PORTAL INFORMACYJNY URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W TORUNIU

W ramach Projektu „Wsparcie opieki nad zabytkami Województwa Kujawsko-Pomorskiego  w 2025 roku” w miesiącu wrześniu 2025 roku prelekcje odbędą się:

• 11 września o godz. 17:00 w kościele p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Modzerowie, nazwa zadania: „Konserwacja ambony z kościoła parafialnego p.w. św. Stanisława B.M. w Modzerowie, gm. Izbica Kujawska, etap trzeci”,
• 28 września o godz. 12:00 w kościele p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gorczenicy, nazwa zadania: „Konserwacja fragmentu elewacji kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gorczenicy”,
• 28 września o godz. 10:30 w kościele p.w. Niepokalanego Serca NMP w Grudziądzu, nazwa zadania: „Prace konserwatorskie i restauratorskie przy elewacji wschodniej kościoła parafialnego p.w. Niepokalanego Serca NMP w Grudziądzu – etap IV”.

W 2025 roku w projekcie bierze udział 138 Partnerów.

 

Celem przedsięwzięcia jest pokazanie, że wartościowe dzieła sztuki nie są domeną wyłącznie dużych ośrodków miejskich. Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego znajduje się wiele unikatowych obiektów o wysokiej wartości artystycznej i historycznej, które często pozostają nierozpoznane przez lokalne społeczności.

 

Wśród nich znajdują się m.in.:

– malowidła plastyków Heleny i Lecha Grześkiewiczów w Chodczu,

– obrazy Bartłomieja Strobla w Koronowie,

– a także wyjątkowe „dzwoniące organy” autorstwa Mistrza z Kamienia w Zamartem.

 

Dlatego istotnym komponentem projektu jest prezentacja i popularyzacja zabytkowych obiektów oraz sylwetek ich twórców.

 

Wyzwanie stanowi jednak postępująca degradacja wielu z tych zabytków. Na przestrzeni lat utraciły one swoje pierwotne walory estetyczne, co negatywnie wpływa na ich atrakcyjność turystyczną i odbiór społeczny.

 

Kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Modzerowie to kościół drewniany, orientowany, konstrukcji zrębowej, oszalowany, wzmocniony lisicami. Jednonawowy. Ołtarz główny pochodzi z okresu wczesnobarokowego z pierwszej połowy XVII w. z bramkami, rzeźbami oraz z obrazem Trójcy Świętej z XVIII w. w zwieńczeniu. Dwa ołtarze boczne rokokowe z połowy XVIII W. z obrazami św. Jana Nepomucena i św. Stanisława wskrzeszającego Piotrowina. Natomiast ambona (będąca przedmiotem tegorocznych prac) i chrzcielnica pochodzą z okresu wczesnobarokowego z pierwszej połowy XVII w.

 

Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gorczenicy to świątynia gotycka, orientowana murowana, wzniesiona z kamienia polnego i cegły. Kościół składa się z korpusu nawowego, na planie wydłużonego prostokąta, bez wyodrębnionego prezbiterium, do którego od północy przylega zakrystia pod dwuspadowym dachem poprzecznym, a od zachodu niewielka prostokątna wieża wtopiona w korpus kościoła, której podstawa tworzy wysoką otwartą kruchtę przed jedynym dostępnym wejściem. Na wszystkich elewacjach widoczne są ślady przekształceń, z których pierwsza miała miejsce prawdopodobnie już na początku XV wieku. Wieżę i szczyt przebudowano w XIX wieku. Inne prace wykonano m.in. w 1921, w latach 60-tych XX wieku oraz na przełomie XX i XXI wieku. Do najnowszych ingerencji należy remont więźby dachowej oraz wymiana poszycia dachu, które przeprowadzono w drugiej dekadzie XXI wieku.

 

Kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP w Grudziądzu wzniesiono w latach 1896–1898 na planie krzyża łacińskiego, w stylu neogotyckim, charakterystycznym dla berlińskiej szkoły architektonicznej końca XIX wieku. Budynek jest symetryczny względem głównej osi kościoła. Korpus jest trójnawowy z transeptem i płytkim, pięciobocznym prezbiterium, zlokalizowanym od strony północnej. Głównej bryle kościoła towarzyszą liczne przybudówki, których nagromadzenie w okolicach prezbiterium stanowi najprawdopodobniej reminiscencje gotyckiego wieńca kaplic. Nad nawą główną i transeptem wznosi się dach dwuspadowy, z kolei nad nawami bocznymi znajdują się poprzeczne daszki trójpołaciowe, osobne dla każdego z przęseł. Budynek posiada bogatą artykulację architektoniczną o formach silnie nawiązujących do detalu gotyckiego. Akcentuje ona kierunki wertykalne za pomocą profilowań otworów drzwiowych i okiennych, wąskich blend i smukłych przypór. Elewacje pokrywają drobne, głębokie ubytki o stożkowatym kształcie, efekt działania strzałów z ręcznej broni palnej. Kształtki spływów i parapetów są uszkodzone najprawdopodobniej przez amunicję artyleryjską lub środki wybuchowe. Naprawy wykonano z materiałów zastępczych – zapraw o spoiwie cementowym. Na elewacjach kościoła zaobserwować można liczne naprawy, przemurowania, niewłaściwie dobrana ceramika, ubytki. W partii przyziemia występuje powierzchniowe łuszczenie się cegły, wywołane silnym zasoleniem materiału ceramicznego, oraz silnie rozwinięte kolonie mikroorganizmów.