40 lat temu ogłoszono stan wojenny
W tym roku przypada 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. 13 grudnia w całym kraju czcimy pamięć o osobach, które w trudnym okresie historii naszej ojczyzny straciły życie i wolność w wyniku represji ówczesnej władzy. Regionalne uroczystości odbywają się m.in. w Bydgoszczy, Toruniu, Włocławku, Kowalewie Pomorskim, Potulicach (powiat nakielski) i Solcu Kujawskim (powiat bydgoski). Marszałek Piotr Całbecki medalami Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis odznaczył zasłużonych działaczy podziemnej opozycji antykomunistycznej. Lista odznaczonych.
W niedzielę (12 grudnia) z udziałem gospodarza województwa Piotra Całbeckiego przed kościołem św. Andrzeja Boboli w Bydgoszczy został odsłonięty pomnik ,,W hołdzie Bohaterom Solidarności Robotniczej i Rolniczej”. Obecni byli także między innymi ówcześni działacze opozycyjni, szef NSZZ ,,Solidarność” Piotr Duda i wojewoda kujawsko-pomorski Mikołaj Bogdanowicz. Po uroczystości odprawiono mszę w intencji ojczyzny, wręczono także marszałkowskie odznaczenia w uznaniu za zasługi na rzecz województwa i jego mieszkańców.
Marszałek Piotr Całbecki podkreślił istotę i aktualność słów Jana Pawła II, które widnieją na nowo odsłoniętym pomniku: – Niech zapanuje duch miłosierdzia, bratniej solidarności, zgody i współpracy oraz autentycznej troski o dobro naszej ojczyzny”.
Niedzielne obchody w Toruniu rozpoczęła wycieczka po dziejach ,,Solidarności”. Spacer tematyczny ruszył spod Centrum Sztuki Współczesnej o godzinie 10. Uczestnicy przemierzali zabytkowym autobusem toruńskie ulice, zwiedzili więzienne cele i podziemną drukarnię toruńskiego środowiska Solidarności, ustawioną przed centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki. Drukarnia jest dostępna bezpłatnie dla odwiedzających jeszcze dziś w godzinach od 14 do 18. Więcej informacji o drukarni.
Wieczorem w toruńskim CKK Jordanki zabrzmiały piosenki zespołu Manaam z płyty ,,Nocny Patrol”. Teksty są odwzorowaniem wartości i emocji, które towarzyszyły społeczeństwu i tęsknoty za wolnością, pod uciskiem bezpieki. W widowisku pod kierownictwem Piotra Becińskiego wystąpili m.in. Renata Przemyk, Olga Szomańska, Alicja Szemplińska, Maciej Balcar, Janusz Radek i Piotr Furman. Występ poprzedziła część oficjalna, podczas której wicewojewoda kujawsko-pomorski Józef Ramlau wręczył odznaczenia państwowe, a marszałek Piotr Całbecki medale Unitas Durat.
Około północy, po mszy w intencji ofiar stanu wojennego w Kościele Akademickim w Toruniu, gospodarz województwa złożył kwiaty pod tablicą upamiętniającą majowe patriotyczne demonstracje solidarnościowe.
W poniedziałek (13 grudnia) w Potulicach (powiat nakielski), wicemarszałek Zbigniew Ostrowski złożył kwiaty pod wmurowaną w ścianę więzienia tablicą upamiętniającą internowanie w stanie wojennym działaczy związkowych oraz działaczy antypeerelowskiej opozycji demokratycznej. Wiązanki złożono także w Toruniu pod tablicami pamięci działaczy opozycyjnych więzionych w areszcie śledczym milicji obywatelskiej przy ulicy Wały Gen. Sikorskiego (obecnie siedziba wydziału kultury Urzędu Miasta Torunia) oraz wspominającą strajk rolników w budynku dawnych Cukrowni Toruńskich przy ulicy Kraszewskiego. Wieczorem budynek Urzędu Marszałkowskiego zabłysnął w kolorach polskiej flagi, a ku pamięci ofiar sprzed czterdziestu lat pojawi się na nim zapalona świeczka – symbol upamiętniający ofiary stanu wojennego. Zapraszamy do udziału w akcji ,,Zapal Światło Wolności”, szczegóły na stronie Instytutu Pamięci Narodowej.
NSZZ Solidarność prowadzi zbiórkę materiałów, które ukazały się poza zasięgiem cenzury. Zebrane rzeczy trafią do bibliotek, muzeów i innych instytucji zajmujących się historią opozycji. Zbiórka potrwa do środy. Szczegóły na stronie regionu toruńsko-włocławskiego Solidarności.
W grudniu historycy i związkowcy obradowali w Bydgoszczy podczas ogólnopolskiej konferencji „Stan Wojenny po 40 latach. Nowe spojrzenie”. Wydarzenie odbyło się w bydgoskiej delegaturze Instytutu Pamięci Narodowej, współorganizowane było przez Centrum Badania Historii ,,Solidarności” i Oporu Społecznego w PRL Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Samorząd województwa reprezentował wicemarszałek Zbigniew Ostrowski.
Instytut Pamięci Narodowej zaprasza także na wystawę „Stan wojenny 1981–1983”, która jest dostępna w toruńskim parku pamięci ofiar zbrodni pomorskiej do końca roku. Więcej informacji na stronie IPN.
Beata Krzemińska
Rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego
10 grudnia 2021 r.
Ostatnia aktualizacja: 14 grudnia 2021 r.