Restrukturyzacja bibliotek pedagogicznych
W dobie szerokiego i coraz częściej wybieranego przez użytkowników dostępu online do specjalistycznych naukowych zbiorów bibliotecznych, samorząd województwa – po dogłębnym rozeznaniu problemu, kierując się analizą potrzeb i rachunkiem ekonomicznym – przystępuje do niezbędnej restrukturyzacji wojewódzkich bibliotek pedagogicznych. Chodzi w szczególności o likwidację terenowych filii.
Filie bibliotek pedagogicznych – specjalistycznych, dedykowanych pracownikom edukacji bibliotek naukowych – to pozostałość czasów, gdy nikt nie słyszał o katalogach online, elektronicznych wypożyczalniach i cyfrowych zasobach bibliotecznych. Funkcjonowały w niemal każdym powiecie – przede wszystkim po to, by nauczyciele z mniejszych miejscowości, położonych z dala od centrów akademickich, mogli z nich łatwo korzystać. Obecnie, w rzeczywistości szerokopasmowego internetu, straciły racje bytu. Liczba odwiedzin i wypożyczeń stale w nich spada, niewielki jest też odsetek korzystających z nich pedagogów.
W Kujawsko-Pomorskiem funkcjonują trzy dedykowane środowisku nauczycielskiemu książnice specjalistyczne – Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rajewskiego w Bydgoszczy, Biblioteka Pedagogiczna im. gen. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu i włączona kilkanaście lat temu do włocławskiego Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli biblioteka pedagogiczna we Włocławku. Wszystkie są prowadzone przez samorząd województwa. Pierwsza z nich ma obecnie dziewięć filii, druga tylko jedną, trzecia żadnej, bo w Toruniu i Włocławku restrukturyzację przeprowadzono jeszcze w latach 90-tych. Roczne utrzymanie filii kosztuje nas obecnie blisko 2 miliony złotych.
Średnia dzienna liczba odwiedzin czytelniczych w filiach oscyluje obecnie wokół 10, a są i takie, gdzie wynosi tylko 7. Liczba wypożyczeń jest znacznie większa. Oznacza to, że bardzo wielu czytelników korzysta z uruchomionych nowoczesnych narzędzi elektronicznego dostępu – katalogów online, elektronicznych wypożyczalni i cyfrowych zasobów bibliotecznych.
Nie zakładamy w żadnym przypadku likwidacji księgozbiorów, które pozostawiamy do dyspozycji środowisk lokalnych. Samorządy lokalne, przede wszystkim powiaty, otrzymały ofertę ich przejęcia na potrzeby nowo powoływanych placówek. Tam, gdzie takie instytucje powołane nie zostaną, zasoby trafią do miejscowych bibliotek publicznych. Priorytetem są kwestie pracownicze. Rozważane są różne możliwości, w tym przede wszystkim przeniesienie zatrudnionych do siedzib głównych bibliotek i etaty oferowane przez samorządy powiatowe.
20 czerwca sesji sejmik województwa przyjął wniesione przez zarząd województwa uchwały w sprawie zamiaru likwidacji siedmiu filii bydgoskiej BP (w Koronowie, Szubinie, Sępólnie Krajeńskim, Nakle nad Notecią, Tucholi, Inowrocławiu i Mogilnie) oraz filii toruńskiej BP w Brodnicy. Wcześniej, 23 maja, sejmik podjął uchwały o zamiarze zamknięcia dwóch filii bydgoskiej BP – w Żninie, gdzie ze względy na problemy lokalowe proces likwidacyjny jest najbardziej zaawansowany, i w Świeciu. Starosta świecki zadeklarował utworzenie nowej biblioteki publicznej w oparciu o zasoby i kadry likwidowanego oddziału BP.
Poza bibliotekami pedagogicznymi samorząd województwa kujawsko-pomorskiego utrzymuje dwie biblioteki publiczne. Funkcjonowanie Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy i toruńskiej Książnicy Kopernikańskiej kosztuje nas blisko 14 milionów złotych rocznie, co, jeśli chodzi o nakłady na utrzymanie wojewódzkich bibliotek publicznych, daje nam drugie miejsce w kraju (wyższe nakłady odnotowuje tylko województwo śląskie). Jako jedyny samorząd wojewódzki w kraju posiadamy dwie tego rodzaju placówki, obie funkcjonują w dobrych, europejskich warunkach. Łącznie zatrudniają blisko 300 osób i obsługują rocznie ponad 70 tysięcy czytelników.
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
20 czerwca 2016 r.