Europejski Dzień Praw Pacjenta
Europejski Dzień Praw Pacjenta obchodzimy 18 kwietnia. Dzień ten został ustalony przez organizację pozarządową Active Citizenship Network, która w 2002 roku stworzyła tzw. Europejską Kartę Praw Pacjenta we współpracy z 12 organizacjami z różnych krajów Unii Europejskiej.
Dzień ten obchodzony jest we wszystkich krajach UE. Celem tego święta jest uświadomienie obywatelom UE – pacjentom, ich bliskim oraz pracownikom ochrony zdrowia fundamentalnych praw pacjenta zawartych w Europejskiej Karcie Praw Pacjenta.
Europejska Karta Praw Pacjentów zawiera 14 praw, które łącznie prowadzą do zagwarantowania “wysokiego poziomu ochrony ludzkiego zdrowia” oraz do zapewnienia wysokiej jakości usług dostarczanych przez różne systemy ochrony zdrowia w Europie.
Tych 14 praw jest ucieleśnieniem praw podstawowych, które muszą być uznawane i przestrzegane w każdym kraju. Są one powiązane z obowiązkami i odpowiedzialnością, jakie spoczywają zarówno na obywatelach państwa, jak na wszystkich uczestnikach systemu ochrony zdrowia. Karta jest skierowana do wszystkich osób, uznając, że fakt istnienia takich różnic jak wiek, płeć, wyznanie religijne, status społeczno-ekonomiczny, etc., może wpływać na indywidualne potrzeby w kwestii opieki zdrowotnej.
Karta Praw Pacjenta – 14 praw:
- Prawo do profilaktyki
- Prawo dostępu do opieki medycznej
- Prawo do informacji
- Prawo do wyrażenia zgody
- Prawo do wolnego wyboru
- Prawo do prywatności i poufności
- Prawo o poszanowaniu czasu pacjenta
- Prawo o przestrzeganiu norm jakościowych
- Prawo do bezpieczeństwa
- Prawo do innowacji
- Prawo do unikania niepotrzebnego cierpienia i bólu
- Prawo do leczenia dostosowanego do potrzeb
- Prawo do zażaleń
- Prawo do rekompensaty
Karta zawiera 3 prawa aktywnego obywatelstwa. Umożliwiają one jednostkom i grupom obywateli promowanie, monitorowanie i poddawanie społecznej kontroli respektowanie praw pacjenta:
Prawo do podejmowania działań leżących w interesie ogółu
Prawo do działalności na rzecz przysługującym pacjentom praw
Prawo do uczestnictwa w kształtowaniu polityki zdrowotnej
Prawa pacjenta w Polsce
Prawa pacjenta w Polsce regulowane są przez ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 6 listopada 2008 roku (Dziennik Ustaw z 31 marca 2009 Nr 52 poz. 417) oraz Kartę Praw Pacjenta. Pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia. Podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych powinny robić to z należytą starannością we właściwych warunkach sanitarnych odpowiadających wymaganiom fachowym.
Osoby wykonujące zawód medyczny obowiązuje kierowanie się etyką zawodową, powinny również zachować tajemnicę lekarską, za którą opowiada się prawo pacjenta. Tajemnica ta dotyczy udzielanych świadczeń medycznych i informacji z nimi związanych.
Pacjent ma prawo do informacji o swoim zdrowiu oraz do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej. Ma prawo wyrazić zgodę na to, czy mają mu być udzielane dane świadczenia zdrowotne.
Prawo pozwala również pacjentowi na zachowanie intymności i godności, szczególnie w sytuacji umierania w spokoju i godności.
Pacjent ma prawo do wglądu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia. Może on również nie zgodzić się z orzeczeniem lekarskim lub opinią i wnieść sprzeciw do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za jego pośrednictwem. Wymaga to uzasadnienia i spełnienia określonych wymagań.
Pacjent przebywający na leczeniu w zakładzie opieki zdrowotnej może kontaktować się z rodziną bezpośrednio, jak i używając do tego celu telefonu lub korespondencji.
Pacjentki w ciąży posiadają prawo do dodatkowej opieki pielęgniarskiej w warunkach ciąży, porodu i połogu.
Jeżeli chodzi o kwestie osobiste, duchowe, pacjent ma prawo do opieki duszpasterskiej, z którą wiąże się kontakt z duchownym. Dotyczy to sytuacji, gdy życie pacjenta jest zagrożone.
Pacjent ma prawo do przechowywania rzeczy osobistych w depozycie zakładu opieki zdrowotnej bezpłatnie, a koszty realizacji tego prawa ponosi sam zakład.
Każdy pacjent ma prawo zaczerpnąć rady Rzecznika Praw Pacjenta, który jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony praw pacjentów. Rzecznik może podejmować kierowane do niego sprawy i samodzielnie prowadzić postępowanie wyjaśniające, skierować sprawę według właściwości lub jej nie podejmować.
Co robić, kiedy łamane są prawa pacjenta?
- Sekcja ds. Skarg i Wniosków NFZ
Narodowy Fundusz Zdrowia w każdym swoim oddziale wojewódzkim oraz w Centrali w Warszawie wyodrębnił Sekcję ds. Skarg i Wniosków.
- Rzecznik Praw Pacjenta
Do podstawowych zadań Rzecznika Praw Pacjenta należy m.in. prowadzenie postępowań wyjaśniających indywidualnych oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Istnieją cztery możliwości zwrócenia się o interwencję do RPP:
- drogą elektroniczną (e-mail, czat, facebook, instagram);
- drogą telefoniczną;
- poprzez kontakt osobisty;
- pocztą tradycyjną.
Dane kontaktowe z Rzecznikiem praw Pacjenta:
Telefoniczna Informacja Pacjenta: 800 190 590
czynna w dni robocze w godzinach 8:00 – 18:00
ul. Młyńska 46, 01-171 Warszawa
e-mail: kancelaria@rpp.gov.pl
- Ugoda lub postępowanie sądowe
Przydatne linki: