Stanisława Bpa i Marii Magdaleny w Przypuście”, „Remont kościoła filialnego p.w. śś. Stanisława Bpa i Marii Magdaleny w Przypuście”.
Celem głównym Projektu jest: zwiększenie wykorzystania potencjału zabytkowych obiektów sakralnych województwa kujawsko-pomorskiego na rzecz rozwoju gospodarczego i społecznego. Odbywa się to poprzez:
– poprawę stanu technicznego elementów konstrukcyjnych nieruchomych obiektów zabytkowych. Projektem objętych jest kilkadziesiąt nieruchomych obiektów zabytkowych. Jednym z problemów części z nich jest zawilgocenie budynków wynikające z nieszczelnych pokryć dachowych, uszkodzonych elewacji czy braku izolacji przeciwwilgociowej;
– poprawę stanu zabytkowych wnętrz nieruchomych obiektów zabytkowych. W tym przypadku niezbędna jest przede wszystkim interwencja w obszarze niszczejących polichromii ściennych;
– poprawę stanu zabytków ruchomych i innych elementów wyposażenia obiektów zniszczone upływem czasu, a także innymi czynnikami (głównie wilgocią). Obecnie możliwe są działania, których efektem będzie odnowienie obrazów, rzeźb, ołtarzy i innych elementów wyposażenia;
– przywrócenie pierwotnych walorów estetycznych obiektów zabytkowych. Obecnie konieczne jest doprowadzenie do pierwotnego wyglądu aktualnymi metodami i środkami konserwatorskimi, które nie zatrą pierwotnej idei obiektu;
– zwiększenie dostępu do informacji na temat posiadanych przez kościoły zasobów materialnych poprzez prelekcje skierowane do lokalnej społeczności.
Klasztor i kościół Ojców Franciszkanów we Włocławku wzniesiono w latach 1639 – 1644. Krużganki stanowią integralną część obiektu.
Ściany pokryte wtórnymi warstwami tynków są mocno zdewastowane. Kamionkowa posadzka z końca XIX w również wymaga interwencyjnych prac konserwatorskich. Najcenniejsze drzwi intarsjowane z XVIII w bez podjęcia natychmiastowych działań ulegną bezpowrotnemu zniszczeniu.
Kościół parafialny (farny) p.w. św. Jadwigi w Nieszawie wznoszono etapami : 1460 – 1468– nawa i prezbiterium, 1592 -1595 – wieża, 1620 -1625 kaplice północna i południowa. Kościół w zasadniczym zrębie jest budowlą późnogotycką z barokowymi kaplicami oraz z barokowymi szczytami wschodnim i zachodnim korpusu. Fara wzniesiona została na rzucie prostokąta z prostokątnym węższym od korpusu prezbiterium, dostawionymi od północy do prezbiterium zakrystią i kaplicą św. Anny, od południa i północy do nawy kaplicami oraz z poprzedzającą nawę wieżą. Masywna wieża jest strukturą prostopadłościenną, pięciokondygnacjową, przykrytą dachem czterospadowym, z wkomponowanym w połać dachu dodatkową mniejszą szóstą kondygnacją zwieńczoną daszkiem namiotowym. Poszczególne kondygnacje wieży, wyakcentowane są tynkowanymi fryzami. O wartości zabytkowej kościoła decydują nie tylko jego walory architektoniczne, ale także wyposażenie manierystyczne, obejmujące ołtarz główny, ołtarze boczne, stalle, ławki, konfesjonały i prospekt chórowy oraz barokowe ambona i chrzcielnica, a także obrazy, wśród których najcenniejsze to Zwiastowanie i Pokłon Trzech Króli, namalowane w 1627 r. Na elewacjach widoczne są wtórne tynki oraz ubytki w podłożu ceglanym.
Ołtarz boczny pochodzi z kościoła filialnego p.w. śś. Stanisława Bpa i Marii Magdaleny w Przypuście. Ustawiony jest od północnej strony nawy. Obiekt wykonano w stylu rokokowo-klasycystycznym. Datowany na przełom XVIII/XIX w. Ołtarz jest przyścienny, narożnikowy, wklęsły o wymiarach 550 x 225 cm. Nastawa stanowi jednokondygnacyjną kompozycję architektoniczno-rzeźbiarską ustawioną na osobnej podbudowie. Mensa ma kształt sarkofagu, którą zdobią płyciny ze złotymi guzami. Nastawę, półkoliście wygiętą, ujmują po bokach kolumny do połowy swej wysokości żłobkowane, zakończone korynckimi kapitelami. W polu środkowym znajduje się obraz Opłakiwanie. W centrum kompozycji znajduje się hieratyczna postać siedzącej Matki Boskiej z wyciągniętymi ku górze ramionami, wbitym mieczem w piersi oraz z bezwładnym, sztywno ułożonym ciałem Jezusa, leżącym na jej kolanach.
Ołtarz boczny z kościoła w Przypuście wymaga konserwacji interwencyjnej w związku z występowaniem licznych ubytków i zniszczeń, zarówno samego drewna, zaprawy, jak również polichromii oraz warstw pozłotniczych.
Obecna, drewniana, kryta gontem świątynia p.w. śś. Stanisława Bpa i Marii Magdaleny w Przypuście, jest kolejną budowlą powstałą w tym miejscu. Na przestrzeni wieków ulegała ona remontom, przebudowom, nawet odbudowaniu po pożarze w końcu XVIII w. W XX wieku dobudowano do niej małą kruchtę. Dotychczas wykonano naprawę fundamentów, naprawę ścian zrębowych z wymianą oszalowania zewnętrznego, deskowanie i papowanie połaci dachowych nawy i prezbiterium, ułożenie gontu, obróbek blacharskich rynien i rur spustowych, instalacji odgromowej. W/w prace zabezpieczyły wnętrze kościoła dlatego można przystąpić do dalszego etapu prac, aby przywrócić kościół do stanu pierwotnego. Od 2020 roku trwa remont konserwatorski wnętrza kościoła. Na drewnianym dachu zabytku widoczne są zagrzybienia, zabrudzenia, a także uszkodzone elementy.