Krew – niezastąpiona, niezbędna
Rozmowa z Katarzyną Gągolą, wicedyrektorem ds. medycznych w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Bydgoszczy
Mimo postępów medycyny i technologii pobrana od dawcy ludzka krew pozostaje niezastąpionym lekiem. Dlaczego?
Od wielu lat na całym świecie trwają prace nad wyprodukowaniem „sztucznej krwi”. Co jakiś czas pojawiają się informacje, że naukowcy są bardzo blisko celu. Jednak skomplikowana budowa i różnorodne funkcje krwi sprawiają, że – mimo postępu nauki – nadal jedynym źródłem krwi pozostaje zdrowy człowiek.
Rozwój medycyny powoduje dodatkowo, że odkrywane są nowe zastosowania dla tego życiodajnego płynu, w związku z czym zapotrzebowanie na krew ciągle rośnie. Często błędnie wydaje się, że krew potrzebna jest tylko w nagłych przypadkach – na przykład operacji czy wypadków komunikacyjnych. Tymczasem duże jej ilości potrzebne są także podczas leczenia wielu chorób przewlekłych, hematologicznych i nowotworowych.
Kto może zostać dawcą? Kto nie może nim zostać?
Dawcą krwi może zostać każda osoba między 18. a 65. rokiem życia, która waży co najmniej 50 kilogramów, jest zdrowa i pragnie pomóc drugiemu człowiekowi. Każdemu dawcy, który się do nas zgłosi, oznaczamy poziom hemoglobiny, bada go też lekarz.
Oddawanie krwi musi być bezpieczne dla dawcy, a pobrana krew dla jej biorcy. Dlatego są pewne kryteria wykluczające dawcę na stałe lub tymczasowo. Pół roku wynosi na przykład okres przerwy po wykonaniu tatuażu. Przeciwskazaniem do oddania krwi są również przyjmowane leki. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronach Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Bydgoszczy (http://www.rckik-bydgoszcz.com.pl), a wszelkie wątpliwości wyjaśnić podczas rozmowy z naszym lekarzem.
Czy oddawanie krwi jest obciążające dla zdrowego człowieka?
Oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne. W organizmie dorosłego człowieka, w zależności od jego wagi, krąży średnio około 4-6 litrów krwi. Pobierana ilość, 450 mililitrów, nie powoduje żadnych negatywnych skutków dla organizmu, który bardzo szybko produkuje nową krew.
Czy honorowi krwiodawcy mają jakieś przywileje?
Każdemu krwiodawcy przysługuje zwolnienie od pracy i nauki w dniu, w którym oddaje krew. Ponadto otrzymuje posiłek regeneracyjny (w postaci 8 czekolad, wafelka i soku) pozwalający uzupełnić wydatek kaloryczny oraz zwrot kosztów dojazdu do najbliższego punktu poboru krwi. Poza tym każdy, kto w danym roku podatkowym oddał honorowo krew, ma prawo skorzystać ze specjalnej ulgi dla honorowych krwiodawców, której wysokość zależy od ilości oddanej krwi.
W naszym centrum dawca, który trzykrotnie oddał krew, w tym ostatnie oddanie miało miejsce w ostatnim półroczu, otrzymuje również bezpłatnie „krewkartę”, czyli kartę identyfikacyjną grupy krwi.
Natomiast zasłużonym honorowym dawcom krwi, za okazaniem legitymacji, przysługuje pierwszeństwo w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, a także prawo do otrzymania bezpłatnych leków umieszczonych w wykazie leków podstawowych i uzupełniających do wysokości limitu. Tytuł taki mogą uzyskać kobiety które oddały minimum 5 litrów krwi lub mężczyźni po oddaniu przynajmniej 6 litrów krwi.
W wielu miastach krwiodawcom, którzy oddali najwięcej krwi, przysługują także ulgi na bilety komunikacji miejskiej lub nawet mogą korzystać z niej za darmo. Jest to jednak kwestia indywidualna, zależna od danego miasta. Informację taką można natomiast sprawdzić na stronach lokalnych zarządów komunikacji. Przykładowo w Toruniu, posiadacze najwyższego odznaczenia Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu, przyznawanego po oddaniu przynajmniej 20 litrów krwi, mogą korzystać z komunikacji miejskiej bez opłat.
Wielu dawców podkreśla jednak, że często nie korzysta nawet z przysługujących im przywilejów, a jedyną motywacją do czynnego oddawania krwi jest chęć pomocy drugiemu człowiekowi oraz ogromna satysfakcja płynąca z tego faktu.
- Czytaj także: Oddając krew, dzielimy się życiem
26 kwietnia 2019 r./14 czerwca 2019 r.