PORTAL INFORMACYJNY URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W TORUNIU

Do 31 października 2025 roku przewidziano zakończenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych w ramach Projektu „Wsparcie opieki nad zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego w 2025 roku”.  Kolejni beneficjenci  przeprowadzą prelekcje na temat zabytków i wykonanych prac. Listopadowe kalendarium prelekcji przedstawia się następująco:

• 9 listopada o godz. 12:00 w kościele p.w. Świętej Trójcy w Bydgoszczy, nazwa zadania: „Remont i konserwacja dachu z wymianą pokrycia kościoła p.w. Świętej Trójcy w Bydgoszczy – prezbiterium”.
• 9 listopada o godz. 11:30 w kościele w. św. Marcina Biskupa w Czarnowie, nazwa zadania: „Konserwacja polichromii wewnątrz kościoła parafialnego p.w. św. Marcina Biskupa w Czarnowie”.
• 9 listopada o godz. 11:30 w kościele p.w. św. Małgorzaty w Płużnicy, nazwa zadania: „Prace konserwatorskie i restauratorskie XVIII w. ołtarza bocznego p.w. św. Józefa z Dzieciątkiem w kościele p.w. św. Małgorzaty w Płużnicy, etap II”
• 11 listopada o godz. 9:00 w kościele p.w. św. Jana Chrzciciela w Sadłowie, nazwa zadania: „Rokokowy ołtarz boczny p.w. św. Antoniego z kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela w Sadłowie – etap II”.
• 16 listopada o godz. 12:00 w kościele p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Sypniewie, nazwa zadania: „Prace ratunkowe okien kościoła parafialnego p.w. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Sypniewie – etap II”.
• 20 listopada o godz. 18:30 w kościele p.w. św. Stanisława Kostki w Złejwsi Wielkiej, nazwa zadania: „Pędzewo, kaplica p.w. NSPJ (1843 r.), wykonanie nowego pokrycia dachu – obróbki blacharskie, rynny i rury spustowe”.
• 21 listopada o godz. 15:30 w kościele p.w. św. Bartłomieja Apostoła w Wielkim Komorsku, nazwa zadania: „Konserwacja chrzcielnicy z kościoła parafialnego w Wielkim Komorsku (etap I)”.
• 21 listopada o godz. 16:40 w kościele p.w. św. św. Jakuba w Wielkim Lubieniu, nazwa zadania: „Konserwacja obrazu „Komunia św. Stanisława Kostki” z kościoła parafialnego p.w. św. Jakuba Apostoła w Wielkim Lubieniu (etap I)”
• 22 listopada o godz. 18:30 w kościele p.w. św. Mikołaja w Inowrocławiu, nazwa zadania: „Konserwacja rzeźb św. Augustyna i św. Wojciecha z ołtarza głównego w kościele p.w. św. Mikołaja w Inowrocławiu”.
• 23 listopada o godz. 10:15 w kościele p.w. św. Jakuba Apostoła w Żmijewie, nazwa zadania: „Prace konserwatorskie i restauratorskie na fragmentach elewacji południowej kościoła p.w. św. Jakuba Apostoła w Żmijewie – ściana południowa i fragment ściany wschodniej kruchty południowej”.
• 23 listopada o godz. 9:50 w kościele p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Nowogrodzie, nazwa zadania: „Kościół parafialny w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Nowogrodzie I etap”.
• 29 listopada o godz. 17:45 w kościele p.w. św. św. Michała Archanioła w Błędowie, nazwa zadania: „Interwencyjne prace konserwatorsko-restauratorskie przy dwóch feretronach oraz przy obrazie z retabulum ołtarza głównego kościoła p.w. św. Michała Archanioła w Błędowie”.
• 30 listopada o godz. 12:00 w kościele p.w. św. Michała Archanioła w Siedlimowie, nazwa zadania: „Prace konserwatorskie stalli prawej z prezbiterium i ławy kolatorskiej (krótszej) przy ścianie północnej nawy z kościoła parafialnego p.w. św. Michała Archanioła w Siedlimowie”.
• 30 listopada o godz. 9:00 w kościele p.w. Świętego Krzyża w Łowiczku, nazwa zadania: „Prace konserwatorskie przy zabytkach wewnątrz kościoła p.w. Świętego Krzyża w Łowiczku – etap II”.
• 30 listopada o godz. 10:00 w kościele p.w. św. Barbary i Matki Kościoła w Rechcie, nazwa zadania: „Prace konserwatorskie przy polichromii ścian w kościele p.w. św. Barbary i Matki Kościoła w Rechcie”.
• 30 listopada o godz. 13:15 w kościele w. Wniebowzięcia NMP w Izbicy Kujawskiej, nazwa zadania: „Remont konserwatorski ścian kościoła parafialnego p.w. Wniebowzięcia NMP w Izbicy Kujawskiej – etap X”.
• 30 listopada o godz. 10:00 w kościele w. św. Jana Chrzciciela w Lubrańcu, nazwa zadania: „Konserwacja fragmentu dekoracji malarskiej wnętrza prezbiterium kościoła p.w. Matki Bożej Szkaplerznej w Lubrańcu”.

Potencjał kulturowy województwa kujawsko-pomorskiego opiera się przede wszystkim na jego uwarunkowaniach historycznych oraz związanym z nimi bogatym dziedzictwie materialnym. Ważną rolę odgrywają również walory przyrodnicze regionu.

Szczególną cechą dziedzictwa województwa kujawsko-pomorskiego jest jego różnorodność, której naturalną osią wyznaczającą granice geograficzne i kulturowe jest rzeka Wisła. Ta wyjątkowa wartość wyróżnia nasz region na tle całego kraju. Jej źródła tkwią w wielowiekowej historii i stanowią fundament lokalnej tożsamości, kształtowanej na styku wielu historyczno-kulturowych obszarów wchodzących w skład województwa.

Prezentowany projekt jest kontynuacją działań podejmowanych przez samorząd województwa w latach ubiegłych, mających na celu ochronę, promocję i rozwój regionalnego dziedzictwa kulturowego.

 

Kościół pod wezwaniem Św. Trójcy w Bydgoszczy został zbudowany w latach 1910-1912 w stylu neobarokowym. Budynek kościoła jest murowany, trójnawowy, na planie krzyża łacińskiego – utworzonego z nawy głównej i transeptu. Ściany kościoła zbudowane są z czerwonej cegły, ułożonej w wątku krzyżowym. Przykrycie budowli stanowi dach dwuspadowy, o drewnianej więźbie.

 

Kościół w Czarnowie jest murowany z cegły z drewnianą dzwonnicą. W środku znajduje się  jednoprzęsłowe prezbiterium, zamknięte ścianą prostą, od północnej strony prezbiterium – zakrystia. Kościół ma charakter jednonawowy, nawa dwuprzęsłowa, od północy kruchta łącząca nawę ze stojącą osobno drewnianą dzwonnicą. Dach kryty dachówką.

 

Gotycka świątynia p.w. św. Małgorzaty w Płużnicy została wzniesiona na początku XIV w. Wystrój świątyni tworzą w większości zabytki sztuki sakralnej datowane na XVIII w.,reprezentujące sztukę dojrzałego baroku. Składa się na nie pięć ołtarzy, ambona, chrzcielnica oraz grupa Ukrzyżowanie na belce tęczowej. W prezbiterium znajdują się trzy ołtarze: główny oraz boczne, analogiczne, usytuowane na ścianie północnej i południowej tuż przy łukutęczowym. Ołtarz główny datowany jest na poł. XVIII w. Sklepienie nawy pokrywa późnobarokowa polichromia, przemalowana w połowie lat 60-tych XX w. Najstarszym świadkiem dziejów kościoła jest zachowana w świątyni XIV-wieczna granitowa kropielnica zrytym na czarze ornamentem z wyobrażeniem m.in. budowli kościoła.

Dopełnieniem wystroju świątyni są ołtarze boczne, w tym ołtarz boczny p.w. św. Józefa z II poł. XVIII w.; rokokowy, zlokalizowany w prezbiterium, przy ścianie północnej.

 

Ołtarz boczny, rokokowy z kościoła w Sadłowie z obrazem olejnym św. Antoniego, zdobiony jest licznymi puttami i aniołami, w zwieńczeniu znajduje się gloria, płaskorzeźba i monogram. Stan zachowania partii złoconych jest zły i wymaga podjęcia prac konserwatorskich. Rzeźby są całkowicie przemalowane w niewłaściwym kolorze i technice. W spontanicznych odkrywkach pod grubymi nawarstwieniami widoczne są oryginalne złocenia i srebrzenia.

 

Kościół parafialny p.w. Św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Sypniewie wzniesiony został w 1781 roku. Jest to świątynia barokowa, o ścianach konstrukcji ryglowej, wypełnionych cegłą paloną. Bogate wnętrze kościoła stanowi styl rokokowy. Kościół ma charakter halowy, z prostokątnym, węższym i niższym prezbiterium zamkniętym trójbocznie, flankowanym obustronnie przybudówkami – zakrystią i lożą kolatorską. Nawa jest poprzedzona dobudowaną kruchtą. Po wschodniej stronie znajduje się chór, wsparty na dwóch drewnianych słupach, dekorowanych.

 

Kaplica w Pędzewie wzniesiona została w konstrukcji szkieletowej z wypełnieniem ceglanym. Kaplica ma dach dwuspadowy, którego stan jest bardzo zły. Z uwagi na dezintegrację elementów więźby powstają nieszczelności pokrycia dachowego. Więźba uległa znacznej destrukcji i stwarza niebezpieczeństwo odkształcenia, co może mieć niebezpieczny wpływ na ściany kościoła. Stan zachowania więźby i obróbek istotnie wpływa na pogorszenie elewacji.

 

Chrzcielnica w kościele w Wielkim Komorsku posiada wtórną kolorystykę, jest całkowicie przemalowana. Oryginalne złocenia, pierwotnie wykonane w technikach na poler i na mat pokryte miejscami skorodowanym i poprzecinanym srebrem laserowanym – laserunek złocisty imitujący złoto. Środkowa płasko rzeźbiona scena chrztu Chrystusa posiada również wtórną kolorystykę. Występują uszkodzenia mechaniczne drewna, brak niektórych fragmentów elementów snycerskich, rozspojenia, szczeliny. Całość mocno zabrudzona.

 

Obraz „Komunia św. Stanisława Kostki” w kościele w Wielkim Lubieniu jest w złym stanie technicznym. Obraz jest dość mocno spękany widoczne są spękania wzdłużne wynikające z rozejścia się desek stanowiących podobrazie. Lico obrazu pokryte jest siatką spękań, charakterystyczną dla obrazów malowanych na podobrazie drewnianym.

 

Ołtarz główny z kościoła p.w. św. Mikołaja w Inowrocławiu pochodzi najprawdopodobniej z drugiej połowy XVIII wieku. Ołtarz jest w stylu rokokowym typu architektonicznego o jednokondygnacyjnym retabulum. Ołtarz został przeniesiony w 1820 roku z dawnego kościoła franciszkanów w Inowrocławiu.

 

Kościół p.w. św. Jakuba Apostoła w Żmijewie to budowla gotycka, murowana, wybudowana na fundamentach kamiennych z głazów narzutowych. Mury z cegły ceramicznej, pełnej; cokół kamienny; blendy, fryzy i ścieżka okien tynkowane. Kościół orientowany, jednonawowy, zbudowany na planie wydłużonego prostokąta z wieżą od zachodu, zbudowaną na planie zbliżonym do kwadratu, częściowo zatopioną w korpus od strony zachodniej. Od strony południowej znajduje się niewielka prostokątna kruchta boczna usytuowana prawie pośrodku ściany południowej. Stan zachowania kościoła w zakresie jego formy architektonicznej jest dobry. Materiał, z którego zbudowany jest kościół, jest natomiast zachowany w gorszym stanie, Do czego przyczyniły się prace remontowe przeprowadzone z zastosowaniem niewłaściwych, uszczelniających materiałów.

 

Kościół w Nowogrodzie wzniesiono w latach 1900-1906 w stylu neogotyckim. Kościół murowany jest z czerwonej cegły. Budynek oparty jest na rzucie wydłużonego prostokąta, z węższym trójbocznie zamkniętym prezbiterium od zachodu, symetrycznie przybudowanymi do niego zakrystiami w linii naw bocznych oraz szerszym krótkim prostokątem kruchty wejściowej od wschodu. Kościół jest posadowiony na niskiej podmurówce z kamienia polnego łupanego, zwieńczonej ceglaną rolką.

 

Obraz Chrystus błogosławiący rodzinie chłopskiej z 1928 roku stanowi element retabulum ołtarza głównego z kościoła w Błędowie  wykonany został techniką olejną na płótnie.

 

Stalla w kościele p.w. p.w. św. Michała Archanioła w Siedlimowie znajduje się przy południowej ścianie prezbiterium kościoła. Jest to ławka o prostej formie stolarskiej, z przedpiersiem i wysokim zapleckiem, zdobionymi płaskorzeźbionymi płycinami. Ścianę frontową zdobi pięć płycin w formie stojącego prostokąta, zamkniętego od góry łukiem pełnym. Płyciny ujęte zostały w szerokie profilowane obramienie, każdą z nich oddziela od kolejnej niemal pełnoplastyczna kolumienka zwieńczona głowicą ze sterczynką.

 

Ołtarz główny w kościele w Łowiczku jest jednokondygnacyjny ze zwieńczeniem kolumnami i pilastrami z obrazem i rzeźbami Piotra i Pawła. W jego centralnej części umieszczony jest obraz na płótnie z wizerunkiem Matki Bożej z Dzieciątkiem. W ołtarzach bocznych są obrazy Matki Bożej Różańcowym ze św. Dominikiem, św. Idzim i św. Antonim, a także rzeźbiony, drewniany krucyfiks. Ambona została osadzona na ścianie w kształcie pięciobocznej gondoli z profilowanym gzymsem z baldachimem.

 

Kościół w Rechcie wzniesiony został w 1758 roku w stylu barokowym. Wybudowany z drewna, charakteryzuje się konstrukcją zrębową i jednorazową. Zamknięte trójbocznie prezbiterium jest mniejsze w stosunku do nawy, z boku przylega do niego zakrystia. Kruchta jest umieszczona z przodu nawy i posiada wejście osłonięte gankiem z trójkątnym szczytem podpartym czterema słupami. Dach świątyni jest dwukalenicowy z sześciokątną wieżyczką na sygnaturkę, zwieńczoną blaszanym dachem hełmowym z latarnią. Pod aktualną dekoracją widoczne są ślady wcześniejszej polichromii, w wyniku badań ustalono rok powstania na 1900-1905, wykonane farbami temperowymi.

 

Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP w Izbicy Kujawskiej wzniesiony został w XV w. w stylu gotyckim. Murowany z cegły. Elewacje wschodnie i zachodnie nawy zwieńczone zostały szczytami wczesnobarokowymi z XVII w.

 

Kościół p.w. Matki Bożej Szkaplerznej w Lubrańcu został wybudowany w 1906 r. Do budowy wykorzystano częściowo mury poprzedniego kościoła z XV w. (ściana północna). Jest to kościół murowany w stylu neogotyckim, kryty dachówką. Posiada wysoką wieżę, zakończoną iglicą. Przy prezbiterium znajdują się dwie piętrowe przybudówki. Bryła architektoniczna jest mocno rozczłonkowana, zachowując harmonijne proporcje charakterystyczne dla najlepszych budowli z tego okresu.