Lekcja miłości ojczyzny – 101. rocznica powrotu Pomorza i Kujaw do wolnej Polski
101 lat temu Polska powróciła na Pomorze i Kujawy Zachodnie. W roku pandemii przypominamy najważniejsze wydarzenia ubiegłorocznych obchodów i zachęcamy do zapoznania się z komiksem, który z tej okazji powstał na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego.
Uroczysta sesja sejmików województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego, odsłonięcie pamiątkowych tablic, okolicznościowe wystawy, koncerty i spektakularna inscenizacja wkroczenia Błękitnej Armii generała Hallera do Golubia, przygotowana przez stuosobową grupę rekonstrukcyjną – tak w ubiegłym roku świętowaliśmy setny jubileusz. Uroczystości odbywały się na terenie całego województwa.
– Tu jest Polska, tu była Polska – i pozostanie na zawsze. Czternaście długich miesięcy musieli czekać Polacy na Pomorzu i Kujawach Zachodnich, by odrodzona w listopadzie 1918 roku Rzeczpospolita przyszła także do nich. Po stu latach od tamtych wydarzeń pragniemy wyrazić radość z naszej wolności, a także okazać wdzięczność wszystkim tym pokoleniom, które ofiarą najcenniejszą, życia, sercem, pracą rąk i umysłów zachowały Rzeczpospolitą dla nas – mówił w swoim wystąpieniu marszałek Piotr Całbecki, który był współgospodarzem wydarzeń w Golubiu-Dobrzyniu.
Przygotowania do jubileuszowych uroczystości rozpoczęliśmy od powołania komitetu programowego. W gremium zasiadło dwadzieścia osób, reprezentujących Polską Akademię Nauk, Instytut Pamięci Narodowej, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Włocławskie Towarzystwo Naukowe oraz działające w naszym województwie muzea, biblioteki i archiwa.
Inauguracja obchodów odbyła się 10 stycznia. Aktorzy Teatru Polskiego w Wilnie zaprezentowali kresową polszczyzną epopeję „Pan Tadeusza” Adama Mickiewicza. W Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu na wspólnej sesji zebrały się sejmiki województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego. Szczególny charakter podkreślił udział zaproszonych gości i pocztów sztandarowych. Obecni złożyli ślubowanie na wierność Rzeczypospolitej na historyczny sztandar, który z Błękitną Armią generała Hallera przebył cały szlak bojowy i był używany podczas zaślubin Polski z morzem. Rotę przysięgi odczytał stuletni pan Maksymilian Kasprzak, jeden z ostatnich żyjących uczestników wojny obronnej 1939 roku, który służył w 8. Pułku Strzelców Konnych walczącym w składzie Pomorskiej Brygady Kawalerii Armii Pomorze.
Miejsce drugiej część głównych wojewódzkich uroczystości rocznicowych zostało wybrane nieprzypadkowo. Golub – wówczas samodzielnie miasto na granicy mocarstw zaborczych (po stronie niemieckiej) – był pierwszym pomorskim miastem zajętym przez Polskę na mocy traktatu wersalskiego. 17 stycznia 1920 roku wkroczyła tu – od strony Dobrzynia, przez most na Drwęcy, który dziś nosi jej imię – Błękitna Armia generała Józefa Hallera. Rekonstrukcja tej historycznej operacji była osią ubiegłorocznych wydarzeń. Wzięła w niej udział stuosobowa grupa rekonstrukcyjna w uszytych specjalnie na tę okazję mundurach z epoki. Na moście zbudowano replikę bramy granicznej, którą sforsowało najpierw polskie wojsko, a zaraz za nim tłumy mieszkańców Golubia-Dobrzynia i gości.
Obchody stulecia powrotu Pomorza i Kujaw Zachodnich do macierzy odbywały się w całym regionie. W Bydgoszczy odsłonięto tablice poświęcone ojcom naszej niepodległości: generałowi Józefowi Dowborowi-Muśnickiemu, marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu, Romanowi Dmowskiemu, Wojciechowi Korfantemu i generałowi Józefowi Hallerowi.
W lutym w Gdańsku odbyła się, z udziałem marszałka Piotra Całbeckiego, przewodniczącej sejmiku Elżbiety Piniewskiej, członka zarządu Anety Jędrzejewskiej i radnych naszego sejmiku, uroczysta sesja sejmiku województwa pomorskiego. Uroczystości patriotyczne odbyły się w Pucku. Osią wydarzeń była inscenizacja historycznego aktu zaślubin sprzed stu lat z udziałem grupy rekonstrukcyjnej. Przywiózł ją do miasta pociąg z epoki, na którego pokład wsiedli w Gdańsku przedstawiciele regionalnych i lokalnych samorządów. Na Starym Rynku została odsłonięta tablica poświęcona puckiemu działaczowi niepodległościowemu Antoniemu Miotkowi. W programie koncert patriotyczny, wieczór z szantami, spektakl laserowy na wodzie oraz wystawy tematyczne w rynku, porcie rybackim i w Muzeum Ziemi Puckiej.
Dla miłośników aktywnego spędzania czasu przygotowano dwie imprezy sportowe. W lutym z Bydgoszczy i Torunia wystartował bieg sztafetowy do Pucka, gdzie wzięli udział w uroczystościach z okazji stulecia zaślubin Polski z morzem. Uczestnicy pokonali trasę długości 240 kilometrów. Z kolei latem zaprosiliśmy na biegi sztafetowe „100 na 100”. Biegacze na bieżniach lekkoatletycznych w Tucholi i Wąbrzeźnie rywalizowali o to, która drużyna najszybciej pokona dystans stu kilometrów. Z czasem 3 godzin 11 minut 54 sekund zwycięstwo odnieśli sportowcy z Wąbrzeźna.
Czytaj także:
- Potrzebujemy wzorów patriotyzmu– rozmowa z Ireneuszem Jamborem z Chorągwi Husarskiej Województwa Kujawsko-Pomorskiego
- Pomorze musiało na wolność poczekać– rozmowa z prof. Krzysztofem Mikulskim, historykiem, dyrektorem Instytutu Historii i archiwistyki UMK, przewodniczącego komitetu programowego obchodów setnej rocznicy powrotu Pomorza i Kujaw Zachodnich do macierzy.
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
15 stycznia 2021 r.
