Stanowisko Sejmiku
STANOWISKO
SEJMIKU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO
z dnia 25 października 2021 r.
w sprawie ustanowienia roku 2022 w województwie kujawsko-pomorskim
Rokiem Poli Negri
W związku z przypadającą w 2022 roku 125. rocznicą urodzin Poli Negri Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego postanawia dla uczczenia tej wybitnej aktorki i uhonorowania jej zasług w zakresie kultury i światowej kinematografii ogłosić rok 2022 w województwie kujawsko-pomorskim Rokiem Poli Negri.
Pola Negri urodziła się 3 stycznia 1897 roku w Lipnie w ówczesnym zaborze rosyjskim jako Apolonia Chałupiec (Chalupec). Pseudonim artystyczny zaczerpnęła od swojej ulubionej poetki – Włoszki Ady Negri. Lata spędzone w Lipnie wspominała w swoim pamiętniku bardzo ciepło. Był to dla niej czas wypełniony spokojem, poczuciem bezpieczeństwa i miłością ze strony rodziców. Już wtedy jednak tęskniła za dalekim, nieznanym światem, a bardziej od zabaw z rówieśnikami ceniła sobie samotne chwile spędzone na rozmyślaniu i marzeniach. Gdy miała siedem lat jej beztroskie dzieciństwo przerwało aresztowanie za działalność konspiracyjną i zesłanie na Sybir jej ojca. Razem z matką przeniosły się do Warszawy, gdzie mama podejmowała się różnych prac, próbując zapewnić byt sobie i córce.
Wkrótce Pola dostała się do Szkoły Baletowej, gdzie wyróżniała się ogromnym zaangażowaniem, pracowitością i talentem. Zły stan zdrowia po przebytej gruźlicy nie pozwolił jej kontynuować kariery tanecznej, ale szybko jej nową pasją stało się aktorstwo. Po ukończeniu dwóch pierwszych kursów teatralnej Szkoły Aplikacyjnej w Warszawie zadebiutowała w 1912 roku w Ślubach panieńskich A. Fredry w warszawskim Teatrze Małym i od razu zebrała pochlebne recenzje. Zachwycała nie tylko bogatym warsztatem aktorskim, ale również niezwykłą urodą. Pisano o niej: „Temperament na wskroś sceniczny, poczucie sceny wrodzone, warunki zewnętrzne wyjątkowe, głos bogaty w niespodzianki.”
Jej przeznaczeniem nie był jednak teatr, a film, w którym po raz pierwszy wystąpiła w 1914 r. (Niewolnica zmysłów). Wszystkie filmy z jej udziałem cieszyły się ogromną popularnością. Wkrótce przyjęła ofertę z Niemiec, gdzie zachwycała na deskach teatralnych u Maxa Reinhardta i na ekranie w filmach Ernsta Lubitscha: Oczy mumii Ma (1918), Carmen (1918), Madame Dubarry (1919) i Sumurun (1920), które przyniosły jej sławę czołowej gwiazdy europejskiego kina i otworzyły drogę do Hollywood.
Udział w amerykańskich filmach zapewnił Poli Negri status gwiazdy światowego kina. Rosnąca popularność filmów dźwiękowych sprawiła jednak, że ze względu na swój językowy akcent i niski tembr głosu aktorka zaczęła otrzymywać coraz mniej propozycji interesujących ról. Skorzystała więc z zaproszenia do Europy, gdzie zagrała w filmie angielskim i francuskim, oraz sześciu niemieckich. Po wybuchu II wojny światowej powróciła do Stanów Zjednoczonych. Łącznie zagrała w około 70 produkcjach. Po raz ostatni wzięła udział w filmie Księżycowe prządki w 1964 roku. W 1970 roku opublikowała swoje wspomnienia pt. Pamiętnik gwiazdy. Zmarła w 1987 roku w wieku 90 lat w San Antonio w Teksasie.
Do dziś jest uznawana za jedną z najważniejszych aktorek kina niemego, a filmy, w których wystąpiła, zwłaszcza u Ernsta Lubitscha, należą do klasyki gatunku. Określana mianem „polskiej królowej Hollywood” przyczyniła się do popularyzacji polskiej kultury za granicą. Zawsze podkreślała swoje polskie pochodzenie, utrzymywała kontakty z rodakami w kraju, spotykała się z polskimi artystami, koncertowała charytatywnie na rzecz Polski, pomagała finansowo polskim instytucjom kultury, wspierała amerykańską Polonię. Jako
wybitna artystka stworzyła niezapomniane, pełne ekspresji kreacje filmowe, wcielając się w różnorodne role – arystokratek, wieśniaczek, uwodzicielskich wampów i kobiet z marginesu, egzotycznych piękności, intrygujących cudzoziemek, śpiewaczek i tancerek. W każdej z nich udowodniła swój wyjątkowy talent i zaprezentowała swe nieprzeciętne umiejętności pantomimiczne i taneczne, tak ważne w epoce kina niemego.
Pola Negri zapisała się w historii światowego kina jako jedyna polska gwiazda filmowa międzynarodowego formatu. Sukces zapewniły jej niezwykła charyzma, talent, niebanalna osobowość i ogromna determinacja. To dzięki tym cechom nieznana nikomu Apolonia Chałupiec została podziwianą przez wszystkich, znaną kinomanom na całym świecie femme fatale. Jej styl życia, sposób ubierania się, czynią z niej nie tylko gwiazdę filmową, ale też jedną z pierwszych celebrytek.
125. rocznica jej urodzin w Lipnie, na Ziemi Dobrzyńskiej, w naszym regionie, to okazja, by przypomnieć jej postać i filmy szczególnie młodemu pokoleniu mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego, dla którego jej droga do sławy może być inspiracją do wiary we własne możliwości i do wytrwałego realizowania swych planów i marzeń, które często wydają się być zbyt odległe, by móc je spełnić. Życie i kariera pochodzącej z Lipna wielkiej aktorki pokazują, że tak nie jest.
Rok Poli Negri w województwie kujawsko-pomorskim przyczyni się również do promocji bogatego dziedzictwa filmowego naszego regionu, z którego wywodzi się wiele postaci związanych ze światem X Muzy. Będzie to także okazja do wzmocnienia i spopularyzowania rozpoczętego w naszym regionie przez samorząd województwa kilka lat temu projektu Kujawsko-Pomorska Trasa Filmowa.