Kopernik - Życiorys

Kopernik rewolucjonista

Urodził się 19 lutego 1473 roku w Toruniu, zmarł 70 lat później we Fromborku (dokładnej, dziennej daty śmierci nie znamy). I był… rewolucjonistą.

 

Zaraz, zaraz, ktoś powie, jakim rewolucjonistą. Astronomem, duchownym, lekarzem – tak, ale rewolucjonistą?

 

A jednak Kopernik nie tylko wywołał rewolucję (czyli dokonał gwałtownego przewrotu) w naszej wiedzy o wszechświecie, ale przyczynił się (przypadkowo) do ogromnej kariery jaką słowo „rewolucja” zrobiło w naszych dziejach.

 

Określenie "revolutnionibus orbium coelestium", oznaczające w przypadku dzieła Kopernika po prostu "obroty ciał niebieskich", z czasem zaczęło żyć własnym życiem i oznaczać gwałtowne i ważne zmiany (jak odkrycia naukowe Kopernika) w czymś (poglądach, ustroju państw, życiu ludzkim), czyli po prostu rewolucję.

 

Dla ciekawości od łacińskiego słowa „revolvere”, tego samego od którego Kopernik ukuł swoje określenie „revolutnionibus”, pochodzi też nazwa pistoletu z obrotowym magazynkiem, czyli rewolweru. Gdyż „revolvere” to po polsku tyle co: przewracać, obracać.

 

Określenia "przewrót kopernikański" używali i używają tacy wielcy ludzie jak Immanuel Kant z Królewca, który tym terminem określił swój całkowicie nowy, zrywający z wielowiekową tradycją, sposób uprawiania filozofii, po papieża Franciszka, który w lutym 2021 r. podczas audiencji dla dyplomatów stwierdził, że "pandemia jest okazją na przewrót kopernikański w ekonomii, przewrót miłości".

 

Zanim jednak Kopernik został rewolucjonistą najpierw był uczniem i studentem. Podstawy wiedzy zdobywał w rodzinnym Toruniu w szkole, przy obecnej, katedrze świętych Janów. Jako osiemnastolatek w 1491 roku wyjechał do Krakowa by studiować na tamtejszej Akademii. Następnie kontynuował naukę na uniwersytetach włoskich, w Bolonii i Padwie. Nie studiował jednak astronomii, a prawo i medycynę. Astronomia, jak byśmy dziś powiedzieli, stanowiła jego hobby.

 

Przyjął też niższe święcenia, co dało mu podstawę do utrzymania. Został bowiem kanonikiem kapituły warmińskiej, która zresztą sfinansowała jego medyczne studia. Po powrocie do Polski do zadań Kopernika należało więc administrowanie dobrami kapituły (i nie tylko ekonomiczne, ale także militarne – obrona Olsztyna przed Krzyżakami podczas wojny 1519-1521) oraz leczenie jej członków.

 

Ostatnie lata życia Kopernik spędził we Fromborku, prowadząc przede wszystkim, swoje obserwacje astronomiczne.