Rówieśnicy Niepodległej

Unitas Durat dla Ireny Piaszczyk, fot. Tomasz Czachorowski/eventphoto.com.pl dla UMWKP
Unitas Durat dla Ireny Piaszczyk, fot. Tomasz Czachorowski/eventphoto.com.pl dla UMWKP

Irena Piaszczyk

z domu Fetela, urodziła się 22 listopada 1925 roku we wsi Worokomle na terenie dzisiejszej Ukrainy. Dzieciństwo i młodość spędziła w Koźliczynie, położonym w ówczesnym województwie poleskim na Kresach Wschodnich. Jej rodzice, Wiktoria i Piotr Fetelowie, wywodzili się z Sichowa Dużego w województwie świętokrzyskim. Ojciec – uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku – otrzymał ziemię na Kresach w ramach osadnictwa wojskowego. Tam rodzina założyła gospodarstwo i rozpoczęła nowe życie.

 

Koźliczyn składał się z części głównej oraz kolonii zamieszkanej głównie przez polskich osadników. Piotr Fetela, oprócz prowadzenia gospodarstwa, pracował także jako śluzowy na Kanale Królewskim. W domu wychowywało się pięcioro dzieci: dwie córki i dwóch synów oraz Irena jako jedno z młodszych dzieci. Bracia – Władysław i Franciszek – czynnie uczestniczyli w walkach o wolność: pierwszy przeszedł cały szlak bojowy aż do Berlina, drugi walczył w oddziale mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.

 

Okres II wojny światowej przyniósł na Polesie dramatyczne wydarzenia. Ludność polska była systematycznie mordowana przez oddziały UPA i ukraińskich nacjonalistów. W grudniu 1942 roku gospodarstwo Fetelów zostało spalone, zmuszając rodzinę do ucieczki do lasu i szukania schronienia wśród oddziałów partyzanckich. Od 10 grudnia 1942 roku do sierpnia 1944 roku Irena aktywnie działała w ruchu oporu w oddziale Armii Krajowej. W czasie tych wydarzeń zginęła jej matka, a Irena przejęła opiekę nad młodszymi siostrami – ośmioletnią Zosią i dziesięcioletnią Felą.

 

Po wkroczeniu Armii Czerwonej i rozpoczęciu masowych wysiedleń Polaków z Kresów rodzina została deportowana na teren obecnego województwa lubelskiego. Po wielomiesięcznym transporcie osiedlono ich w Bończy, gdzie otrzymali gospodarstwo pozostawione przez wysiedlonych Ukraińców. Wkrótce jednak, w odwecie, spalono im stodołę ze zbożem oraz uprawy pozostawione na polach.

 

20 października 1945 roku w Bończy Irena Fetela poślubiła Mieczysława Piaszczyka. Zamieszkali w Starym Borku, siedem kilometrów od Kołobrzegu, gdzie prowadzili gospodarstwo rolne. Mąż Ireny pracował także jako operator kinowy.

 

W 1973 roku rodzina osiedliła się w Bydgoszczy. Irena podjęła pracę w zakładach teleelektronicznych Telkom-Telfa, gdzie została wyróżniona wieloma odznaczeniami zakładowymi.

 

Irena i Mieczysław Piaszczykowie doczekali się sześciorga dzieci – jednego syna i pięciu córek – a następnie czternaściorga wnucząt i dziewiętnaściorga prawnucząt.

 

Za działalność w ruchu oporu Irena Piaszczyk została dwukrotnie odznaczona przez Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych oraz uhonorowana Krzyżem Weterana Walk o Niepodległość. W 2002 roku decyzją Prezesa Rady Ministrów nadano jej patent i prawo do noszenia tytułu Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny – w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.

 

Beata Krzemińska

rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego

 

listopad 2025 r.