Panowie! Badajcie się!
15 września został ustanowiony przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne – Europejskim Dniem Prostaty. Pierwszy raz obchodzono go 15 września 2016 r. Ma on mieć przede wszystkim walor profilaktyczny oraz przypominać, jak ważne jest zwiększenie społecznej świadomości na temat chorób gruczołu krokowego oraz zachęcenie mężczyzn do aktywnej profilaktyki.
Wiele ośrodków związanych z ochroną zdrowia oferuje wtedy bezpłatne badania. Dzień ten ma służyć także poszerzaniu wiedzy o prostacie i spopularyzowaniu istotnych dla zdrowia informacji.
Należy pamiętać, że ryzyko przerostu gruczołu krokowego zwiększa się wraz z wiekiem. Pojawieniu się problemu sprzyjają także dodatkowe kilogramy oraz dieta bogata w tłuszcze, palenie papierosów i brak ruchu. Istotny jest również czynnik genetyczny.
Nowotwór prostaty jest jednym z trzech nowotworów o największej śmiertelności u mężczyzn (po raku płuc i raku żołądka), a czwartą wśród zachorowalności mężczyzn na nowotwory. Ważne jest zatem, aby zwracać uwagę na objawy, które mogą sygnalizować problem. Są to zwiększone parcie na oddawanie moczu i częstsza potrzeba wizyty w toalecie, jak również zwężenie strumienia, nawet aż do całkowitego zatrzymania moczu. Pojawić się mogą także ból i krew w moczu lub nasieniu.
Rocznie to około 7000 przypadków w Polsce. Rak prostaty codziennie zabija dziesięciu mężczyzn w naszym kraju!
PROFILAKTYKA I DIAGNOSTYKA
W profilaktyce raka prostaty (stercza) najważniejszą rolę pełnią badania profilaktyczne, dzięki którym możliwe jest wykrycie choroby we wczesnym stadium, kiedy jest ona całkowicie wyleczalna. Służy temu profilowany pakiet badań laboratoryjnych krwi (PSA, kreatynina, CRP, morfologia) oraz moczu.
Rak gruczołu krokowego przez długi czas może przebiegać bezobjawowo – pozwala go rozpoznać jedynie specjalistyczne badanie.
Pierwsze mikroskopowe elementy tego nowotworu spotyka się już w wieku około 50 lat u prawie 30 procent panów i u 80 procent mężczyzn w wieku 80. lat.
Wynik badania pozwala zorientować się, czy wskazane parametry sygnalizują problem. Jeśli tak, wówczas należałoby go skonsultować z lekarzem urologiem.
Czasem do prawidłowej diagnozy chorób prostaty potrzebne jest badanie obrazowe: USG lub rezonans magnetyczny.
W przypadkach łagodnego rozrostu prostaty zwykle można poprzestać na leczeniu farmakologicznym. Gdy jednak zmiany są już zaawansowane, konieczna może być interwencja chirurgiczna (np. prostatektomia, czyli operacyjne usunięcie stercza), terapia hormonalna, a w niektórych sytuacjach – chemioterapia. Lekarze podkreślają, że z wiekiem rośnie również prawdopodobieństwo rozwoju raka gruczołu krokowego. Może on szerzyć się na otaczające narządy oraz dawać przerzuty do węzłów chłonnych, kości, płuc czy wątroby.
Wczesne wykrycie nowotworu pozwala na uniknięcie jego rozprzestrzenienia się w organizmie i zdecydowanie zwiększa szanse na powodzenie leczenia.
W przypadku rozwinięcia się choroby, czasem leczenie ogranicza się jedynie do poprawy jakości życia pacjenta oraz zmniejszenia tempa jej dalszego rozwoju, dlatego tak ważne jest, aby pamiętać o badaniu prostaty.
W ramach profilaktyki związanej z Europejskim Dniem Prostaty pamiętaj:
- Spędzaj aktywnie czas na świeżym powietrzu, uprawiaj regularnie dostosowaną do swoich upodobań i możliwości aktywność fizyczną.
- Bezwzględnie rzuć palenie!
- Ogranicz spożywanie alkoholu i znajdź zdrową i dopasowaną do własnych potrzeb dietę!
- Regularnie (przynajmniej raz w roku) badaj poziom PSA.
- Regularnie, przynajmniej raz w roku po ukończeniu 50 roku życia, a w przypadku obciążenia rodzinnego już po skończeniu 40 lat, badaj się u urologa.
- Obserwuj swój organizm, jeśli zauważysz trudności w oddawaniu moczu (częstomocz, poczucie nieopróżnionego pęcherza, krwiomocz) natychmiast skonsultuj się z lekarzem!
EDUKACJA
Na problemy chorych na raka prostaty zwrócono uwagę podczas akcji Movember.
Ruch Movember Polska
W 2014 roku dzięki Fundacji Kapitan Światełko po raz pierwszy zorganizowano edukacyjne spotkania w Polsce, a w 2015 roku Movember Polska był już serią spotkań i prelekcji. Oczywiście był to także sezon zapuszczania wąsów dla blisko miliona osób w całym kraju, które angażowały się w kampanię w największych miastach w Polsce oraz na portalach społecznościowych. W 2016 roku zostały, po raz pierwszy w historii Movember na świecie, zorganizowane bezpłatne badania USG dla mężczyzn w całym kraju. W 2018 roku organizatorzy zaczęli prowadzić także przesiewowe badania pod kątem poziomu PSA we krwi. Do tej pory w ramach przebadano 11 tysięcy mężczyzn wykryto ponad 100 przypadków męskich nowotworów.
Movember na świecie
Movember narodził się w 2003 roku, kiedy w Australii grupa znajomych założyła się o to, któremu uda się wyhodować największy wąs w ciągu 30 dni listopada. Okazało się wówczas, że wąs ma ogromną siłę do prowokowania dyskusji – na temat męskiego zdrowia. Obecnie aż w 22 krajach mężczyźni w różnym wieku zapuszczają w listopadzie wąsy, by zachęcać innych do rozmów na ważne, lecz rzadko poruszane tematy. Najważniejszymi z nich są zawsze nowotwory jąder i prostaty, na temat których wiedza nadal pozostaje niewielka.