Z muzeum przez epoki
Muzeum Archeologiczne w Biskupinie zarządza jednym z największych rezerwatów archeologicznych w Europie. Na jego terenie znajdują się bogate ślady osadnictwa od epoki kamienia aż po wczesne średniowiecze, w tym pozostałości osady obronnej z późnej epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, które z racji wyjątkowo dobrego stanu zachowania drewnianych konstrukcji jeszcze w latach 30. XX wieku zostały nazwane „Polskimi Pompejami”. Do odwiedzenia muzeum zapraszamy szczególnie w rozpoczynającym się okresie wiosenno-letnim.
Z uwagi na ich szczególną wartość dla dziedzictwa kulturowego, obszar półwyspu Jeziora Biskupińskiego i okolicy od 1994 roku jest uznany za Pomnik Historii. Tym samym znalazł się on w gronie najcenniejszych obszarów zabytkowych Polski. Muzeum powstało w 1950 roku w ramach Instytutu Badania Starożytności Słowiańskich oraz Ministerstwa Edukacji, w 1956 roku jako Odział Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Od 2000 roku muzeum jest samorządową instytucją kultury, a jego organizatorem jest województwo kujawsko-pomorskie. W uznaniu zasług za ochronę dziedzictwa kulturowego w 2006 roku biskupińskie muzeum otrzymało prestiżową nagrodę Unii Europejskiej „Europa Nostra”. Jest także członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu i Archeologii Eksperymentalnej, powołanego w celu ustanowienia i rozwijania wysokich standardów badań naukowych i wymiany wiedzy.
Muzeum obejmuje liczący ponad 30 ha rezerwat archeologiczny. W jego obrębie mieszczą się rekonstrukcje obiektów z czterech epok dziejowych, pawilon wystawowy, zagroda ze zwierzętami, poletka z uprawami. „Obozowisko łowców i zbieraczy” oraz „Osada pierwszych rolników” prezentują dwie odmienne społeczności epoki kamienia. „Osada obronna ludności kultury łużyckiej” to świat sprzed około 2700 lat, gdzie docierały nowe trendy i surowce, które w Europie doprowadziły do trwałych i głębokich zmian cywilizacyjnych. „Groby skrzynkowe ludności kultury pomorskiej” obrazują praktyki religijne w połowie I tysiąclecia p.n.e., a „Wioska wczesnopiastowska” obrazuje świat rolników i wytwórców z czasów kształtowania się polskiej państwowości.
Pośród wielu celów, które stawia sobie muzeum, przewodnim jest pielęgnowanie lokalnego dziedzictwa oraz edukacja i popularyzacja archeologii, historii i dyscyplin pokrewnych. Zgodnie z zasadą „żywej nauki” edukatorzy prowadzą lekcje muzealne, warsztaty i pokazy dla dzieci, młodzieży i dorosłych poświęcone różnym wątkom pradziejów, średniowiecza i szeroko pojętego odtwórstwa historycznego. Pogłębieniem działalności edukacyjnej są wystawy. W Muzeum zobaczyć można wieloczęściową ekspozycję stałą, poświęconą pradziejom regionu Jeziora Biskupińskiego wraz z historią badań na terenie rezerwatu oraz wystawy czasowe, na których eksponowane są zabytki pochodzące z różnych zbiorów m.in. muzealnych, uniwersyteckich i prywatnych zarówno polskich jak i zagranicznych. W 2019 roku ważnym tematem jest 85-lecie rozpoczęcia badań archeologicznych w Biskupinie, które znajdzie odzwierciedlenie na wystawie.
Muzeum organizuje różnego rodzaju wydarzenia, m.in. nowy w 2019 roku cykl „Podróże w czasie” z udziałem odtwórców historycznych, który podczas trzech weekendów zabierze naszych gości w podróż do epoki kamienia, epoki brązu i żelaza i epoki średniowiecza. Nowy festiwal „Ścieżki Archeologii”, z udziałem uniwersytetów i muzeów z całej Polski oraz współczesnych twórców i artystów, poświęcony jest archeologii jako dyscyplinie naukowej, ale również jako inspiracji we współczesnej kulturze. Niewątpliwie największym wydarzeniem jest Festyn Archeologiczny, organizowany od 1995 roku. Corocznie, przez dziewięć wrześniowych dni dla kilkudziesięciu tysięcy gości rezerwat tętni życiem: kilkaset osób prowadzi rozmaite pokazy, rekonstrukcje wypełniają mieszkańcy, a dodatkową atrakcją są walki wojowników oraz inscenizacje, prelekcje i wykłady. Festyn Archeologiczny dwukrotnie otrzymał wyróżnienie w dziedzinie turystyki „Odkrywca” nadawane przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, ostatnie w 2018 roku. W 2019 roku Festyn Archeologiczny będzie szczególny, z uwagi na jego 25-lecie, będzie on poświęcony temu wyjątkowemu jubileuszowi.
Muzeum Archeologiczne w Biskupinie zaprasza gości przez cały rok. Proponuje zróżnicowany wachlarz możliwości spędzenia wolnego czasu: zwiedzanie indywidualne i z przewodnikiem, zajęcia muzealne dla grup zorganizowanych, w sezonie letnim (od maja do września) pokazy z zakresu odtwórstwa historycznego i rejs statkiem po Jeziorze Biskupińskim.
Muzeum posiada własną bazę noclegową, „Dom Muzealnika”, dla grup zorganizowanych i osób indywidualnych.
- 45 miejsc noclegowych,
- jadalnię dla 45 osób (kolejna sala + 20 osób),
- salę konferencyjną na 90 osób.
Dzięki zrealizowanej w 2018 roku inwestycji dla gości będzie również dostępny obiekt gastronomiczny, usytuowany obok Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego.
Rok 2018 Muzeum Archeologicznego w Biskupinie w liczbach:
- 998 lekcji muzealnych,
- 4 wystawy czasowe,
- 12 zróżnicowanych tematycznie imprez zarówno jednodniowych i dłuższych (2 imprezy 9-dniowe) z licznymi konkursami, animacjami dla dzieci i dorosłych, koncertami,
- 1 międzynarodowa konferencja naukowa,
- 29605 uczestników zajęć edukacyjnych,
- 222983 zwiedzających muzeum.
Muzeum Archeologiczne w Biskupinie jest jedną z 15 jednostek organizacyjnych samorządu województwa kujawsko-pomorskiego w dziedzinie kultury. Pozostałe to: Opera Nova w Bydgoszczy, Filharmonia Pomorska w Bydgoszczy, Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu, Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny w Toruniu, Galeria Wozownia w Toruniu, Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu, Galeria i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka w Toruniu, Książnica Kopernikańska w Toruniu, Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, Pałac Lubostroń w Lubostroniu, Ośrodek Chopinowski w Szafarni.
Muzeum Archeologiczne w Biskupinie
Biuro Prasowe Urzędu Marszałkowskiego
4 kwietnia 2019 r.