Aktualności

Karta księgi pamięci poświęconej ofiarom zbrodni pomorskiej 1939, fot. Andrzej Goiński/UMWKP
Karta księgi pamięci poświęconej ofiarom zbrodni pomorskiej 1939, fot. Andrzej Goiński/UMWKP

Zbrodnia pomorska – zapraszamy do wpisów w księdze pamięci

Wydarzenia ostatnich tygodni pokazały, że w naszym regionie wciąż jest żywa pamięć o dziesiątkach tysięcy polskich cywili, bestialsko zamordowanych przez niemieckich okupantów w pierwszych miesiącach drugiej wojny światowej. Zapełniamy karty poświęconej im księgę pamięci. Przez najbliższe dwa tygodnie księga jest wystawiona w Chełmnie. We wsi Klamry w powiecie chełmińskim w październiku i listopadzie 1939 w zbiorowych egzekucjach rozstrzelano 3 tysiące osób.

Jesienią 1939, wkrótce po napaści Niemiec na Polskę, najeźdźcy przystąpili do ludobójczej akcji „odpolszczania” tej części polskich ziem, którą przyłączono do III Rzeszy. Zaplanowane jeszcze przed wybuchem wojny i przeprowadzone według przygotowanych zawczasu list proskrypcyjnych masowe rozstrzeliwania ludności cywilnej, przede wszystkim inteligencji oraz osób zaangażowanych w umacnianie polskości, pochłonęły dziesiątki tysięcy istnień. Do największych zbrodni doszło na terenie przedwojennego województwa pomorskiego – liczbę ofiar, wśród których były też kobiety i dzieci, szacuje się na co najmniej 30 tysięcy. Sprawcami mordów byli sąsiedzi ofiar – miejscowi Niemcy zrzeszeni w organizacji Selbstschutz Westpreussen, nadzorowani przez SS. Większość z nich uniknęła odpowiedzialności.

Pomnik Pamięci Ofiar Zbrodni Pomorskiej 1939 stanął w Toruniu. – Jesteśmy im winni tę pamięć. Wszystkich bowiem skazano na śmierć na podstawie jednego oskarżenia – za to, że tu, na Pomorzu Nadwiślańskim i Kujawach, Kaszubach, Krajnie i Pałukach, Ziemi Kociewskiej, Borowiackiej i Michałowskiej, Ziemi Chełmińskiej i Dobrzyńskiej, byli Polakami i swojej Ojczyźnie służyli. Nie ma miejsca, nie ma rodziny na naszej ziemi, które ominęłaby hekatomba niemieckiej okupacji – barbarzyństwo faszystowskiej ideologii, nienawiść i zdrada sąsiadów – mówił podczas ceremonii jego odsłonięcia (6 października) marszałek Piotr Całbecki.

Księgę pamięci po raz pierwszy wystawiliśmy właśnie podczas uroczystości pod pomnikiem. Wpisów do niej dokonali wówczas honorowi goście tego wydarzenia – potomkowie pomordowanych. Niektóre z tych wpisów mają charakter bardzo osobisty, do innych dołączono dokumenty lub fotografie.

W Chełmnie księga została wyłożona w minioną niedzielę (11 listopada) w miejscowej farze i będzie tu dostępna przez najbliższe dwa tygodnie. Później trafi też do innych miejscowości, w których wciąż żywa jest pamięć o tamtej traumie. Będziemy o tym informować.

Zobacz też Pamięci ofiar zbrodni w Klamrach

Linki do interesujących zasobów poświęconych tematyce zbrodni pomorskiej:

Biuro Prasowe Urzędu Marszałkowskiego

9 listopada 2018 r.

Ostatnia aktualizacja: 19 listopada 2018 r.

Księga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej GoińskiKsięga pamiątkowa, fot. Andrzej Goiński