Kopernik - Życiorys

Kopernik rewolucjonista

 

Urodził się 19 lutego 1473 roku w Toruniu, zmarł 70 lat później we Fromborku. I był… rewolucjonistą.

 

Zaraz, zaraz, ktoś zapyta, jakim rewolucjonistą? Astronomem, duchownym, lekarzem – tak, ale rewolucjonistą?

 

A jednak Kopernik nie tylko spowodował rewolucję (czyli dokonał gwałtownego przewrotu) w naszej wiedzy o Wszechświecie, ale przyczynił się (przypadkowo) do ogromnej kariery, jaką słowo „rewolucja” zrobiło w naszych dziejach.

 

Określenie "revolutionibus orbium coelestium" – oznaczające w przypadku dzieła Kopernika po prostu "obroty ciał niebieskich" – z czasem zaczęło żyć własnym życiem i oznaczać gwałtowne i ważne zmiany (na miarę odkryć naukowych Kopernika) w czymś: poglądach, ustroju państw, życiu ludzkim…, czyli po prostu rewolucję.

 

Określenia „przewrót kopernikański” używali i używają także wielcy ludzie – Immanuel Kant z Królewca, który tym terminem określił swój całkowicie nowy, zrywający z wielowiekową tradycją, sposób uprawiania filozofii i Papież Franciszek, który w lutym 2021 r., podczas audiencji dla dyplomatów, stwierdził, że „pandemia jest szansą na nowy przewrót kopernikański”, okazją do stworzenia świata, który ekonomicznie byłby bardziej sprawiedliwy.

 

Zanim jednak Kopernik został rewolucjonistą, najpierw był uczniem i studentem. Podstawy wiedzy zdobywał w rodzinnym Toruniu, w szkole przy obecnej Katedrze świętych Janów. Jako osiemnastolatek w 1491 roku wyjechał do Krakowa, by studiować na tamtejszej Akademii. Następnie kontynuował naukę na uniwersytetach włoskich, w Bolonii i Padwie. Nie studiował jednak astronomii, a prawo i medycynę. Astronomia, jak byśmy dziś powiedzieli, stanowiła jego hobby.

 

Przyjął też niższe święcenia, co dało mu podstawę do utrzymania. Został bowiem kanonikiem kapituły warmińskiej, która zresztą sfinansowała jego medyczne studia. Po powrocie do Polski do zadań Kopernika należało więc administrowanie dobrami kapituły (i nie tylko od strony ekonomicznej, ale także militarnej – bronił Olsztyna przed Krzyżakami podczas wojny 1519-1521) oraz leczenie jej członków.

 

Ostatnie lata życia Kopernik spędził we Fromborku, prowadząc przede wszystkim swoje obserwacje astronomiczne.