Sierpień miesiącem trzeźwości
Sierpień jest obchodzony jako miesiąc trzeźwości od 1984 roku. Wybór tego miesiąca nie jest przypadkowy — wiąże się z okolicznościami szczególnie ważnymi dla Polski, takimi jak święta maryjne oraz historyczne rocznice narodowe, na przykład Powstanie Warszawskie czy „Cud nad Wisłą”. Nazwanie tego miesiąca – miesiącem trzeźwości miało na celu zachęcanie społeczeństwa, przede wszystkim katolików, do podjęcia dobrowolnej abstynencji od alkoholu na cały miesiąc jako formy duchowego i moralnego oczyszczenia oraz wyrazu troski o własne zdrowie.
Alkohol jest powszechnie obecny w życiu społecznym i rodzinnym, często towarzyszy zarówno radosnym, jak i smutnym wydarzeniom. Nadużywanie alkoholu wiąże się jednak z wieloma negatywnymi skutkami, takimi jak wzrost przemocy, przestępczości, naruszanie prawa, problemy zdrowotne oraz obniżona jakość życia społecznego. Miesiąc trzeźwości to inicjatywa zapoczątkowana przez Kościół, która ma na celu świadome zwrócenie uwagi na te problemy oraz zachęcenie do walki z nałogiem, pokazując, że życie bez alkoholu jest nie tylko możliwe, ale też pozwala uniknąć wielu problemów.
A jak pokazują dane, alkohol to poważny problem w Polsce. Przeciętny dorosły Polak spożywał około 9 – 11 litrów czystego alkoholu rocznie. Dane Ministerstwa Zdrowia wskazują na spożycie około 8,93 litra czystego alkoholu per capita, a według Światowej Organizacji Zdrowia i raportów OECD wartość ta może sięgać do około 11 litrów rocznie na osobę dorosłą. Warto dodać, że średnia unijna to 9,8 l. Szacuje się, że 900 tys. Polaków jest uzależniona, a kolejne 2,5 mln pije ryzykownie. W dodatku Polska zajmuje 2. miejsce w UE pod względem liczby zgonów związanych z alkoholem – ponad 9 śmierci na 100 tys. mieszkańców rocznie.
Jednym z największych problemów z ograniczeniem spożywania jest jego dostępność. Do 2020 roku sklepów alkoholem wynosiła ok. 490 tys. Wychodzi jeden punkt sprzedaży na 270 mieszkańców, zgodnie z zaleceniem WHO jeden punkt sprzedaży alkoholi powinien przypadać na 1500 osób. Dodatkowo, do spożycia alkoholu są już „przyuczane” dzieci poprzez napoje jak szampan dla dzieci czy piwo bezalkoholowe.
Picie alkoholu jest przyczyną wielu problemów zdrowotnych, w tym chorób przewlekłych (neuropatia alkoholowa, encefalopatia Wernickego, kardiomiopatia alkoholowa), nowotworów (przełyku, żołądka, trzustki, jelita grubego).
Narodowy Fundusz Zdrowia wydał w 2024 r. prawie 1 mld zł na leczenie uzależnień. Szkody rodzinne są nie do oszacowania. Eksperci podkreślają potrzebę wprowadzenia bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących sprzedaży i reklamy alkoholu, by skuteczniej ograniczyć jego dostępność i zmniejszyć spożycie.
Podsumowując, sierpień jako miesiąc trzeźwości to coroczna inicjatywa edukacyjna i duchowa, mająca na celu walkę z problemem nadużywania alkoholu, propagowanie zdrowych postaw poprzez dobrowolną abstynencję. Jest to także okazja do refleksji nad wpływem alkoholu na zdrowie, życie osobiste, rodzinne i społeczne oraz do podjęcia świadomych decyzji zmierzających ku trzeźwości.