Zwykła dziecięca wrażliwość | Województwo Kujawsko-Pomorskie

Rozmowa z Dariuszem Delikiem, dyrektorem Galerii i Ośrodka Plastycznej Twórczości Dziecka w Toruniu

Zawsze zielono, zawsze niebiesko – tak nazywa się międzynarodowy konkurs plastyczny dla najmłodszych artystów, który zorganizowaliście państwo już po raz dwudziesty i który cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem. Na czym polega jego fenomen?

Nasz konkurs jest największą tego typu imprezą w kraju. Jego początki, przed przeszło czterdziestu laty, były nader skromne. Mało kto pamięta, że w pierwszej edycji brały udział wyłącznie dzieci z Polski, nie był to więc konkurs międzynarodowy. Potem przyszła kolej na uczestników z Czechosłowacji, NRD i Związku Radzieckiego – i stopniowo, z konkursu na konkurs, liczba nadsyłanych prac rosła. Z naszą propozycją docieraliśmy do nowych krajów, szkół, placówek kultury, pracowni plastycznych. Obecnie nasza baza adresowa obejmuje kilka tysięcy ośrodków, regulamin konkursu dociera do ponad osiemdziesięciu krajów na całym świecie. Myślę, że duża część tajemnicy sukcesu tego projektu leży właśnie w regulaminie, w otwartej formule konkursu, w dowolnym temacie, technice i formacie prac. Nie bez znaczenia jest również to, że do udziału w konkursie zapraszamy dzieci i młodzież w różnym wieku.

Konkurs wymaga ogromnego wysiłku organizacyjnego. Powodzenie tego przedsięwzięcia to przede wszystkim zasługa całego zespołu, wszystkich pracowników galerii, którzy przez lata wytworzyli własne metody pracy przy konkursie. Ta praca nie kończy się w dniu uroczystości podsumowującej konkurs, ani z chwilą otwarcia wystawy. Czeka nas jeszcze wysyłka nieodebranych nagród, tysięcy dyplomów i katalogów, na które czekają dzieci i nauczyciele. Jeśli chcemy by wzięli udział w naszych kolejnych projektach, nie możemy ich zawieść.

Należy też podkreślić istotną rolę współorganizatorów, którymi są Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego i Urząd Miasta Torunia. Patronat honorowy marszałka województwa podniósł prestiż tego wydarzenia. Otrzymaliśmy też dofinansowanie z puli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Bez tego wsparcia – i bez bardzo wymiernej pomocy licznych sponsorów – trudno byłoby tak wielkie przedsięwzięcie zorganizować.

Tematyka to jak zwykle kwestie związane z ochroną środowiska.

Popularyzacja wiedzy ekologicznej, uwrażliwienie na piękno natury i na problemy dotyczące ochrony środowiska są wśród głównych celów konkursu. Idea narodziła się przy okazji ogłoszenia jego szóstej edycji, w roku 1991. Wtedy też pojawił się podtytuł ,,Zawsze zielono, zawsze niebiesko”, który stał się bardzo nośnym hasłem. Od kilku lat proponujemy też temat przewodni. W tym roku jest to ogród. Ogród jako miejsce kontaktu z naturą, jako miejsce harmonii człowieka z przyrodą, przestrzeń zabawy, rozrywki i odpoczynku, ogród jako azyl, ogród jako tajemnica. Motyw ogrodu często pojawia się w nadesłanych na konkurs pracach, zarówno kompozycjach malarskich, jak i grafikach, rysunkach, a nawet małych formach rzeźbiarskich, takich jak te powstałe w Pracowni Plastycznej Studia ACM w Gliwicach. Placówka ta otrzymała jedną z głównych tegorocznych nagród zbiorowych – Nagrodę Galerii i Ośrodka Plastycznej Twórczości Dziecka. Laureatami nagród za kolekcje są także High School of Fine Arts ,,Nicolae Tonitza” w Bukareszcie, która uhonorowana została Nagrodą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, oraz szkoła plastyczna w Gothatuwa New Town na Sri Lance, która zdobyła Nagrodę Prezydenta Miasta Torunia. Ponadto przyznano sto nagród indywidualnych.

Najwięcej trafiło do dzieci z Polski, Czech, Słowacji i Chin. To właśnie praca sześcioletniego artysty z Hongkongu, przedstawiająca stado wesołych małpek, wykorzystana została we wszystkich drukach towarzyszących konkursowi. Uznanie jurorów zyskały też między innymi prace dzieci z Azerbejdżanu, Bangladeszu, Białorusi, Indii, Rosji, Serbii i Ukrainy. Nagrody trafią także do dzieci z krajów Ameryki Łacińskiej – Meksyku, Argentyny i, po raz pierwszy w historii naszego konkursu, do Peru.

Na wystawie pokonkursowej obejrzeć można 1004 prace (spośród 11409 nadesłanych). To prawdziwy kalejdoskop najrozmaitszych tematów i motywów, których źródłem są marzenia, wspomnienia, czasem obserwacja, a przede wszystkim niezwykła dziecięca wrażliwość.

Kierowana przez pana galeria posiada ogromny zbiór prac dzieci ze wszystkich kontynentów. Czy możemy się spodziewać, że będą udostępniane szerszej publiczności?

Organizowane przez galerię konkursy, zarówno ,,Zawsze zielono, zawsze niebiesko”, jak ogłaszane naprzemiennie z nim Międzynarodowe Biennale Grafiki, są głównym źródłem pozyskiwania przez nas prac plastycznych, które tworzą największą tego typu kolekcję w Europie. Ten liczący ponad pół miliona prac zbiór rysunków, grafik, prac malarskich, kolaży, fotografii i rzeźb udostępniany jest szerokiej publiczności głównie poprzez organizowane przez galerię wystawy. Prace te prezentujemy nie tylko w obu siedzibach naszej instytucji, ale też poza nią – w urzędach, szpitalach, bibliotekach, bankach, a przede wszystkim w szkołach i przedszkolach. Mogą je podziwiać nie tylko mieszkańcy naszego miasta i regionu. W ostatnim roku prace z naszych zbiorów pokazywaliśmy w Płocku, Kutnie, Kamieniu Pomorskim, Katowicach, Zabrzu, Jarosławiu i Warszawie. Miesiąc temu gościliśmy na Łotwie, w miasteczku Baldone, gdzie w miejscowej szkole plastycznej odbyło się uroczyste otwarcie wystawy prac ze zbiorów toruńskiej galerii.