Nie tylko gotyk na dotyk
Rozmowa z Tomaszem Kalinowskim, toruńskim przewodnikiem turystycznym, wyróżniony przez marszałka województwa kujawsko-pomorskiego za pracę na rzecz lokalnej społeczności z okazji Dnia Przewodnika Turystycznego 2022.
Jakich cech i umiejętności wymaga zawód przewodnika turystycznego?
Wymieniać można długo, ale za najważniejsze uważam ciągłe kształcenie się (mamy nowe odkrycia, zmienia się postrzeganie historii miasta – nie może to umknąć przewodnikowi), zachowanie spokoju (żelazne nerwy przydadzą się przy wycieczkach szkolnych) i życzliwość (to przydaje się zawsze).
Jak wygląda dzień pracy przewodnika turystycznego? Jak się przygotowuje się Pan do oprowadzania grupy? Co najbardziej lubi Pan w zawodzie przewodnika turystycznego? Jakie są najtrudniejsze, a jakie najciekawsze aspekty pracy przewodnika?
Rano należy zadzwonić do pilotów wycieczek, które będzie się oprowadzało po Toruniu i ustalić, gdzie się z nimi spotykamy. Później nie pozostaje nic innego niż założyć wygodny ubiór i wyruszyć. Inaczej jest przy oprowadzaniu w stroju historycznym – założenie takiego ubrania zajmuje znacznie więcej czasu, szczególnie jeśli jest to zbroja, dlatego należy dobrze zaplanować początek dnia. Później zaczyna się oprowadzanie grup – może to wyglądać różnie. Wiele zależy od miejsca, z którego odbieramy turystów oraz miejsca, w którym mają się oni pojawić po zwiedzaniu. Jeśli przewodnik ma szczęście to znajdzie czas na kanapkę lub zapiekankę.
Przygotowania do oprowadzania grupy zaczynają się na długo przed samym zwiedzaniem. Chodzi mi tutaj o znajomość miasta i jego historii oraz o ciągłe kształcenie się. To pozwala na rozpoczęcie i zakończenie zwiedzania w dowolnym miejscu. Bardzo ważne jest również zebranie informacji o grupie przed zwiedzaniem, istotne są: wiek uczestników, ewentualne problemy w poruszaniu się, zaplanowanie miejsca zakończenia zwiedzania. Pomocne jest również ustalenie, skąd grupa przyjechała – to pozwala na wybranie sposobu opowiadania o Toruniu. Inaczej mówi się o średniowiecznym mieście grupie z Gdańska, która, przynajmniej teoretycznie, widziała gotycką architekturę Pomorza, a inaczej podejdziemy do turystów z Bieszczad. Dla tej drugiej grupy Toruń będzie całkowicie nowym doświadczeniem i należy mówić o nim z innej perspektywy.
Najbardziej w pracy przewodnika lubię możliwość podzielenia się z innymi pięknem Torunia.
Jakie są najtrudniejsze i najciekawsze aspekty pracy przewodnika? Interakcja z ludźmi. Z jednej strony mamy grupy, które potrafią dobrze współpracować z przewodnikiem. Dzięki temu porusza się kilka ciekawych, ale rzadko omawianych tematów. Bardzo przyjemnie oprowadza się grupę zaangażowaną. Z drugiej strony wielu turystów nie rozumie pracy przewodnika i próbuje z wycieczki po mieście zrobić debatę publiczną.
Co w Toruniu najbardziej zachwyca zwiedzających?
Każdego zachwyca coś innego. Grupa z południa Polski z wsi, w której mają klasycystyczny mały kościółek, będzie pod wrażeniem gotyckich kościołów Torunia. Grupa z Warszawy będzie się dziwiła, że to wszystko się zachowało, a ktoś kto lubi fortyfikacje nie zwróci uwagi na Rynek Staromiejski, ale będzie kontemplował kawałek muru obronnego. Nie ma reguły.
Dla mnie najciekawszym zabytkiem toruńskiej starówki jest bez wątpienia kościół św. Jakuba. Jest to rzadki na północy Polski typ kościoła bazylikowego. Większość średniowiecznych miejskich kościołów na tym terenie jest w układzie halowym. Wykorzystanie przez budowniczych dużej ilości detali architektonicznych, cegły szkliwionej czy łuków oporowych (dziś widoczny jest tylko jeden przy zakrystii) powoduje, że zabytek emanuje wyjątkowym pięknem, szczególnie teraz, gdy jest po konserwacji.
Kto najczęściej zwiedza Toruń? Czy są to uczniowie, zorganizowane grupy, a może osoby z innych krajów?
Wszystkie te grupy odwiedzają Toruń. Wiosną i jesienią przeważają wycieczki szkolne. Latem jest więcej grup zorganizowanych oraz turystów z zagranicy, chociaż tych ostatnich po pandemii zrobiło się mniej. W okresie letnim jest również bardzo dużo turystów indywidualnych.
Przewodnicy mają obszerną wiedzę na temat regionu, o którym mówią. A o czym powinien wiedzieć mieszkaniec Torunia, by móc powiedzieć, że zna swoje miasto?
Jestem rodowitym torunianinem. Od podstawówki poznawałem Toruń, jego historię i zabytki. To już ponad 30 lat, a nadal to miasto odkrywam – cały czas jest coś do odkrycia.
Najważniejsze, żeby mieszkańcy chcieli poznać swoje miasto. Toruń ma wiele do zaoferowania, nie tylko gotyk. Smutne jest to, że zdarzają się osoby mieszkające od urodzenia w Toruniu, które nie wiedzą gdzie są ruiny zamku krzyżackiego, lub twierdzą, że w Toruniu podpisano Konstytucję 3 maja. Warto znać historię swojego miasta, regionu i kraju.
22 lipca 2022 r.