Żyjemy na ekologiczny kredyt
Rozmowa z Sylwią Jaroszewicz-Burczyńską z toruńskiego Stowarzyszenia Tilia
Żyjemy w świecie, w którym masowo produkuje się, kompulsywnie kupuje, a potem lekką ręką wyrzuca rzeczy. Konsekwencją są m.in. rabunkowa gospodarka zasobami i góry śmieci. Czy rzeczywiście jako ludzkość znaleźliśmy się w punkcie krytycznym i najwyższy czas zawrócić w stronę odpowiedzialnej gospodarki?
Niestety. W ubiegłym roku pobiliśmy niechlubny rekord – już od 29 lipca, czyli całe 156 dni, żyliśmy na tzw. ekologiczny kredyt. Wynika z tego, że aby zaspokoić potrzeby wszystkich ludzi potrzebujemy nie jednej, ale prawie 1,75 planety.
Nie da się ukryć, że konsumpcjonizm jest znakiem naszych czasów, a jego konsekwencją rabunkowa gospodarka, góry śmieci i zmiany klimatyczne. Do tego pandemia wraz z którą powróciły stare nawyki generujące lawinę odpadów z tworzyw sztucznych. Jeśli nie zmienimy swojego zachowania, codziennych nawyków, punkt krytyczny osiągniemy bardzo szybko. Kluczem do zatrzymania nieodwracalnych zmian są racjonalna konsumpcja i zrównoważony rozwój. Jeśli do tego dołożymy odpowiedzialną gospodarkę i odpowiednie regulacje prawne, które pozwolą na skuteczne wdrażanie idei obiegu zamkniętego, to wierzę w to, że przy dobrej woli i odrobinie wysiłku każdego z nas uda się nam wrócić na dobrą drogę i odwrócić los naszej planety.
Wasze stowarzyszenie próbuje wpływać na świadomość społeczną w tej dziedzinie. Co dokładnie robicie?
To prawda. Stowarzyszenie Tilia od 20 lat aktywnie działa na rzecz edukacji ekologicznej. Realizujemy projekty wpływające na świadomość ekologiczną mieszkańców. Wiele działań skierowanych jest bezpośrednio do dzieci i młodzieży, które w wyjątkowy sposób chłoną i postrzegają otaczającą nas rzeczywistość. Zdajemy sobie sprawę, że to w jakim stanie pozostawimy im środowisko naturalne i to czego ich nauczymy będzie miało ogromny wpływ na przyszłość naszej planety. To właśnie w nich pokładamy nadzieję, że w końcu uda się znacząco ograniczyć ślad ekologiczny i zmniejszyć liczbę dni w roku, podczas których korzystamy z kredytu ekologicznego – konsumując zasoby przyszłych pokoleń.
Zdobyliśmy bogate doświadczenie, stając się liderem w edukacji ekologicznej i w obszarze działań społecznych. Podstawą naszej działalności są autorskie warsztaty edukacyjne prowadzone w ramach Szkoły Leśnej na Barbarce, skierowane do dzieci i młodzieży. Uważamy, że wzrost świadomości ekologicznej może nastąpić także właśnie poprzez udział w tematycznych kampaniach informacyjno-edukacyjnych, konkursach oraz grach terenowych, które systematycznie są przez nas organizowane. Świadomość, a także wzorce zachowań kształtujemy również poprzez czynną ochronę płazów, sadzenie drzew, sprzątanie terenów zielonych, zbieranie elektroodpadów, itp. W ciągu dwóch dekad w naszych działaniach udział wzięło ponad sto tysięcy osób.
Jest nam niezmiernie miło gdy widzimy, że nasza praca, wysiłek i zaangażowanie mają sens. Na co dzień obserwujemy coraz więcej postaw proekologicznych, troski zwierzęta, dbałości o otaczającą nas zieleń i jakość powietrza, a także stale rosnącą liczbę osób, które przekazują jeden procent podatku dochodowego organizacjom właśnie takim jak my.
Czy to prawda, że prawie każdemu niepotrzebnemu już nam lub zepsutemu/zniszczonemu przedmiotowi można dać drugie życie?
Tak, to prawda. Na terenie Szkoły Leśnej na Barbarce na zlecenie samorządu województwa uruchomiliśmy Kawiarenkę Naprawczą Stajnia PPU *. Jej celem jest dawanie nowego życia przedmiotom już właścicielom niepotrzebnym, czasem zniszczonym, zepsutym, skazanym wydawałoby się na to, by w niedalekiej przyszłości zasilić strumień odpadów. Warto wspomnieć, że pomieszczenie, w którym kawiarenka się znajduje, przeszło remont i również otrzymało drugie życie. Pierwotnie był to budynek stajni – z trzema boksami dla koni i miejscem na siano.
Po remoncie w kawiarence podczas warsztatów można było skorzystać z porad specjalistów, naprawić samodzielnie uszkodzone rzeczy, a także, poprzez zmianę funkcji, dać im drugie życie. Mieszkańcy przynosili i mimo zakończenia pilotażu nadal przynoszą przedmioty, które są sprawne, a których chcą się po prostu pozbyć. Stowarzyszenie nabywa je w formie darowizny, a następnie sprzedaje za niewielką cenę. Pieniądze ze sprzedaży przeznaczamy na materiały wykorzystywane podczas kolejnych warsztatów. Dodam tylko, że wszystkie zajęcia dla mieszkańców organizowane były bezpłatnie w ramach projektu sfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu województwa kujawsko-pomorskiego.
Kawiarenka cieszyła się dużym zainteresowaniem. Śmiejemy się, że w czasie pandemii mieszkańcy przeprowadzili gruntowne porządki, bo półki kawiarenki zapełniły się po brzegi. W sumie przyjęliśmy około 600 przedmiotów i prawie połowa z nich znalazła nowych właścicieli. A tak na serio – każdy z nas ma w domu rzeczy, które zalegają w piwnicy, na strychu czy na dnie szuflady, których chcemy się pozbyć, ale żal wyrzucić. Niektóre z nich wymagają niewielkiej naprawy. Podczas kolejnych porządków obiecujemy sobie, że w końcu znajdziemy czas, aby to zrobić. I tak mija kolejny rok. Stajnia jest idealnym miejscem właśnie dla takich „skarbów”. Wśród rzeczy, które do nas trafiły są talerze, półmiski, filiżanki, różnego rodzaju dekoracje, obrazy, wazony, figurki, świeczniki, sprzęt sportowy, zabawki, donice, biżuteria, a nawet krzesła i rower.
Stajnia działa od jesieni 2019, warsztaty odbywały dwa razy w miesiącu. Dodatkowo organizowaliśmy warsztaty upcyklingowe, podczas których wykorzystywane były makulatura, niedopalone świece, słoiki, resztki poremontowych farb akrylowych, odpady tekstylne, skrawki drewna. Ale największym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty tapicerskie.
Niestety, w związku z sytuacją epidemiologiczną w Polsce oraz na świecie, a także w związku z wprowadzonymi ze względu na epidemię Covid-19 ograniczeniami życia publicznego wiele spośród zaplanowanych warsztatów zostało odwołanych. Dlatego nagraliśmy 11 filmów z warsztatami, które udostępniamy online na naszym kanale na YouTube, można je też znaleźć na naszym Facebooku. A od maja, wraz ze złagodzeniem obostrzeń, ruszyła ponownie sprzedaż oraz przyjmowanie przedmiotów w kawiarence.
Do zobaczenia na Barbarce!
* Kawiarenka Naprawcza Stajnia powstała w wyniku realizacji projektu Surface finansowanego ze środków europejskich (program INTERREG Europa Środkowa) i budżetu województwa kujawsko-pomorskiego.
3 lipca 2020 r.