Musimy pomagać Ukrainie, ale musimy też chronić własne rolnictwo
Europejska polityka rolna w kontekście skutków wojny na Ukrainie dla rynków produktów rolniczych i sytuacji związanych z rolnictwem społeczności lokalnych w naszym kraju była tematem środowej (24 maja) debaty telewizyjnej w Parlamencie Europejskim z udziałem marszałka Piotra Całbeckiego, posła do Parlamentu Europejskiego Jarosława Kalinowskiego i marszałka województwa mazowieckiego Adama Struzika.
Wszyscy uczestnicy spotkania to wytrawni znawcą kwestii związanych z rolnictwem i produkcją żywności. Jarosław Kalinowski to wieloletni minister rolnictwa w kolejnych rządach RP. Marszałek Adam Struzik jest samorządowym liderem regionu z rozwiniętym intensywnym rolnictwem. Marszałek Piotr Całbecki przygotował jako sprawozdawca opinię Europejskiego Komitetu Regionów na temat bezpieczeństwa żywnościowego i zwiększenia odporności systemów żywnościowych naszego kontynentu.
Otwierając debatę eurodeputowany Jarosław Kalinowski przypomniał, że Ukraina dysponuje wielokrotnie wyższym potencjałem produkcji rolnej niż jakikolwiek inny kraj europejski, w tym Polska. Nasi wschodni sąsiedzi przez ostatnie lata byli pierwszym bądź drugim światowym eksporterem zboża, zaopatrując wiele krajów Azji i Afryki. Kiedy w wyniku wojny ten eksport przez porty na Morzu Czarnym został zablokowany, Unia Europejska zdecydowała się wprowadzić tranzytowe „korytarze solidarnościowe”, przez które zboże miało trafić do miejsc przeznaczenia poza unią. – Niestety, to zboże, zwłaszcza w przypadku Polski, zostawało, doprowadzając do katastrofy nasz własny rynek i naszych producentów – stwierdził. Dodał, że produkcja zboża na Ukrainie, gdzie największe gospodarstwa mają nawet 400 tysięcy (tak!) hektarów, a rygory dotyczące produkcji są znacznie mniej surowe, jest dużo tańsza.
Marszałek Adam Struzik mówił, że przez niekontrolowany napływ ukraińskiego zboża ceny tego surowca w Polsce spadły o połowę, dlatego trudno się dziwić, że rolnicy są zaniepokojeni i protestują: – Problem nie dotyczy tylko zbóż. To jest początek dramatycznych napięć także w innych dziedzinach produkcji [rolniczej]. Podkreślił, że doprowadzenie do sytuacji, gdy produkcja żywności stanie się w krajach UE nieopłacalna, jest niebezpieczne także z punktu widzenia przyszłego bezpieczeństwa żywnościowego kontynentu.
– [Rolnicy] czują się oszukani przez rząd, przez spekulantów, którzy wykorzystali tę sytuację do nielegalnego importu zboża, przez służby sanitarne, które dopuściły na [polski] rynek tak zwane zboże techniczne i mają też duże pretensje do Komisji Europejskiej, która pochopnie, w sposób nieprzygotowany zniosła cła [na produkty ukraińskiego rolnictwa]. Jest to próbka wspólnego rynku z Ukrainą. [Teraz] trzeba pilnie rozmawiać jak ten wspólny rynek ma wyglądać – zaapelował marszałek Piotr Całbecki. – To, co jest pilne, to naprawienie błędów. Po pierwsze, musi zostać przywrócone cło na wszystkie produkty ukraińskie. Po drugie, musimy zastanowić się jak pomóc finansowo Ukrainie by mogła sobie poradzić z prowadzeniem wojny. Po trzecie: musimy uszczelnić korytarze dla produktów ukraińskich tak, by te produkty nie stanowiły dla nas problemu. A skoro Ukraina jest już na ścieżce przystąpienia do UE, trzeba w trybie pilnym rozpocząć konsultacje dotyczące jej funkcjonowania na wspólnym europejskim rynku.
Gospodarz naszego województwa opowiedział się też za odszkodowaniami dla rolników dzieląc się przy tym obawą, że gdyby okazało się, że polscy rolnicy zostali „obciążeni kosztami wojny na Ukrainie” to polska opinia publiczna, dotąd przychylna Ukraińcom, „może się odwrócić”.
Konkluzją debaty, którą poprowadził na antenie News 24 red. Maciej Zakrocki, było stwierdzenie, że Unia Europejska i jej gremia sprawcze, przede wszystkim Komisja Europejska, powinny jak najszybciej znaleźć rozwiązania w groźnej nie tylko dla polskiego rolnictwa sytuacji zalewania rynku przez niekontrolowany ukraiński eksport żywności. Rozmówcy byli zgodni co do tego, że Ukrainie należy pomagać, ale cła na ukraińskie produkty i kontrolę jakości tych produktów na granicach należy przywrócić. W przeciwnym przypadku zagrożone będą opłacalność produkcji rolniczej w krajach Unii Europejskiej (co oznacza zagrożenie bytu wielu gospodarstw m.in. w naszym kraju), a także bezpieczeństwo konsumentów, czyli nas wszystkich.
Beata Krzemińska
rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
24 maja 2023 r.
Ostatnia aktualizacja: 25 maja 2023 r.
