Sekularyzm a rozwój alternatywnej duchowości i sekt
Pod tym tytułem odbyło się XVI Toruńskie Sympozjum poświęcone Religiom i Alternatywnym Ruchom Religijnym, którego organizatorami są Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu oraz Wydział Teologiczny UMK, Pracownia Dokumentacji i Badań Alternatywnych Ruchów Religijnych i Parareligijnych działająca w strukturze Wydziału Teologicznego.
Obrady odbyły się 14 listopada br. w Centrum Dialogu w Toruniu.
Badania naukowe zgodnie pokazują, że młodzi Polacy in gremio „odchodzą z Kościoła”, rezygnują z nauki religii w szkole, przestają identyfikować się z religią katolicką. Procesy sekularyzacyjne (odreligijnienie) najsilniej obserwuje się w pokoleniu młodzieży i młodych dorosłych, w mniejszym zaś zakresie w grupie osób starszych (powyżej 50. r. życia). Należy przypuszczać, że zdystansowanie się od religii (w jej kościelnym, zorganizowanym, instytucjonalnym wymiarze) jest skorelowane z zanikiem rodzinnej i osobistej religijności chrześcijańskiej. Kryzys religijności/pobożności chrześcijańskiej (katolickiej) – stanowił pierwszy element refleksji na sympozjum.
Próbowano także odpowiedzieć na pytanie: w jaki sposób wypełniana jest duchowa pustka, powstała wskutek kryzysu (czy wręcz załamania) religijności kościelnej. Wiele wskazuje na to, że w miejsce pobożności chrześcijańskiej „wchodzi” nie tylko konstruowana samodzielnie przez poszczególne osoby tzw. nowa duchowość (nazywana przez specjalistów „trendem kulturowym”), ale alternatywne ruchy religijne i nawet najbardziej egzotyczne kulty i sekty, a przemiany te mają określone, długofalowe skutki dla życia społecznego, duchowego i psychicznego rozwoju osób oraz całych środowisk.
Na konferencji podjęto również refleksję nad możliwością podejmowania – przez wspólnoty religijne, instytucje szkolno-wychowawcze, organizacje społeczne – konstruktywnych działań, zmierzających do zapobiegania (profilaktyki) zagrożeniom związanym z destrukcyjnymi propozycjami quasi-religijnymi i duchowymi. W społeczeństwie zinformatyzowanym i funkcjonującym w Sieci profilaktyka tych zagrożeń staje się coraz trudniejsza.
Opracowanie:
Biuro Wsparcia Rodziny, Przeciwdziałania Przemocy i Uzależnieniom
w Departamencie Spraw Społecznych i Zdrowia
Listopad 2024 rok