Postępuje rewitalizacja ciechocińskich tężni
Najbardziej rozpoznawalne zabytkowe obiekty Ciechocinka przechodzą rewitalizację. Spacerowicze, którzy znajdą się w ich pobliżu, zyskają niepowtarzalną okazję, by zobaczyć, jak wygląda drewniana konstrukcja tężni, która znajduje się pod tarniną. Jako pierwsza modernizowana jest najmłodsza, licząca blisko 170 lat tężnia zlokalizowana z tyłu kompleksu. Równocześnie trwa remont budynku przepompowni solanki. Prace przebiegają zgodnie z harmonogramem.
– Ciechocińskie tężnie są unikatowym zabytkiem techniki. Tworzą niepowtarzalny mikroklimat, który przyciąga turystów i kuracjuszy z całego świata. Ich stan wymagał natychmiastowej interwencji. Cieszę się, że pandemia Covid-19 nie przeszkodziła w rozpoczęciu prac i że przebiegają one zgodnie z planem – mówi marszałek Piotr Całbecki.
Rewitalizacja dotyczy dwóch najbardziej zniszczonych ciechocińskich tężni – tej zlokalizowanej tuż przy wejściu na teren obiektów, oznaczanej numerem 1, oraz tężni z nią sąsiadującej, oznaczanej numerem 3. Inwestycja obejmuje odtworzenie uszkodzonych elementów konstrukcyjnych tych obiektów, w tym wymianę drewnianych pali, oraz naprawę fundamentów. Wyremontowane zostaną pomosty górne i dolne oraz zbiorniki solankowe. Konstrukcje pokryje nowa tarnina sprowadzana z Bieszczad i Ukrainy.
Zaawansowane prace rewitalizacyjne trwają obecnie przy najmłodszej tężni nr 3. Wykonawca usunął z niej tarninę, która ze względu na zły stan wymaga wymiany w całości. Stara tarnina jest cięta i utylizowana. Równocześnie trwają oczyszczanie i naprawa zbiorników solankowych oraz remont przepompowni, a już wkrótce ruszy konserwacja uszkodzonych części konstrukcyjnych. Modernizacja drugiej tężni (nr 1) ruszy po zakończeniu sezonu letniego.
Renowację przejdzie zabytkowy wiatrak znajdujący się na tężni nr 3 (obecnie nieczynny, przed laty służący do tłoczenia solanki z wykorzystaniem siły wiatru). Obiekty będą dobrze oświetlone, jak w przypadku cennych zabytków. Teren wokół nich zostanie zagospodarowany; pojawią się nowe alejki spacerowe z zatoczkami wypoczynkowymi wyposażonymi w ławki.
Gruntowny remont dotyczy także budynku przepompowni solanki. Wykonawcy położą nowy dach i odnowią elewację. Wewnątrz pojawią się nowe posadzki i okładziny ścienne odporne na działanie solanki. Zakres prac obejmuje również wymianę elementów instalacji elektrycznej i remont pomp solankowych.
Zakończenie wszystkich prac zaplanowano na koniec 2021 roku. Wartość całej inwestycji to 21,6 miliona złotych.
Wzmacniamy potencjał województwa
Realizacja zadania możliwa jest dzięki 15 milionom złotych dofinansowania ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w ramach wsparcia na rozwój tak zwanych potencjałów endogenicznych województwa (więcej). Chodzi o wykorzystanie dla rozwoju regionu istniejących zasobów przyrodniczych, przestrzennych i kulturowych. W Kujawsko-Pomorskiem zidentyfikowano trzy takie dziedziny – turystykę, uzdrowiska i kulturę.
Uruchomienie specjalnych środków na ten cel to efekt renegocjacji Regionalnego Programu Operacyjnego prowadzonych przez marszałkowską administrację z Komisją Europejską. W wyniku zabiegów marszałka Piotra Całbeckiego Unia Europejska zgodziła się przeznaczyć na ten obszar działań 25 milionów euro, czyli około 107 milionów złotych. Zgromadzone środki pozwolą m.in. na rozbudowę bazy leczniczej inowrocławskiego Sanatorium Uzdrowiskowego „Przy Tężni”, utworzenie Kujawskiego Centrum Muzyki w zespole pałacowo-parkowym w Wieńcu (gmina Brześć Kujawski) oraz rewitalizację zabytkowego teatru funkcjonującego nad Starym Kanałem Bydgoskim w latach 1882-1910.
Historia dwustuletnich tężni
Na zespół tężni składają się trzy dziewiętnastowieczne drewniane konstrukcje, do dziś wykorzystywane w produkcji soli. Tężnie nr 1 i 2 powstały w latach 1824-1828 według projektu Jakuba Graffa, profesora Akademii Górniczej w Kielcach, z inicjatywy księdza Stanisława Staszica, który był jednym z pierwszych propagatorów przemysłowego wykorzystania zalegających pod Ciechocinkiem pokładów soli. Trzecią, najmłodszą tężnię wybudowano w roku 1859. Mierzące 15 metrów wysokości i 10 metrów szerokości obiekty pokrywają wiązki tarniny, po których spływa solanka. Pod wpływem wiatru i promieni słonecznych wodny roztwór soli intensywnie paruje, tworząc wokół tężni bogaty w jod mikroklimat – naturalne, lecznicze inhalatorium.
W miarę użytkowania na tarninie osadza się sól, która obciąża konstrukcje tężni, powodując zapadanie poszczególnych wiązek, a w konsekwencji osłabienie intensywności odparowywania solanki.
Tężnie w liczbach:
- 10 metrów – szerokość tężni
- 15 metrów – wysokość tężni
- 363 metry – długość tężni nr 3
- 655 metrów – długość tężni nr 1
- 21,6 mln złotych – wartość inwestycji
- 15 mln złotych – wartość dofinansowania w ramach RPO WK-P
- 1824-1828 – w tych latach powstała najstarsza tężnia
- 1853 – w tym roku wybudowano najmłodszą
Czytaj także:
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
9 czerwca 2020 r.
