Aniela Dąbrowska
Aniela Zofia Dąbrowska, z domu Chełmińska, urodziła się 17 maja 1923 roku w Otorowie (województwo wielkopolskie). Córka Anieli Szczęsnej i Witolda Chełmińskiego, który pochodził z rodziny ziemiańskiej. Jej dziadek, Augustyn Chełmiński, był szlachcicem herbu Ostoja. Aniela miała czworo rodzeństwa: brata Michała i siostry Mieczysławę, Benignę i Barbarę. Wraz z siostrami uczęszczała do szkoły podstawowej w Otorowie prowadzonej przez siostry urszulanki. W 1938 roku pani Aniela miała wypadek. Sytuacja była na tyle poważna, że lekarz opiekujący się nią zalecił roczną przerwę w nauce. 1 września 1939 roku Aniela miała pójść do gimnazjum, jednak plany pokrzyżował wybuch II wojny światowej.
13 października 1939 roku hitlerowcy wkroczyli do Otorowa. Wzięli zakładników, których rozstrzelali przy murze okalającym kościół na oczach rodzin. Wśród pomordowanych był ojciec pani Anieli. Po wojnie mur został rozebrany, a w jego miejscu stanął pomnik z nazwiskami ofiar. Utrata ojca była niestety zaledwie początkiem okrucieństw zadanych przez nazistów. W niedzielę 14 października 1939 roku podczas mszy Niemcy wyciągnęli zgromadzonych z kościoła i zgromadzili w jednej sali. Wśród nich znajdowała się rodzina Chełmińskich. Zostali załadowani w wagony i pociągiem wywiezieni do więzienia we Wronkach, gdzie wówczas więziono około 1300 Polaków. Pani Aniela wraz z rodziną została umieszczona w małej celi, gdzie znajdowało się jedno wiszące łóżko, na którym w pozycji siedzącej spało 6 osób, warunki w więzieniu były bardzo ciężkie. Zbliżało się Boże Narodzenie, gdy rodzina Chełmińskich została ponownie umieszczona w wagonach bydlęcych. Kierowali się w stronę Rosji, jednak władze sowieckie odmówiły wjazdu. Pociąg zawrócił, a Aniela wraz z matką i rodzeństwem przyjechali do Jędrzejowa w Generalnej Guberni. Rozlokowano ich w domach po Żydach, których Niemcy umieścili w getcie. Pomoc otrzymywali od sióstr zakonnych. Pani Aniela została skierowana do pracy w kuchni w Ortskommando, a następnie do pracy, również w kuchni, u esesmana.
W styczniu 1945 roku wróciła wraz z rodziną do Otorowa. Po blisko pięciu latach przeprowadziła się do Poznania. Pani Aniela usamodzielniła się i wynajęła pokój, uczęszczała do szkoły i uczyła szyć. Poznała tam swojego przyszłego męża Tadeusza Dąbrowskiego. Młode małżeństwo zamieszkało w Bydgoszczy. Przez 20 lat pani Aniela pracowała w drukarni przy ulicy Jagiellońskiej. Miło wspomina przepracowany tam czas. W 1975 roku została wdową. Mimo to nie jest samotna, ponieważ ma wielu znajomych, z którymi wciąż się spotyka. Nadal mieszka w Bydgoszczy.
Życiorys spisany przez krewnego jubilatki
i Biuro Prasowe Urzędu Marszałkowskiego
maj 2023 r.