
Górzeńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy – 35 lat ochrony przyrody
Niezwykle urozmaicona i osobliwa rzeźba terenu, rozległe kompleksy leśne, malownicze jeziora i doliny rzeczne, różnorodna szata roślinna i bogata fauna oraz dobrze wkomponowana w krajobraz sieć osadnicza. Tak w skrócie scharakteryzować można środowisko przyrodnicze Górznieńsko-Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego, który w tym roku obchodzi 35-lecie istnienia,. Z tej okazji 15 października zaplanowano w Górznie (powiat brodnicki) jubileuszową konferencję.
– Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy to urokliwe tereny o niepowtarzalnych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych. Liczne szlaki piesze i rowerowe przyciągają turystów oraz amatorów aktywnego wypoczynku. To prawdziwa przyrodnicza perełka na styku trzech województw – mówi marszałek Piotr Całbecki.
Z okazji przypadającego w tym roku jubileuszu 35-lecia parku, w Ośrodku Edukacji Ekologicznej „Wilga” w Górznie odbędzie się okolicznościowa konferencja z udziałem przyrodników z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, przedstawicieli Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy, organizatorów cieszącego się coraz większą popularnością wyścigu rowerowego rozgrywającego się w okolicach Górzna ,,GLPK Gravel” oraz dyrekcji parku.
Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy (GLPK) powstał w 1990 r. na mocy porozumienia pomiędzy Wojewodą Toruńskim i Wojewodą Ciechanowskim, w celu ochrony niepowtarzalnych wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych tych ziem. Rozciąga się na pograniczu trzech województw: kujawsko-pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i mazowieckiego, To teren doceniany zarówno przez naukowców, których wieloletnie badania przyczyniły się do utworzenia parku, ale i wartościowy pod względem turystyczno-rekreacyjnym, W 1993 roku cały obszar parku włączony został do „Zielonych Płuc Polski”.
Niepodważalnym walorem GLPK są rozległe, wielohektarowe kompleksy leśne zajmujące około 70% powierzchni parku. Spacerując wśród drzew nierzadko natknąć można się na miejsca o prawdziwie „puszczańskim” charakterze. O wysokiej randze przyrodniczej GLPK świadczy utworzenie w jego granicach dwóch obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 oraz siedmiu rezerwatów przyrody. Szczególnie atrakcyjnie pod względem rzeźby terenu prezentuje się północna część Parku, okolice Górzna i Fiałek, a także dolina rzeki Brynicy. Walory krajobrazowe GLPK podnoszą malowniczo położone jeziora. Główna rzeka parku jest Brynica, swoisty symbol parku. W okolicy wsi Buczkowo rzeka ta nabiera charakteru górskiego potoku oraz żłobi głęboki i stromy jar. Zbocza jaru, sięgające 40 metrów, porasta cenny wiekowy las. Z uwagi na wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe, od 1955 roku jar objęto ochroną rezerwatową. Na terenie parku bytuje ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, w tym wiele podlegających ścisłej ochronie. Co ciekawe, niektóre z nich to gatunki górskie.
W parku natknąć się można na bielika, kanię rudą, bociana czarnego, orlika krzykliwego, zimorodka czy gęś gęgawę. Wędrując wśród różnorodnych siedlisk nietrudno usłyszeć charakterystyczny odgłos żurawi, zwany klangorem. To właśnie ten majestatyczny ptak uznany został za symbol GLPK i dumnie widnieje w jego logotypie. Parku. Fauna kręgowców GLPK szacowana jest na ponad 250 gatunków. Obok pospolicie występujących dzików, zajęcy, borsuków, saren i jeleni, coraz częściej zobaczyć można również łosie oraz wilki. Spośród ssaków blisko 1/4 to nietoperze, których żyj tu aż 11 gatunków. Bogactwo przyrodnicze GLPK uzupełniają liczne pomniki przyrody oraz obiekty cenne pod względem historyczno-kulturowym. Wśród nich są zabytkowe kościoły, chłopskie chaty, kuźnie, stajnie, pozostałości po zespołach młyńskich i grodziskach średniowiecznych.
Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy w liczbach (więcej o parku):
- powierzchnia parku wynosi 27 531,20 ha, z czego 13 926,79 ha leży na terenie województwa kujawsko-pomorskiego;
- na terenie parku utworzono 7 rezerwatów przyrody i 2 obszary Natura 2000;
- lasy stanowią ponad 70% powierzchni parku;
- na terenie parku znajduje się 29 jezior;
- przez park przebiega 12 szlaków rowerowych, 3 szlaki piesze, 4 ścieżki nordic walking oraz 6 ścieżek dydaktycznych;
- na terenie parku stwierdzono ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, wiele z nich to gatunki rzadkie i chronione;
- Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy to jeden z dwóch parków krajobrazowych w Polsce, położonych na terenie trzech województw.
W Kujawsko-Pomorskiem działa obecnie 10 parków krajobrazowych, dla których samorząd województwa jest organem prowadzącym:
- Wdecki Park Krajobrazowy
- Brodnicki Park Krajobrazowy
- Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy
- Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy
- Krajeński Park Krajobrazowy
- Nadgoplański Park Tysiąclecia
- Tucholski Park Krajobrazowy
- Zespół Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą (dawna nazwa: Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego), w skład którego wchodzą trzy parki:
- Chełmiński park Krajobrazowy,
- Nadwiślański Pak Krajobrazowy
- Park Krajobrazowy Góry Łosiowe.
Biuro Prasowe Urzędu Marszałkowskiego
Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy
14 października 2025 r.