12 września w Tucholskim Parku Krajobrazowym świętowaliśmy Ogólnopolski Dzień Parków Krajobrazowych

Na to święto otworzyliśmy drzwi do parku zapraszając na warsztaty edukacyjne odkrywające tajemnice przyrodnicze z naszego terenu.

Pracownicy parku przygotowali dla uczestników wydarzenia 8 stoisk tematycznych o zagadkowych tytułach:

„Halcyjon znad Brdy”
„Wywrotowa rzeka”
„Dzikie z natury”
„Zielone w koronie”
„Królestwo z kapelusza”
„Kleszczozaur w Parku”
„Zasznurowane tropy”
„Rozklekotany podróżnik”

W wydarzeniu wsparli nas merytorycznie i organizacyjnie uczniowie Technikum Leśnego w Tucholi.

Na pierwszym stoisku zdradzono tajemnicę, w jaki sposób tytułowy Halcyjon, czyli zimorodek będący symbolem Tucholskiego Parku Krajobrazowego, połączył Juliusza Słowackiego z Adamem Mickiewiczem. Ten wyjątkowy ptak został opisany „A nawet ów dziw lasu, tak rzadko widziany Halcyjon, a na Litwie zimorodkiem zwany”, w przeinterpretowanym poemacie A. Mickiewicza pt. „Pan Tadeusz”.

Demonstrowaliśmy efekt Tyndalla dzięki któremu, oko ludzkie widzi niesamowitą turkusowo-błękitną barwę upierzenia tego ptaka, a barwnik niebieski w jego piórach tak naprawdę nie występuje.

O tajemnicach pięknej rzeki Brdy mówiliśmy na kolejnym warsztacie. Kozy żyjące w jej wodach, to nic innego jak ryby, chronione w Polsce. W wartkim nurcie Brdy spotykamy również głazy narzutowe o nazwach „Jagiełło” i „Słowacki”, które utrudniają spływ początkującym kajakarzom. Odwiedzający stoisko mogli uczestniczyć w zabawach edukacyjnych oraz poznać zasady zachowania bezpieczeństwa na wodzie.

Warsztat pt. „Dzikie z natury” zaprezentował świat pszczół. Przedstawiliśmy bogaty i mało znany świat dzikich pszczół żyjących w przyrodzie, do których należą pszczoły samotnice i chronione trzmiele. Prezentowaliśmy atrapy przedstawicieli owadów zapylających: pszczół samotnic, trzmieli, mrówek, bzygów, os, motyli, chrząszczy i pszczoły środkowoeuropejskiej. Informowaliśmy o potrzebie ochrony owadów zapylających z uwagi na ważną ich rolę w życiu człowieka i zwierząt jako zapylaczy dzięki którym, mamy owoce i warzywa. Z wykorzystaniem Miejskiego ogrodu przyjaznego naturze przy siedzibie parku, wskazywaliśmy sposoby jak możemy chronić zapylacze w ogrodzie, a nawet na balkonie.

„Zielone w koronie” to nic innego jak drzewo. Przybliżyliśmy świat drzew. Uczyliśmy jak rozpoznawać różne rodzime gatunki. Odkryliśmy wnętrze drzewa pokazując przekrój pnia i na podstawie przyrostów analizowaliśmy historię i wiek drzewa. Uczestnicy warsztatu dowiedzieli się o rekordach w dendrologii oraz dlaczego drzewa są tak ważne w naszym życiu. „Skrzydlate dinozaury” ukryte w kropli żywicy to niewielkie owady zatopione w bursztynie bałtyckim przed milionami lat.

Kolejne stoisko prezentowało „Królestwo z kapelusza”, czyli świat grzybów. Szczególną uwagę poświęcono dwóm grupom – grzybom saprotroficznym, które są wielkimi sprzątaczami świata. Bez nich kula ziemska byłaby pokryta szczątkami martwych roślin i zwierząt. Stwarzają one przestrzeń do życia dla innych organizmów. Są w stanie rozłożyć właściwie wszystko – począwszy od ściółki, drewna, ziemi, przez ropę naftową, aż do plastiku. Jednak ich wykorzystanie w recyklingu jest nadal w fazie badań. Mogłyby uwolnić nas od ton plastiku, którym zasypujemy naszą planetę. W ten sposób odpowiedzieliśmy na zadane na plakacie pytanie: Jak sowa ratuje naszą planetę? Na modelu ukazaliśmy podziemny świat grzybów mykoryzowych – strzępki tworzące grzybnię komunikują się z korzeniami drzew i innymi grzybniami nawet na duże odległości. Ta sieć to WOOD WIDE WEB, którą można porównać do leśnego Internetu.

W związku z sprzyjającym kleszczom siedlisku w Borach Tucholskich i pojawiającymi się obawami zagrożenia mieszkańców i turystów ze strony kleszczy prezentujemy Kleszczozaura czyli atrapę kleszcza w 10 – krotnym powiększeniu. Wśród tematów przyrodniczych przeprowadziliśmy także edukację o biologii i zachowaniach z obaleniem mitów nt. kleszczy. Uczestnicy wydarzenia dowiedzieli się, w jaki sposób kleszcze nas wyczuwają, wbijają się w naszą skórę, stąd na stoisku znalazł się „radar Hallera” i jak je w bezpieczny sposób usunąć w czasie od 24 do 48 godzin. Chętni wykonywali swój własny, naturalny preparat przeciwko kleszczom z zastosowaniem naturalnych olejków roślinnych.

Przy stoisku „Zasznurowane tropy” edukowaliśmy o wilku, który zagościł w lasach na terenie Tucholskiego Parku krajobrazowego. Obalaliśmy mity związane z wilkiem, uczyliśmy żyć po sąsiedzku z nim, pokazywaliśmy ślady i tropy jego bytowania w przyrodzie. Zaprezentowaliśmy metody monitoringu tego gatunku, który prowadzony jest przez pracowników naszego parku. Odkryliśmy tajemnicę tkwiącą w pytaniu z plakatu „Co wspólnego mają wilki z fiołkami? Chętni mogli wykonać w glinie odcisk tropu wilka i zabrać na pamiątkę.

W tym roku wprowadziliśmy nowy warsztat pt.”Rozklekotany podróżnik”, na którym poznaliśmy Wojtka czyli bociana białego. Odpowiedzieliśmy na zadane pytania: „Co wspólnego ma bocian biały z polityką” i „Czy Wojtek jest kominiarzem?”. Chętni utożsamiali się z bocianem białym zakładając maski i klekocząc przy użyciu drewnianych patyków.

Dla uczestników przygotowaliśmy konkursy i quizy tematyczne, w których można było zdobyć: przypinki z sylwetkami zwierząt, książeczki przyrodnicze, długopisy, hotele dla owadów, nasiona roślin miododajnych, plakaty, książeczki i zakładki edukacyjne o bocianie białym.

Pomimo deszczu zainteresowanych światem przyrody było 236 osób w zorganizowanych grupach ze szkół podstawowych i średnich oraz indywidualnych mieszkańców Tucholi.

Tekst: Dorota Borzyszkowska