Wdecki Park Krajobrazowy – brama Borów Tucholskich (2023)

Urzekające niepowtarzalnością krajobrazu wschodnia część Borów Tucholskich i tereny w środkowym biegu rzeki Wdy, tworzą Wdecki Park Krajobrazowy. Wraz z otuliną park zajmuje ponad 23 tysiące hektarów powierzchni. Duże zróżnicowanie terenu, wiele jezior i rzek, bogactwo gatunków zwierząt i roślin czynią tereny parku idealnym miejscem dla turystyki i wypoczynku.

– Spędzenie czasu na łonie natury, wśród lasów i jezior to idealny pomysł na letni relaks. Dzięki licznym szlakom pieszym i rowerowym Wdecki Park Krajobrazowy to idealne miejsce do aktywnego wypoczynku, a bogata oferta edukacyjna z pewnością zainteresuje zarówno młodszych jak i starszych turystów – mówi marszałek Piotr Całbecki.

Wdecki Park Krajobrazowy powstał w 1993 roku. Jego siedziba znajduje się w Osiu w powiecie świeckim. Pod względem administracyjnym leży w granicach siedmiu gmin: Osie, Drzycim, Warlubie, Lniano, Jeżewo, Śliwice i Cekcyn. Tereny te wyróżnia bogactwo flory i fauny – znajduje się tu 5 rezerwatów przyrody:

leśny – Brzęki im. Zygmunta Czubińskiego,
ornitologiczny – Miedzno,
torfowiskowe – Jezioro Ciche oraz Dury,
krajobrazowy – Jezioro Piaseczno.

W parku spotkamy wiele chronionych gatunków roślin, m.in. borówki bagienne, wawrzynki wilczełyka i lilie złotogłów. Urozmaicone warunki sprzyjają występowaniu rzadkich gatunków zwierząt: bobrów europejskich, gągołów, bocianów czarnych, czy zimorodków, których liczne stanowiska można spotkać nad Zalewem Żur. Dzięki zainstalowanym kamerom, tzw. fotopułapkom, życie niektórych mieszkańców lasu można podglądać na facebookowym fanpage parku.

Przez teren parku przepływa rzeka Wda, są tu również liczne jeziora, dlatego to dobre miejsce do uprawiania turystyki wodnej. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się spływy kajakowe. Do dyspozycji turystów są także szlaki piesze i rowerowe (lista szlaków wraz z opisami tutaj).

Edukacja ekologiczna w parku prowadzona jest m.in. na kilku ścieżkach dydaktycznych, z których każda jest poświęcona innym walorom przyrodniczym:

ścieżka dydaktyczna ,,Zatoki” – ochrona lasu, ptaki,
ścieżka dydaktyczna ,,Trasa Radańska” – bór sosnowy,
ścieżki dydaktyczne wokół jezior: Mukrz, Starnie, Żurskie,
ścieżka dydaktyczna doliny rzeki Wdy,
ścieżka dydaktyczna rezerwaty przyrody,
oraz dwie ścieżki dydaktyczne w obrębie leśnictwa Osie.

W 2022 roku park zyskał nowe zaplecze edukacyjne – w kwietniu uroczyście otwarto Centrum Czynnej Ochrony Przyrody Wdeckiego Parku Krajobrazowego w Tleniu. Powierzchnia użytkowa obiektu to blisko 680 m², zakupiono też nowe wyposażenie dla placówki: sprzęt pływający, optyczny oraz zestawy modeli i pomocy dydaktycznych, które uatrakcyjniają zajęcia przyrodnicze. Całkowita wartość inwestycji wynosi ponad 3,9 mln zł, z czego ponad 2,8 mln zł stanowi dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020 (więcej).

Również w ubiegłym roku na obszarze Wdeckiego Parku Krajobrazowego powstała pierwsza w Polsce „ścieżka ciszy”. Jest to nowy produkt turystyczny zaczerpnięty z Finlandii Centralnej i zrealizowany przez samorząd województwa w ramach pilotażowego projektu „Obszary ciszy jako atrakcja turystyczna” (program Interreg Europa). Wytyczona na obszarach ciszy jedenastokilometrowa piesza trasa łączy rzekę Wdę i rezerwat Jeziora Piaseczno, przebiegając po obu stronach doliny rzeki Czyściewnicy (więcej).

W 2017 roku w okolicy rezerwatu przyrody w rejonie Osia odkryto gockiej osady z IV wieku naszej ery. – Stała się rzecz niesamowita! To fenomen w skali kraju! – tak odkrycie w Borach Tucholskich skwitował wybitny polski archeolog prof. Andrzej Kokowski na konferencji na temat badań archeologicznych na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego (więcej).

Wdecki Park Krajobrazowy w liczbach:

powierzchnia parku wynosi 19 177,24 ha, a jego otuliny 4 609,15 ha
70 procent powierzchni zajmują lasy
najcenniejsze obszary parku chroni pięć rezerwatów przyrody
park zamieszkuje:
- 13 gatunków płazów
- 5 gatunków chronionych gadów
- 149 gatunków ptaków, z których 113 objętych jest ochroną
- 42 gatunki ssaków, z których 16 jest pod ochroną.