Rok z życia wilków w Tucholskim Parku Krajobrazowym.
14 stycznia 2022 roku pracownicy parku w trakcie monitoringu terenu, nad rzeką Zwierzynką zauważyli truchło jelenia byka, który przypuszczalnie mógł paść ofiarą wilków. Następnego dnia zainstalowano w tym miejscu oraz w najbliższej okolicy w obrębie jednego oddziału 3 kamery (fotopułapki) z myślą o obserwacji tego gatunku. Już po 10 dniach kamera zarejestrowała obecność jednego osobnika. W styczniu i lutym kamery zarejestrowały łącznie 7 nagrań z udziałem wilków, jednak nadal był to tylko jeden osobnik. Duża częstotliwość nagrań w tak krótkim czasie utwierdziła pracowników parku w tym, żeby miejsce to objąć stałym monitoringiem. W marcu kamery zarejestrowały obecność wilków 6 razy. 27 marca kamera zarejestrowała pierwszy raz dwa osobniki. Ten dzień uznaliśmy za nasz sukces monitoringowy, ponieważ było bardzo prawdopodobne, że jest to przyszła para rodzicielska.
Po tych obserwacjach pary wilków, w celu ich ochrony skontaktowaliśmy się z nadleśnictwem będącym gospodarzem tego terenu, które wstrzymało zaplanowane prace związane z likwidacją grodzenia uprawy leśnej będącej w granicach monitorowanego oddziału. Prace wstrzymano do końca sierpnia. W kolejnych miesiącach kamery rejestrowały od jednego do dwóch osobników jednak październik i listopad przyniósł nam kolejny sukces monitoringowy – nagranie siedmiu i pięciu osobników.
Szczenięta
Po przeprowadzonej analizie nagrań przez dr Macieja Szewczyka z Katedry Ekologii i Zoologii Kręgowców Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego ustalono, że część wilków z grupy siedmiu osobników to młode tegoroczne szczenięta, które w październiku wyglądają już jak osobniki dorosłe.
Zebrane dane w 2022 roku
W czasie rocznego monitoringu kamery zarejestrowały 44 filmy oraz 48 zdjęć (dot. tylko wilków). Ponadto zebrano dokumentację dot. licznych tropów oraz śladów (odchody, sierść, szczątki zwierząt). W sierpniu zlokalizowano dwie nory, jednak bez potwierdzenia czy były zasiedlone przez wilki.
Szkolenie
9 lutego 2023 r. pracownicy Tucholskiego Parku Krajobrazowego spotkali się w terenie z dr. Maciejem Szewczykiem z Katedry Ekologii i Zoologii Kręgowców Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego w celu przeszkolenia w zakresie zbioru prób (odchody, mocz, sierść itp.) do badań genetycznych wilków.
Zbiór prób do badań genetycznych wilków
Wilcze odchody to źródło DNA konkretnego osobnika, z którego możemy dowiedzieć się np. jakie jest jego terytorium oraz czy pochodzi z populacji lokalnej. Porównując wyniki z różnych prób można określić pokrewieństwo poszczególnych osobników oraz całych wilczych grup. Ponadto analizując zawartość odchodów można poznać dietę konkretnego osobnika. W terenie miejsca znaczeń (odchody, mocz) pozwalają również ustalić wielkość terytoriów poszczególnych rodzin.
16 lutego 2023 r. pracownicy Tucholskiego Parku Krajobrazowego zebrali pierwsze dwie próby do badań genetycznych wilków, które trafią do laboratorium współpracującego z parkiem dr. Macieja Szewczyka.
Plany na 2023 rok
W roku 2023 planujemy kontynuować monitoring w dotychczasowym miejscu oraz systematycznie zbierać i przekazywać próbki do badań. Ponadto po uzyskaniu środków z WFOŚiGW w Toruniu na zakup kolejnych kamer, objąć monitoringiem pozostałe dwie grupy rodzinne na terenie Tucholskiego Parku Krajobrazowego.
Badania pozwalają m.in. na konkretne określenie stanu populacji wilka na monitorowanym terenie, a nie domniemanie liczebności bez naukowych podstaw.
Tekst Rafał Borzyszkowski
