Świecka warownia odzyskuje średniowieczny blask
Jedyny w państwie krzyżackim zamek wodny, obiekt z najwyższą w Polsce krzywą wieżą dostępną dla turystów – trwają prace modernizacyjne w czternastowiecznym zamku krzyżackim w Świeciu nad Wisłą (powiat świecki). Oprócz niezbędnych remontów odtwarzane są także detale architektoniczne budynku. Inwestycja możliwa jest dzięki dofinansowaniu środkami unijnymi w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020.
– Jako samorząd województwa konsekwentnie wspieramy inwestycje związane z ochroną i odbudową zabytkowych budowli regionu. Zachowanie ich w jak najlepszym stanie dla przyszłych pokoleń to istotny element naszej kulturowej tożsamości – podkreśla marszałek Piotr Całbecki.
Ruiny zamku krzyżackiego w Świeciu stoją w rozwidleniu Wdy i Wisły przy ulicy Zamkowej. Został wzniesiony przez zakon krzyżacki po 1335 roku i stanowił wtedy kluczowy obiekt dla obrony Pomorza Gdańskiego. Świecki zamek jako jedna z niewielu fortec średniowiecznej Europy został wzniesiony w stylu włoskim z owalnymi wieżami. Dla krzyżackich budowli typowe są wieże czworoboczne. Poważnie zniszczony w XVII wieku podczas potopu szwedzkiego nie został odbudowany. Dewastacji dopełniła częściowa rozbiórka zamku przez władze pruskie.
Charakterystyczne dla współczesnych pozostałości budowli, jest wysoka na ponad 34 metry wieża zamkowa, odchylona od pionu o ponad 1 metr, która przed rozpoczęciem remontu była udostępniona zwiedzającym.
Gruntowne prace budowlane obejmujące m.in. remont piwnic, utworzenie klatki schodowej, murowanie dodatkowych ścian i schodów w wieży oraz działania przy instalacji wodno-ściekowej i elektrycznej, uzupełniają prace konserwatorskie.
W oparciu o historyczne dokumenty i odnalezioną w murach oryginalną cegłę zakończone zostały prace przy odtwarzaniu sklepień gwiaździstych w refektarzu. Ekipa wykorzystała do tego specjalnie przygotowaną, ręcznie wykonaną cegłę, o parametrach zbliżonych do średniowiecznych. Wymurowano już także klatkę schodową i wzniesiono ścianę oddzielającą kapitularz od kaplicy. Odtworzono ceglane schody prowadzące z karceru do kaplicy. W piwnicach wymurowano ściany z cegły gotyckiej i naprawiono ubytki w ścianach przyziemia. W biegnących w piwnicach kanałach rozprowadzono instalacje. W komnatach wieży i klatce schodowej przeprowadzono prace konserwatorskie, wykonana została także konstrukcja stalowych schodów spiralnych. Gotowa jest też instalacja elektryczna. Na dziedzińcu powstał budynek kasy oraz ogólnodostępne sanitariaty. Trwają prace przy budowie sklepienia kolebkowego na niskim parterze. Po remoncie cztery poziomy wieży posłużą Izbie Regionalnej Ziemi Świeckiej jako sale wystawowe. Inwestycję o wartości 6,7 mln zł dofinansowano środkami unijnymi z naszego RPO (2,5 mln zł). W tym roku samorząd miasta Świecia planuje ogłoszenie przetargu na drugi etap prac, obejmujący m.in. odbudowę dachu.
Na remonty konserwatorskie i działania restauratorskie w zabytkowych obiektach w całym regionie regularnie przeznaczamy środki z budżetu województwa oraz naszego Regionalnego Programu Operacyjnego. Od trzynastu lat samorząd województwa realizuje Wojewódzki Program Ochrony Zabytków; w tym czasie przekazaliśmy blisko 123 miliony złotych. Ubiegłoroczne wsparcie wyniosło rekordowe 10,4 miliona złotych. Kwota ta trafiła na realizację 172 przedsięwzięć – siedem z nich to projekty w obiektach na terenie powiatu świeckiego.
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
18 lutego 2022 r.
